Κώστας Ζαχαριάδης: Συμφέρον των φτωχών του κόσμου η ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής

Το διακύβευμα της COP 21 είναι ο περιορισμός της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τους 2oC σε σύγκριση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής αλλά και η αποτελεσματική οικονομική στήριξη των αναπτυσσόμενων χωρών ώστε να καταφέρουν να μειώσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο έδαφός τους.

Η Ελλάδα μπορεί να μην είναι από τους μεγάλους ρυπαντές σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει όμως υιοθετήσει ένα «βρώμικο» ενεργειακό μοντέλο βασισμένο στην καύση λιγνίτη που οδηγεί στην παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα. Σύμφωνα με στοιχεία του 2011, το οικολογικό αποτύπωμα της Ελλάδας ξεπέρασε περισσότερο από 150% την ικανότητα του περιβάλλοντος της χώρας να αναγεννάται και να στηρίζει τη ζωή. Η έννοια «οικολογικό αποτύπωμα» αναφέρεται στην έκταση παραγωγικής γης, πόσιμου νερού και θάλασσας που είναι απαραίτητα για την κάλυψη των καθημερινών αναγκών σε τροφή, ενέργεια, νερό και πρώτες ύλες συνυπολογίζοντας τις εκπομπές ρύπων και την έκταση που χρειάζεται για την απόθεση των απορριμμάτων. Σύμφωνα με στοιχεία του WWF, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 11η χειρότερη θέση στο οικολογικό αποτύπωμα ανάμεσα σε 148 χώρες. Αν κάθε κάτοικος της Γης ζούσε όπως ο μέσος Έλληνας τότε θα χρειαζόμασταν 3 πλανήτες για να καλύψουμε τις ανάγκες που γεννά ο τρόπος ζωής μας!

Η συνδιάσκεψη στο Παρίσι είναι μια ευκαιρία η Ελλάδα να πιέσει, μαζί με άλλες χώρες, ώστε να προκύψει μια δεσμευτική και δίκαιη συμφωνία, με βάση την οποία οι ανεπτυγμένες χώρες θα αναλάβουν συγκεκριμένους στόχους μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου αλλά και τη χρηματοδότηση των φτωχότερων χωρών που δε διαθέτουν ούτε την τεχνολογία ούτε τα οικονομικά μέσα για να ανασχέσουν τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής. Στα μεγάλα ραντεβού των προηγούμενων ετών η Ελλάδα απουσίαζε τόσο στην προετοιμασία όσο και κατά τη διάρκεια των συνόδων. Φέτος, ο Αλέξης Τσίπρας δηλώνει παρών.

Η φετινή COP 21 παρέχει μια ιστορική ευκαιρία να υπογραφεί μια διεθνής συμφωνία που θα αποτελέσει ορόσημο για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Το προσχέδιο της συμφωνίας που έχουν στα χέρια τους οι διαπραγματευτές, και στη βάση του οποίου θα αποφασίσουν οι πολιτικοί ηγέτες στο Παρίσι, έχει ακόμα αρκετά ζητήματα ανοιχτά, περιέχει αντιφάσεις ενώ κάποιοι από τους στόχους που θέτει είναι προαιρετικοί και όχι δεσμευτικοί για τα κράτη. Σημαντικό ζήτημα παραμένει η χρηματοδότηση των αναπτυσσόμενων χωρών, οι οποίες είναι και αυτές που πλήττονται παραπάνω από τις καταστροφές που επιφέρει η αποσταθεροποίηση του κλίματος. Οι βόρειες χώρες έχουν δεσμευτεί να καταβάλλουν 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως στις χώρες του νότου, αρχίζοντας από το 2020, έτος έναρξης της ισχύος της συμφωνίας του Παρισιού. Παρόλα αυτά μένουν ακόμα πολλά σημεία να αποσαφηνιστούν. Όπως αναφέρεται και στην έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας «Μόνο μία άμεση και σταθερή διεθνής δραστηριοποίηση με στόχο τον περιορισμό των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου θα επιτρέψει την προστασία εκατομμυρίων ανθρώπων από τη φτώχεια».

Στόχος της Ελλάδας πρέπει να είναι η σταδιακή απεξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα σε συνδυασμό με δράσεις που θα αποσκοπούν στην εξοικονόμηση ενέργειας. Ο ορίζοντας της πλήρους απαγόρευσης των ορυκτών καυσίμων μπορεί να είναι μακριά, η αλλαγή του ενεργειακού μείγματος της χώρας όμως και η στροφή της προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας πρέπει να ξεκινήσει από τώρα. Η ανάληψη της εξουσίας από την αριστερά αποτελεί ευκαιρία για την αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, την αναμόρφωση του αγροτικού τομέα αλλά και τη σταδιακή μετάβαση σε μια οικονομία που δε θα εξαρτάται από το «βρώμικο» λιγνίτη (παραπάνω από το 35% των εκπομπών αερίου φαινομένου του θερμοκηπίου της χώρας προήλθαν από τον λιγνίτη την πενταετία 2008-2012). Η προστασία του φυσικού πλούτου της χώρας, η εξοικονόμηση φυσικών πόρων και η ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής είναι το στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί από το ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση.

*Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι Διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, βιολόγος περιβαλλοντολόγος