56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης: Εντυπώσεις από τις πρώτες ημέρες, γράφει η Άννα Ρούτση

 Αν ήταν ένας κοινωνικά ξεκομμένος μηχανισμός που συγκέντρωνε ταινίες και στις σέρβιρε στα επίσημα σερβίτσια του. Το 56ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου είναι λοιπόν αναπόφευκτα επηρεασμένο, ως περιεχόμενο και ως διοργάνωση, από τα μεγάλα και σοβαρά που συμβαίνουν γύρω του. Το σερβίτσιο του δεν είναι αυτό με τη χρυσή μπορντούρα που βγάζαμε παλιά από το σκρίνιο, το σαλόνι δεν είναι αυτό που ανοίγαμε μόνο για τους επίσημους επισκέπτες. Όλα είναι στο εδώ και τώρα, στην δύσκολη και αμήχανη πραγματικότητα.

Έτσι και η τελετή έναρξης που παρουσίασε ο ηθοποιός Αντίνοος Αλμπάνης, δεν μπορούσε να είναι άλλο από λιτή: Ξεκίνησε με ένα συμπαθητικό δρώμενο της ομάδας σπουδαστών της Δραματικής σχολής του ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Ευαγγελίδη, το οποίο αναφερόταν στον βωβό κινηματογράφο σατιρίζοντας ποιον άλλο; Τον σατράπη αλλά και ταλαίπωρο σκηνοθέτη. Ο διευθυντής του φεστιβάλ, κ. Δημήτρης Εϊπίδης, ανακοίνωσε τη χρήση από το φεστιβάλ της Αποθήκης 1 στο λιμάνι, ώστε να φιλοξενεί όλο το χρόνο ανεξάρτητο κινηματογράφο. Μίλησε για ταινίες που με ευθύτητα και τόλμη μιλούν για επίκαιρα ζητήματα.

Τη μεγαλύτερη έμφαση την έδωσε στη διεθνή πρωτοβουλία για τους πρόσφυγες “For a Thousand Lives: Be Human“, την οποία έχουν υπογράψει 5.500 καλλιτέχνες και φορείς του κινηματογράφου, ανάμεσα στους οποίους και το Φεστιβάλ. Εξήγησε τους άξονες του προγράμματος, που είναι η πρόσβαση μέσω νομίμων οδών στην Ευρώπη, η αλληλεγγύη και η ισοδύναμη ανακατανομή των προσφύγων μεταξύ των κρατών μελών.
Χαιρετισμό έστειλε ο υπουργός Πολιτισμού, κ. Αριστείδης Μπαλτάς, κάνοντας αναφορά στην “άβολη πραγματικότητα” του κινηματογράφου με τις μειώσεις των κονδυλίων και πόρων. Στις δηλώσεις του υπήρχαν υποσχέσεις, αυτές που πονάνε τον κινηματογραφικό κόσμο: Ότι δηλαδή θα αποκατασταθεί η αδικία που συντελέστηκε με την αφαίρεση του ποσοστού 1,5% από τα εισιτήρια μέσω ισόποσης ενίσχυσης της ελληνικής παραγωγής, αλλά και ότι προωθείται ρύθμιση για την απόδοση των δικαιωμάτων από τα τηλεοπτικά κανάλια.

Την τελετή άνοιξε η ταινία Victoria του Γερμανού Σεμπάστιαν Σίπερ, την οποία προλόγισε ο συν-σεναριογράφος Άικε Σουλτς, περιγράφοντάς μας τη δημιουργία της, τις τρελές νύχτες προετοιμασίας και γυρισμάτων στο Βερολίνο και το δίδαγμα ταπεινότητας που δίνει η επιλογή της ταινίας στο Φεστιβάλ. Η ταινία ξεχωρίζει για την τεχνική και όχι τόσο για το σενάριό της: Πρόκειται για ένα μονοπλάνο 144 λεπτών γυρισμένο στο Βερολίνο και περιγράφει τη γνωριμία της νέας, μόνης και αφελούς Ισπανίδας με μια παρέα περιθωριακών νεαρών, η οποία από φλερτ και μικροσκανταλιές εκτυλίσσεται σε θρίλερ. Δίδαγμα: Ποτέ μην μιλάς με περίεργους νεαρούς όταν βγαίνεις από τα ρέιβ κλαμπ. Ή: Μην περνάς τη ζωή σου μελετώντας τόσες ώρες καθημερινά και βγαίνεις άβγαλτη στον έξω κόσμο.

