Vintage story: Έγγραφο της CIA εμπλέκει ευεργέτη της Κοζάνης στην "Υπόθεση Μέρτεν"

Οπως αναφέρεται στο site, σύμφωνα με το έγγραφο: "ο μεγάλος ευεργέτης της Κοζάνης Κωνσταντίνος Γκέρτσος, ο οποίος έχτισε το Γκέρτσειο Εκκλησιαστικό Ίδρυμα και έχει δώσει το όνομά του στη γνωστή, μεγάλη οδό της πόλης, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής απέκτησε μεγάλη περιουσία λόγω των στενών σχέσεων με τους κατακτητές, ενώ, ούτε λίγο-ούτε πολύ, χαρακτηρίζεται ως μαυραγορίτης! Το ίδιο έγγραφο υποστηρίζει πως ο ίδιος έστελνε ακόμη και αγροτική παραγωγή στη Γερμανία του Χίτλερ, ενώ κατόρθωσε να φύγει στην Ελβετία, όταν διαπίστωσε πως οι δυνάμεις του Άξονα έχαναν τον πόλεμο.

Η περιουσία του Γκέρτσου, με την απελευθέρωση, κατασχέθηκε, αλλά λόγω του Εμφυλίου και άλλων καταστάσεων οι δίκες του καθυστερούσαν, σύμφωνα πάντα με το έγγραφο, μέχρι που ο ίδιος κατάφερε να…επανακάμψει δριμύτερος, με τη βοήθεια του Κωνσταντίνου Καραμανλή!
Σύμφωνα πάντα με το συγκεκριμένο έγγραφο της CIA, ο Κωνσταντίνος Γκέρτσος φέρεται να χρηματοδοτούσε τον γνωστό εγκληματία πολέμου Μαξ Μέρτεν, ο οποίος υπέγραψε τη μεταφορά των 50.000 Εβραίων της Θεσσαλονίκης στο κολαστήριο του Άουσβιτςς, προκειμένου εκείνος να μην αποκαλύψει την εμπλοκή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην όλη υπόθεση, ζήτημα που από χθες, Πέμπτη, ηρθε στην επικαιρότητα, μετά από άλλο έγγραφο της CIA που κάνει το γύρο της χώρας και του διαδικτύου!
Σύμφωνα με το συντάκτη του επίμαχου εγγράφου, «Ο Γκέρτσος, σε κάθε περίπτωση, δεν έχει ίχνος πατριωτισμού για τη χώρα του, είναι ανέντιμος και από πολλές πλευρές ένας επικίνδυνος άνθρωπος με διεφθαρμένη συνείδηση»!
Επίσης, σύμφωνα πάντα με το έγγραφο, υπάρχει αναφορά και στον Μποδοσάκη Αθανασιάδη, αλλά και στον τρόπο απόκτησης των λιγνιτών της Πτολεμαϊδας, αρχικά από τον Γκέρτσο".
Η ιστορία του Κωνσταντίνου Γκέρτσου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Σύμφωνα με την αναφορά της αμερικανικής πρεσβείας, γεννήθηκε στην Κοζάνη το 1896, σε μια πολύ φτωχή οικογένεια με σλαβικές ρίζες -ίσως από την Βουλγαρία. Μαζί με τους δύο αδελφούς του, κατάφεραν και έχτισαν μια επιχειρηματική αυτοκρατορία μέσα σε 25 χρόνια, από το 1936 μέχρι και τη δεκαετία του '60.
Ο Κ. Γκέρτσος ήλθε στην Αθήνα το 1935 και ξεκίνησε -με άγνωστης προέλευσης αρχικά κεφάλαια- την επιχειρηματική του δραστηριότητα. Η περίοδος της δικτατορίας Μεταξά υπήρξε η μεγάλη ευκαιρία για τους αδελφούς Γκέρτσου που κατάφεραν να βρουν τις άκρες τους στο υπουργείο Αμυνας και να εμπλακούν στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς ως αντιπρόσωποι μικρών γερμανικών εταιρειών. Καλλιεργώντας και επεκτείνοντας τις επαφές τους με κυβερνητικά στελέχη μεγάλωσαν και οι δουλειές. Σύντομα κατάφεραν τα γίνουν οι εκπρόσωποι της Ελλάδας στις μεγάλες γερμανικές βιομηχανίες παραγωγής στρατιωτικών οχημάτων, οπλικών συστημάτων και ανταλλακτικών με τις οποίες έκλεισαν αποκλειστικές συμφωνίες με τις ανάλογες χρηματικές προμήθειες.
