Αλκίνοος Ιωαννίδης : «Είμαι πιο παιδί από τα παιδιά μου, την σιωπή θα επιλέξω την επόμενη φορά αντί να ακούω ότι είμαι ο νέος Νταλάρας», - Το Σάββατο στο Passport

Αν είσαι τραγουδιστής και μιλήσεις για την Κύπρο, ακόμη κι αν είσαι Κύπριος, είσαι ο νέος Νταλάρας! Καταπληκτικό!
Οι εμφανίσεις του στο Passport του Πειραιά δημιούργησαν τόσο θετικές εντυπώσεις, και μεγάλη προσέλευση του κοινού, που –αναγκαστικά σχεδόν- ανακοινώθηκε μία ακόμη βραδιά για όσους δεν πρόλαβαν να τον δουν, και μπορούν τώρα να το κάνουν το ερχόμενο Σάββατο 25 Μαΐου.



Αυτή είναι η αφορμή να μιλήσει κανείς με τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, όχι ότι χρειάζεται κανείς αφορμή. Μπορεί να μην έχει κυκλοφορήσει νέο υλικό από το 2009 και τη «Νεροποντή», αλλά πάντοτε είναι παρών: με τα εξαιρετικά live του φυσικά, αλλά και τις δημόσιες παρεμβάσεις του, που πάντοτε συζητιούνται, σχολιάζονται, δέχονται κριτική αλλά και επιβράβευση. Συμβάλλουν στον δημόσιο διάλογο. Όπως και τα καλύτερα τραγούδιά του, που ακούγονται χρόνια μετά την κυκλοφορία τους, έτσι και ο λόγος του ο δημόσιος είναι ψαγμένος, αναλυμένος, βιωμένος, ισορροπημένος. Όπως γράφει το spirto.net, είναι παράδειγμα καλλιτέχνη που παίρνει τον ρόλο του σοβαρά, και λειτουργεί απελευθερωμένος από περιορισμούς και το φόβο του κόστους. Στο «Passport» του Πειραιά ανακεφαλαιώνει την καριέρα του τραγουδώντας τις επιτυχίες του από τα έξι προσωπικά άλμπουμ που έχει κυκλοφορήσει από το 2003, αλλά και επιλεγμένες διασκευές, που έχουν λόγο ύπαρξης. Και ως συνήθως έχει μαζί του στη σκηνή εξαιρετικούς μουσικούς: τον Γιώργο Κοντραφούρη στο hammond και το πιάνο, τον Γιώργο Καλούδη στο τσέλο και την κρητική λύρα, τον Νίκο Παραουλάκη στο νέυ και την κιθάρα και τον Άγγελο Πολυχρόνου στα κρουστά.

Πρόσφατα εκφραστήκατε δημοσίως με μια επιστολή για τις πρόσφατες εξελίξεις στην Κύπρο. Δεχτήκατε κριτική, από το κοινό αλλά κι από σχολιαστές και δημοσιογράφους, οι οποίοι σας χαρακτήρισαν «τον νέο Νταλάρα», υποψήφιο για τη θέση «του νέου εθνικού καλλιτέχνη».
Σας είπαν και ρομαντικό, επειδή μυθοποιείτε το παρελθόν. Είναι μέρος του ρόλου σας οι δημόσιες επιστολές και παρεμβάσεις; Θα το επιχειρήσετε και στο μέλλον;

