To νέο πειραματικό φάρμακο για την βελτίωση της μνήμης στην φοβερή Αλτσχάιμερ

Ενα πειραματικό φάρμακο με την κωδική ονομασία J147 που αναπτύχθηκε από ειδικούς του Ινστιτούτου Salk για τις Βιολογικές Επιστήμες φάνηκε ότι μπορεί να αναστρέψει τα προβλήματα μνήμης και να επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου Αλτσχάιμερ σε ηλικιωμένα ποντίκια και μάλιστα μετά από μικρό διάστημα χορήγησης, όπως γράφει το tovima.gr. Τα νέα ευρήματα που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο «Alzheimer’s Research and Therapy» αναμένεται να ανοίξουν τον δρόμο για καινούργιες θεραπείες ενάντια στην Αλτσχάιμερ.

Αποτελέσματα μετά από βραχυπρόθεσμη θεραπεία

«Το J147 αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο νέο φάρμακο για την Αλτσχάιμερ επιβραδύνοντας την εξέλιξη της νόσου και αναστρέφοντας τα προβλήματα μνήμης. Και όλα αυτά μετά από βραχυπρόθεσμη λήψη» ανέφερε η επικεφαλής της νέας μελέτης Μαργκερίτ Πριόρ από το Εργαστήριο Κυτταρικής Νευροβιολογίας του Ινστιτούτου Salk, διευθυντής του οποίου είναι ο Ντέιβιντ Σούμπερτ.

Ο δρ Σούμπερτ και η ομάδα του χρησιμοποίησαν ζωντανούς νευρώνες που είχαν καλλιεργηθεί στο εργαστήριο προκειμένου να ελέγξουν αν συνθετικές φαρμακευτικές ουσίες που δημιούργησαν και οι οποίες βασίζονταν σε φυσικά συστατικά των φυτών ήταν αποτελεσματικές στο να προστατεύσουν τα εγκεφαλικά κύτταρα από νόσους που σχετίζονται με τη γήρανση. Μελετώντας την κάθε συνθετική ουσία ξεχωριστά στους νευρώνες οι ειδικοί ήταν σε θέση να αλλάξουν τη χημική δομή της ώστε να την κάνουν πολύ πιο ισχυρή. Κατέληξαν έτσι στο J147 το οποίο αποδείχθηκε ασφαλές στα ποντίκια. Ωστόσο απαιτούνται τώρα κλινικές δοκιμές του φαρμάκου σε ανθρώπους προκειμένου να προσδιοριστεί σε αυτούς τόσο η ασφάλεια όσο και η αποτελεσματικότητά του.

«Οι ερευνητές που αναζητούν φάρμακα για τη νόσο Αλτσχάιμερ επικεντρώνονται παραδοσιακά σε έναν και μόνο στόχο, το μονοπάτι του β-αμυλοειδούς, της πρωτεΐνης που συσσωρεύεται σε μορφή πλακών στον εγκέφαλο των ασθενών. Ωστόσο μέχρι σήμερα, φάρμακα που έχουν αναπτυχθεί με βάση αυτό το μονοπάτι δεν έχουν αποδειχθεί επιτυχημένα σε κλινικές δοκιμές. Η δική μας προσέγγιση στηρίζεται στις παθολογίες που συνδέονται με τη γήρανση – πρόκειται για τον μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση Αλτσχάιμερ και άλλων νευροεκφυλιστικών νόσων – και όχι σε επιμέρους εκδηλώσεις της ασθένειας στον εγκέφαλο» εξήγησε ο δρ Σούμπερτ.

Το πείραμα

Προκειμένου να μελετήσουν την αποτελεσματικότητα του J147 σε ένα ισχυρό προκλινικό μοντέλο, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν σε ποντίκια μια θεραπευτική στρατηγική η οποία, όπως λένε, αντικατοπτρίζει καλύτερα το πώς εκδηλώνονται τα στάδια της νόσου στον άνθρωπο. Χορήγησαν με την τροφή το φάρμακο στα ζώα, τα οποία ήταν 20 μηνών και εμφάνιζαν Αλτσχάιμερ σε προχωρημένο στάδιο. Όπως είδαν, το J147 απέτρεψε την εμφάνιση σοβαρής απώλειας μνήμης, μείωσε τα επίπεδα β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο και αύξησε τα επίπεδα νευροτροφικών παραγόντων που είναι ζωτικής σημασίας για τη μνήμη, μετά από μόλις τρεις μήνες θεραπείας.

Σε ένα δεύτερο πείραμα οι ειδικοί συνέκριναν το πειραματικό φάρμακο με τη δονεπεζίλη, την κύρια ουσία που χορηγείται σήμερα για την αντιμετώπιση της Αλτσχάιμερ. Όπως προέκυψε το J147 έδωσε εξίσου καλά – και σε κάποιες περιπτώσεις καλύτερα – αποτελέσματα σε σχέση με τη δονεπεζίλη σε ό,τι αφορούσε τα τεστ μνήμης.

Σύμφωνα με τον δρα Σούμπερτ το γεγονός ότι χρησιμοποιήθηκαν στα πειράματα ζώα που έπασχαν ήδη από τη νόσο ενώ παράλληλα το φάρμακο στόχευε τις παθολογίες της Αλτσχάιμερ με βάση τη γήρανση του εγκεφάλου είναι άκρως σημαντικό. «Και αυτό διότι έτσι πλησιάσαμε το τι συμβαίνει στους ανθρώπους που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο Αλτσχάιμερ όταν γίνεται η διάγνωση και ξεκινά η θεραπεία». Στις περισσότερες μελέτες τα πειραματικά φάρμακα δοκιμάζονται προτού εμφανιστεί η παθολογία της νόσου και ίσως για αυτό τελικώς αποτυγχάνουν να περάσουν από τα ζώα στον άνθρωπο, σημείωσε ο ερευνητής.

Αύξηση ενός παράγοντα «προστάτη» των νευρώνων

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι διαφορετικές κυτταρικές διεργασίες οι οποίες είναι γνωστό ότι συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ επηρεάζονται από το J147, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των επιπέδων μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται προερχόμενος από τον εγκέφαλο νευροτροφικός παράγοντας (BDNF). Η πρωτεΐνη αυτή προστατεύει τους νευρώνες από τις τοξικές επιθέσεις, βοηθά στην ανάπτυξη νέων νευρώνων και στην επικοινωνία τους με άλλα κύτταρα του εγκεφάλου ενώ εμπλέκεται και στον σχηματισμό της μνήμης. Μελέτες που έχουν διεξαχθεί μετά θάνατον σε άτομα με Αλτσχάιμερ δείχνουν χαμηλότερα επίπεδα του BDNF στον εγκέφαλό τους.

Για πολλές νόσους

Η μεγάλη δυναμική που φαίνεται να έχει το J147 σε ό,τι αφορά την προστασία των νευρικών κυττάρων κάνει τους επιστήμονες να πιστεύουν ότι θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία και άλλων νευρολογικών διαταραχών όπως η νόσος του Πάρκινσον, η νόσος Huntington και η αμυοτροφική πλάγια σκλήρυνση αλλά και στη θεραπεία των εγκεφαλικών. Προς το παρόν αναζητούν χρηματοδότηση για τη διεξαγωγή κλινικών δοκιμών ενάντια στην Αλτσχάιμερ.