Σύμφωνα πάντοτε με την αναφορά των αμερικανών, οι κατοχικές δυνάμεις τους αναγνωρίζουν ως "δικούς" τους ανθρώπους και έτσι οι δουλειές συνεχίζονται. Οχι μόνο με εξοπλισμούς αλλά και με την μαύρη αγορά τροφίμων, εμπόριο αγροτικών προϊόντων, τα οποία στην πραγματικότητα δήμευαν με τη βοήθεια των Γερμανών, και μετά πουλούσαν στο εξωτερικό.
Λίγο πριν την ήττα των Γερμανών και την απελευθέρωση, οι αδελφοί Γκέρτσου κατάφεραν και έφυγαν από την Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στην Ελβετία.
Οταν ξεκίνησαν, το 1946, οι έρευνες για τους έλληνες συνεργάτες των Γερμανών και τους δοσίλογους, σχηματίστηκε φάκελος και για τους αδελφούς Γκέρτσου ενώ κατασχέθηκαν όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία στην Ελλάδα. Ο Κ. Γκέρτσος και τα αδέλφια του παρέμειναν στην Ζυρίχη και δεν γύρισαν στην Ελλάδα φοβούμενοι τη σύλληψη. Παρ' όλα αυτά κατάφεραν να κλείσουν την εκμετάλλευση των λιγνιτωρυχείων της Πτολεμαΐδας μέσω ενός γερμανού εκπροσώπου τους ο οποίος υπέγραψε τη σχετική συμφωνία με την κυβέρνηση Σοφούλη. Οι Γκέρτσοι δεν κατάφεραν να αξιοποιήσουν αυτή τη συμφωνία παραβιάζοντας τους όρους της και παρά τις παρατάσεις χρόνου που τους δόθηκαν, το ελληνικό Δημόσιο της κατήγγειλε το 1954 υπογράφοντας νέα με τον Αθανάσιο Μποδοσάκη. Ομως ούτε ο Μποδοσάκης μπόρεσε να εκμεταλλευτεί την Πτολεμαΐδα αφού οι προσπάθειές του να πείσει την γερμανική Krupp να επενδύσει έπεσαν στο κενό. Ετσι τα ορυχεία λιγνίτη πέρασαν, το 1959, στη ΔΕΗ.
Η πλέον όμως ευτυχής περίοδος για τους Γκέρτσους ήταν αυτή επί στρατηγού Παπάγου και Κωνσταντίνου Καραμανλή. Σύμφωνα με τους αμερικανούς, ο Κ. Γκέρτσος κατάφερε -ως Μακεδόνας- να κερδίσει την εμπιστοσύνη και τη φιλία του Καραμανλή και γίνει ο κύριος χρηματοδότης του από το 1956 ως το 1958. Το έγγραφο μάλιστα αναφέρει ότι του χάρισε μια βίλα στο Μοντρέ και αργότερα έχτισε για λογαριασμό του δύο πολυκατοικίες στην Ελβετία. Ως αντάλλαγμα, ο Καραμανλής υπέγραψε διάταγμα σύμφωνα με το οποίο επεστράφη στους Γκέρτσους το σύνολο της περιουσίας τους στην Ελλάδα.

Οταν "έσκασε" η Υπόθεση Μέρτεν ήταν και πάλι η σειρά των Γκέρτσων να εξυπηρετήσουν τον φίλο τους προσπαθώντας να εξαγοράσουν τη σιωπή του και να πάρει πίσω τις καταγγελίες του για συνεργασία του Καραμανλή με τους ναζί. Με βάση τις πληροφορίες των αμερικανών ο Κ. Γκέρτσος έδωσε μεγάλα ποσά στον "σφαγέα της Θεσσαλονίκης" καταφέρνοντας να του κλείσουν το στόμα.

Ο Κ. Γκέρτσος συνέχισε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '60 τις επιχειρήσεις του φέρνοντας στην Ελλάδα, ως αποκλειστικός αντιπρόσωπος, γνωστές γερμανικές μάρκες όπως η Bosch, η Zeiss, η M.A.N., η Geigy. Πέθανε το 1977.