Δεν επιχείρησα τίποτε. Μόνο, έβαλα σε ένα κείμενο το συναίσθημά μου για όσα συμβαίνουν στον τόπο μου, μέσα μου και στους ανθρώπους που αγαπώ. Η αγριότητα της εποχής δεν μοιάζει να το επιτρέπει. Πρέπει να σιωπά κανείς, ή να λέει αυτά με τα οποία όλοι συμφωνούν, προκειμένου να μη φάει (στην καλύτερη περίπτωση) κράξιμο. Αν είσαι τραγουδιστής και μιλήσεις για την Κύπρο, ακόμη κι αν είσαι Κύπριος, είσαι ο νέος Νταλάρας! Καταπληκτικό! Αν δεν απαντάς αποκλειστικά σε ερωτήσεις του στυλ «Σας αρέσει το βουνό ή η θάλασσα;», κινδυνεύεις να γίνεις «εθνικός καλλιτέχνης» (αυτός ο χαρακτηρισμός με ενθουσίασε περισσότερο και από το «ανθελληνικό σκουλήκι», στ’ αλήθεια). Αν πεις πως πρέπει να δούμε ποιοι ήμασταν πριν τη φούσκα, ώστε να πάμε μπροστά, σε λένε ρομαντικό. Όλοι, κατά βάθος, στη φούσκα θέλουν να επιστρέψουμε. Αυτό είναι ρεαλισμός δηλαδή; Και, στο κάτω-κάτω, είναι δουλειά του καλλιτέχνη ένας τέτοιος ρεαλισμός; Του οποίου ρεαλισμού μάλιστα οι υπηρέτες – πάντα σε αγαστή συνεργασία με τον εφησυχασμό, το βόλεμα και τη σιωπή μας – μάς έφεραν ως εδώ; Βέβαια, η υπερβολή ήταν ίδια και στη θετική υποδοχή του κειμένου. Οι μισοί σε πετούν στα σκουπίδια και οι άλλοι μισοί σε κάνουν εθνικό ήρωα! Όσο επιμένουμε να αντιδρούμε υπερβολικά οι πολίτες, ο ένας προς στον άλλο, και ακραία, τόσο αποκλείεται να αισθανθούμε ποτέ ελεύθεροι να απευθυνθούμε, να πούμε αυτό που νιώθουμε, να ακούσουμε τον άλλο, να σκεφτούμε, να διαφωνήσουμε δημιουργικά, να συγχωρεθούμε, να συναποφασίσουμε, να σοβαρευτούμε, να συνεργαστούμε. Η βιαιότητα με την οποία αντιδρούμε, νομίζω πως φανερώνει το μέγεθος της φτώχιας και της σύγχυσης μας. Γιατί, όταν ο τόπος πνίγεται κι εμείς ασχολούμαστε με τέτοιο ζήλο με τον τραγουδιστή, ή έχουμε ανέβει ως λαός σε δυσθεώρητα πνευματικά ύψη, ώστε να περιφρονούμε τα γήινα, ή κάτι πάει λάθος. Προκειμένου να μην προκαλώ λοιπόν, στο εξής θα συνεχίσω με συνταγές μαγειρικής. Και, σε ερωτήσεις συναδέλφων σας, θα το παίζω «πνευματικός άνθρωπος», θα πετάω κάτι παντός καιρού, ανώδυνο, κολακευτικό, χαριτωμένο, βαθυστόχαστο και τζούφιο, και θα είμαστε όλοι ευχαριστημένοι.

Τις τελευταίες εβδομάδες υπάρχουν πληροφορίες για κάποιο «νέο σχέδιο Ανάν» για την Κύπρο, δεδομένης της χρηματοπιστωτικής κρίσης που καθιστά το νησί ευάλωτο, αλλά και της στάσης, τότε, υπέρ του σχεδίου Ανάν που είχε ο σημερινός πρόεδρος Αναστασιάδης. Αντιμετωπίζει κάποιον κίνδυνο η Κύπρος αυτή τη στιγμή; Πώς πρέπει να κινηθούν οι Κύπριοι στο εξής;

Λένε πως σε κάποιες χώρες, οι υγειονομικές υπηρεσίες δίνουν καθημερινά τη δόση τους στα πρεζάκια, μαζί με καθαρές σύριγγες, προκειμένου να τα προστατεύσουν από over-dose, ηπατίτιδες, AIDS κλπ. Φανταστείτε το Ελληνικό δημόσιο, αυτό που ξέρουμε, να πρέπει να διαχειριστεί, να μετρήσει, να ζυγίσει και να διανείμει καθημερινά ποσότητες ηρωίνης: Ή θα γίνουν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι πρεζάκια, ή θα γίνουν βαποράκια. Έτσι και η Κύπρος: δεν είχε τις δυνάμεις, την υποδομή και τις διεθνείς σχέσεις να διαχειριστεί έναν ρόλο πετρελαιοπαραγωγού χώρας, μέσα σε ένα απειλητικό και εξαιρετικά ταραγμένο παγκόσμιο τοπίο. Αν συνυπολογίσουμε το πρόβλημα της κατοχής, το μέγεθος του τόπου, τη βίαιη απομάκρυνση, καιρό πριν την εισβολή, των δύο κοινοτήτων του νησιού, την Τουρκία που κάνει πάντα τα δικά της, την Ελλάδα που ούτε τα δικά της δεν κάνει, τη σκληρότητα των εταίρων, την απροκάλυπτη έλλειψη της παραμικρής έγνοιας των μεγιστάνων για το κοινό καλό, την κατάρρευση του – γιγαντωμένου σε επίπεδο ύβρεως – τραπεζικού τομέα, την καταναλωτική αποχαύνωση μεγάλου μέρους του πληθυσμού και την παραδοσιακή έλλειψη επιπέδου στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική, γίνεται φανερό πως έρχονται μέρες δύσκολες... Γιατί, και ο Νίγηρας είναι πλούσια σε κοιτάσματα χώρα, οι κάτοικοί του όμως πεινούν. Θεωρήσαμε πως τέτοια πράγματα δεν γίνονται στην Ευρώπη. Να όμως που γίνονται! Θα χρειαστεί εξυπνάδα, αντοχή, τόλμη, αυτογνωσία, συνεργασία, αλληλεγγύη, αυτοοργάνωση και μεγάλοι, τεράστιοι αγώνες για να σταθεί ο λαός στα πόδια του, ανεξάρτητα του ποιος «κυβερνά». Σταματώ εδώ, πριν με πείτε κι εσείς ρομαντικό.