Εντυπωσιακό το μονοπλάνο, αλλά κάπως εκνευριστική η αφέλεια που ανέδιδαν οι μονοδιάστατοι ήρωες και το αναμενόμενο στοιχείο που δεν μπορούσε να καλυφθεί από τη μαγεία του πλάνου. 

Το φεστιβάλ φέτος ξεκίνησε αρκετά νωρίς και η Θεσσαλονίκη ήταν ζεστή και ηλιόλουστη. Πρόλαβα και την παραλιακή λεωφόρο πεζοδρομημένη όπως κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα εδώ και λίγο καιρό, γεμάτη με κόσμο. Η πόλη είναι γεμάτη ζωή και η κουλτούρα της διασκέδασης κρατεί καλά: Εκατοντάδες εστιατόρια, καφετέριες, μπιστρό, μαγαζάκια, πολλές νέες αφίξεις και πολύς κόσμος. Ελαφρώς λιγότεροι μου φάνηκαν οι θαμώνες του φεστιβάλ φέτος, αλλά πολλοί οι νέοι της πόλης που πηγαίνουν στις ταινίες με το εισιτήριο και τις γνήσιες σινεφίλ προθέσεις τους. Οι προπωλήσεις του φεστιβάλ λέγεται ότι πήγαν πολύ καλά κι αυτό φάνηκε στις γεμάτες αίθουσες. Ο χαμηλός προϋπολογισμός και η έλλειψη του προγράμματος ΕΣΠΑ φέτος συμπαρασύρουν σε ένα επίσης χαμηλό προφίλ. Κάποιες περικοπές προσωπικού και τεχνικών που έγιναν αντιληπτές. Αρκετές μέτριες ταινίες νεότερων πρωτοεμφανιζόμενων σκηνοθετών και αρκετές ελληνικές – αναμφίβολα ηρωικές πλέον παραγωγές σε αυτό το θολό τοπίο – που έχουν ήδη προβληθεί στις αίθουσες. Σχεδόν όλες ωστόσο κατάφερναν να μιλούν για ζητήματα που μας αφορούν. Η αλήθεια είναι ότι δεν κατάφερα αυτές τις λίγες πρώτες μέρες του φεστιβάλ να ανακαλύψω πολλά διαμάντια. Ή τα πραγματικά διαμάντια, όπως ο “Γιος του Σαούλ” είναι ήδη καθ’ οδόν προς τις αίθουσες και εντάσσονται στις ειδικές προβολές του φεστιβάλ.

Ενδιαφέροντες όπως πάντα οι Ανοικτοί Ορίζοντες, με ταινίες που μεταξύ άλλων μιλούν για τον καπιταλισμό και τον ισλαμισμό, όπως η Γαλλο-Αλγερινή Let them come, για τη γυναίκα που ασφυκτιά σε ένα υποκριτικά θεοσεβούμενο περιβάλλον, όπως η Δανο-Ισραηλινή Mountain ή για την απώλεια και την ενηλικίωση, όπως η ταινία Louder than bombs με τον Πήτερ Γκάμπριελ και την Ιζαμπέλ Ιπέρ, μια όμορφη ταινία με ενδιαφέροντα σκηνοθετικά ευρήματα. Στο διεθνές διαγωνιστικό ο Μεξικανός απόγονος των Ριπστάιν, Γκαμπριέλ Ριπστάιν με το 600 miles και πρωταγωνιστή τον Τιμ Ροθ μάς έδωσε νομίζω μια ατελή σεναριακά και σκηνοθετικά ταινία, ενώ το Rams («Δεσμοί αίματος») με αυτόν τον αγαπημένο ισλανδικό παγωμένο τρυφερό σαρκασμό της ήταν μια απλά συμπαθητική ταινία.
Αυτό λοιπόν είναι το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στα 56 του χρόνια και 3 ημέρες: Το ασφαλές μας κινηματογραφικό ραντεβού, η ελπίδα αλλά και η δύσκολη πραγματικότητά μας.

Info: To 56o Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης πραγματοποιείται από τις 6 έως τις 15 Νοεμβρίου στους Κινηματογράφους Ολύμπιον και Παύλος Ζάννας, καθώς και στις αποθήκες του λιμανιού

ΠΗΓΗ: elculture.gr