Οι αρχικές σας σπουδές ήταν στο θέατρο. Τελικά σταδιοδρομήσατε στη μουσική. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί γίνατε καλλιτέχνης; Ποιο στοιχείο διαφοροποιεί τον καλλιτέχνη και τη ψυχοσύνθεσή του από τους υπόλοιπους ανθρώπους; Είναι ελαττωματικοί οι καλλιτέχνες, ή μήπως σοφοί;

Γνώρισα από κοντά αρκετούς από τους καλλιτέχνες που θαυμάζω, γνωστούς και άγνωστους. Νομίζω πως ούτε ελαττωματικοί είναι, ούτε σοφοί. Απλά, μαθαίνουν να κοιτούν από άλλη γωνία. Γι’ αυτό, καμιά φορά, έχει ένα άλλο ενδιαφέρον η άποψή τους. Όχι γιατί είναι σοφοί, ούτε γιατί είναι σαλοί. Μα, γιατί εκπαιδεύτηκαν να καταλαβαίνουν αλλιώς το φως, τον ήχο, τον χρόνο, τον μύθο, τον άνθρωπο. Κι έχουν κάτι άλλο να μας πουν από το αυτονόητο. Γιατί, αν δεν δεις τον κόσμο αλλιώς, τραγούδι δεν βγαίνει. Μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου το κάθε τι ήταν περισσότερα πράγματα από αυτό που φαινομενικά ήταν. Έτσι λειτουργούσε η ζωγραφική του πατέρα μου, η σχέση των γονιών μου, ο ποιητής αδερφός μου. Δεν το διάλεξα να γίνω καλλιτέχνης, μάλλον ήταν η μόνη επιλογή, αφού ήμουν απολύτως ανίκανος στα υπόλοιπα. Διάλεξα όμως να είμαι mainstream, έστω και με έναν δικό μου τρόπο, από πολύ νωρίς. Γιατί, ήξερα να απογειώνομαι, ήθελα όμως να μάθω και να προσγειώνομαι. Αυτοπροστατεύτηκα, γιατί ήμουν έτοιμος από γεννησιμιού μου να φάω τα μούτρα μου.

Ενώ το βασικό σώμα της μουσικής σας είναι η μπαλάντα, σε αυτή έχουν βρει τον δρόμο τους στοιχεία από την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, και τη δική μας παραδοσιακή μουσική. Από την άλλη, μία νέα γενιά δημιουργών, κυρίως αγγλόφωνων, πλασάρει ένα τραγούδι αμιγώς δυτικότροπο. Ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος; Υπάρχει σωστό και λάθος;

Δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Αυτά είναι περιορισμοί και φασισμοί. Ο καθένας, ανάλογα με το τι είναι, τι θέλει να είναι και πού αυτοτοποθετείται, μπορεί να γράφει σε όποια γλώσσα θέλει, σε όποιο μουσικό ιδίωμα τού ταιριάζει. Έχουμε ευτυχώς την ελευθερία να επιλέγουμε πώς και σε ποιον θα απευθυνθούμε, πώς θα εκφράσουμε όσα κρύβουμε μέσα μας. Πολλοί βέβαια, γράφουν μέτρια στα αγγλικά, για να μη γράψουν μέτρια στα ελληνικά. Από την άλλη, σε μια χώρα παρηκμασμένη, υπάρχει η ανάγκη των νέων να απευθυνθούν έξω από τα σύνορά της, μπας και τους ακούσει κανείς, ώστε να δηλώσουν την ύπαρξή τους. Αυτοί που το πέτυχαν πάντως στο παρελθόν, το έκαναν κυρίως μέσα από τη γλώσσα τους. Κι όταν λέω γλώσσα, εννοώ τον ίδιο τον κόσμο που μέσα του έμαθαν να αναπνέουν. Δεν ήμουν ποτέ θαυμαστής της Μούσχουρη, όμως, ενώ μεσουρανούσε στο εξωτερικό, τραγουδώντας σε άλλες γλώσσες, έπαιρνε καθημερινά τηλέφωνο, για δεκαετίες, τον Γκάτσο. Κάπου κρατιόταν για να υπάρχει.

Ποια είναι η καθημερινότητά σας σήμερα; Είστε σύζυγος και πατέρας. Πόσο χρόνο κι ενέργεια σας απορροφά ο ρόλος αυτός; Βοηθάει στην έμπνευση ενός τραγουδοποιού η ισορροπία στην προσωπική ζωή του; Ή μήπως την αποδυναμώνει;


Στη δική μου περίπτωση, την αποδυναμώνει. Η χαρά των παιδιών, η ζωή που λαμπυρίζει μπρος στα μάτια μου συνεχώς, η υπόσχεση που μου δίνεται κάθε στιγμή, με κάθε γέλιο και κάθε κλάμα τους, με κάνει να νιώθω μίζερος όταν κλείνομαι να γράψω, να περιγράψω τη ζωή αντί να τη ζήσω, να την επινοήσω αντί να τη δεχτώ, σ’ ένα σκοτεινό δωμάτιο, με ποτά και τσιγάρα. Από την άλλη, το κουσούρι της τραγουδοποιίας δεν με αφήνει, υπάρχει και στις πιο ευτυχισμένες οικογενειακές στιγμές, όπου πάντα κάτι άλλο με απασχολεί, πάντα κάτι άλλο με τρώει. Δεν είμαι τυπικός οικογενειάρχης, συνήθως μοιάζω πιο παιδί από τα παιδιά μου. Κι έτσι, όταν τα εγκαταλείπω για να πάω «να παίξω», με συγχωρούν ευχαρίστως.

Πιστεύετε ότι η κρίση στα πορτοφόλια του κοινού, μαζί κι η κρίση της δισκογραφίας, έχουν κάνει καλό ή κακό στο τραγούδι; Υπάρχει ενδιαφέρον από την πλευρά του κοινού, και σημαντική προσφορά από την πλευρά των καλλιτεχνών;

Η κρίση, η οικονομική και αυτή της δισκογραφίας, θα φέρει πολλά καλά. Θα επαναπροσδιορίσουμε τι σημαίνει καλλιτέχνης, τι σημαίνει τραγούδι, πώς μπορείς να το φτιάξεις με φτωχικά μέσα, πώς μπορείς να επικοινωνήσεις ανθρώπινα, χωρίς πολλές γκλαμουριές και γαρνιτούρες. Από την άλλη, σε είκοσι χρόνια, πολλά ταλαντούχα παιδιά δεν θα ξέρουν μουσική, δεν θα έχουν μάθει ένα όργανο, επειδή οι γονείς τους αδυνατούν να τα στείλουν να μάθουν, θα έχουν δει λιγότερες συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις ή εκθέσεις ζωγραφικής, θα έχουν διαβάσει λιγότερα βιβλία, θα έχουν ακούσει λιγότερους δίσκους, θα έχουν ακούσει στο ραδιόφωνο περισσότερες ειδήσεις, παρά μουσική. Μπορεί όμως και αυτό να γεννήσει άλλους τρόπους έκφρασης, γιατί ο άνθρωπος που έχει κάτι να πει, θα το πει, ακόμη και μουγκός, ακόμη και αλυσοδεμένος. Το μόνο που μπορεί να κάνει ο σημερινός καλλιτέχνης, είναι να συνεχίσει να λειτουργεί κάτω από όλες τις συνθήκες, δίνοντας το καλύτερο που μπορεί. Αυτό δηλαδή που έκανε, (ή όφειλε να κάνει) και πριν.

Info: Σάββατo 25/5
Passport, Καραΐσκου 119, Πλατεία Κοραή, Πειραιάς, τηλ. 2104296401