Πόρισμα: Να πως έστησαν το κόλπο των 210 εκατ. στην Αχαϊκή συνεταιριστική τράπεζα

Ο οικονομικός εισαγγελέας Παναγιώτης Αθανασίου, ο οποίος χειρίστηκε την υπόθεση, έστειλε τη δικογραφία στην Εισαγγελία Πρωτοδικών της Αθήνας, προκειμένου να ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος των εμπλεκόμενων προσώπων για το αδίκημα της κακουργηματικής από κοινού και κατ' εξακολούθηση απιστίας.

Στο 240 σελίδων πόρισμα - καταπέλτη του οικονομικού εισαγγελέα αποκαλύπτεται πώς είχε στηθεί το μεγάλο κόλπο στην Πάτρα και πώς έφυγαν τα εκατομμύρια μέσα από δανειοδοτήσεις και διευκολύνσεις ημετέρων, χωρίς να έχει προηγηθεί έλεγχος φερεγγυότητάς τους και χωρίς τις απαραίτητες διασφαλίσεις.
Χαρακτηριστικό της ευκολίας με την οποία χορηγούνταν τα δάνεια είναι ότι υπήρξαν ακόμη και περιπτώσεις όπου οι υπεύθυνοι της τράπεζας είχαν εγκρίνει χορηγήσεις δανείων είτε προς τον εαυτό τους είτε προς επιχειρήσεις συμφερόντων τους!
Στο εισαγγελικό πόρισμα επιρρίπτονται βαριές ευθύνες σε μέλη του ΔΣ της τράπεζας και της Επιτροπής Εμπλοκών, καθώς προέκυψαν ενδείξεις ενοχής σε βάρος τους.

Συγκεκριμένα αναμένεται να διωχθούν έξι μέλη του Εγκριτικού Κλιμακίου Β' της τράπεζας, που είχαν αρμοδιότητα να εγκρίνουν δάνεια από 150.000 μέχρι 350.000 ευρώ, του Εγκριτικού κλιμακίου Γ', που ενέκριναν χορηγήσεις από 350.000 μέχρι 750.000 ευρώ, του Εγκριτικού Κλιμακίου Δ', με αρμοδιότητα άνω των 750.000 ευρώ, καθώς επίσης μέλη της Επιτροπής Εμπλοκών της Τράπεζας.
Σύμφωνα με όσα τους καταλογίζονται, «με διαχειριστικές τους ενέργειες, οι οποίες τελούσαν σε κατάχρηση της διακριτικής ευχέρειας που τους παρείχε η διαχειριστική εξουσία που τους είχε αποδώσει η τράπεζα, προξένησαν ζημία στην περιουσία της, ανερχόμενη σε 209.437.991,67 ευρώ, που αντιστοιχεί στη διαφορά της αξίας των μεταβιβασθέντων από το υπό εκκαθάριση πιστωτικό ίδρυμα προς την ΕΤΕ ΑΕ στοιχείων του παθητικού και της αξίας των μεταβιβασθέντων στοιχείων ενεργητικού».
Σύμφωνα με τα στοιχεία της δικογραφίας που αποκαλύπτει το «Εθνος της Κυριακής», το 1993 συστήθηκε Αστικός Πιστωτικός Συνεταιρισμός με την επωνυμία «ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΑΧΑΪΑΣ ΑΧΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Συν. ΕΠΕ», ενώ έναν χρόνο αργότερα, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μελών του, μετατράπηκε σε «ΑΧΑΪΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΣΥΝ.Π.Ε». Εκτοτε ο συνεταιρισμός λειτούργησε ως πιστωτικό ίδρυμα, με αντικείμενο τη χρηματοδοτική μίσθωση κινητών και ακινήτων.

Στις 18 Μαρτίου 2012, με απόφαση της Επιτροπής Πιστωτικών και Ασφαλιστικών Θεμάτων της Τράπεζας της Ελλάδος, ανακλήθηκε η λειτουργία της Συνεταιριστικής Τράπεζας ως πιστωτικού ιδρύματος και διορίστηκε με την ίδια απόφαση ειδικός εκκαθαριστής. Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας κλήθηκε να καλύψει το σύνολο του ποσού των καταθέσεων του υπό εκκαθάριση ιδρύματος, οι οποίες μεταβιβάστηκαν στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, και κατέβαλε το ποσόν των 212.025.089 ευρώ, ποσό για το οποίο αναγγέλθηκε στη διαδικασία της εκκαθάρισης.
Η ανάκληση της άδειας λειτουργίας της τράπεζας έγινε με την αιτιολογία ότι το πιστωτικό ίδρυμα αδυνατούσε να αυξήσει τα κεφάλαιά του και δεν ήταν σε θέση να καλύψει τις υποχρεώσεις του απέναντι στους καταθέτες του.

Εγκρίσεις χωρίς μέτρο

Δανειοδοτήθηκαν άνεργη, ένας φοιτητής και μία «νοικοκυρά»
Στο πόρισμα του εισαγγελέα διαπιστώθηκαν:
Σημαντικές ελλείψεις στα συστήματα πρόληψης και καταστολής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Απουσία ανάπτυξης μηχανισμών και μεθόδων διαχείρισης και παρακολούθησης διαφόρων κινδύνων για τη λειτουργία διαχείρισης πιστωτικού κινδύνου και την αποτελεσματικότητα της Μονάδας Διαχείρισης Κινδύνων. Οι υπάλληλοι της Μονάδας ασχολούνταν με μια σειρά πιστοδοτικών θεμάτων (κυρίως εισηγήσεις και εγκρίσεις), με συνέπεια να μην έχουν χρόνο να ασχολούνται με θέματα κινδύνων.
Αδυναμίες στη διαχείριση Πιστωτικού Κινδύνου Λιανικής Τραπεζικής, καθώς η Τράπεζα δεν είχε αναπτύξει ολοκληρωμένο πλαίσιο διαδικασιών και κανόνων.
Περιπτώσεις επιχειρηματικών δανείων που δόθηκαν με τη μορφή καταναλωτικών ή στεγαστικών.
Υπαρξη πιστοδοτήσεων με ευνοϊκή μεταχείριση προς επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα, οι φορείς των οποίων είχαν ειδική σχέση με το ίδρυμα.
Σταδιακή επιδείνωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου της τράπεζας από το 2006, γεγονός που απαιτούσε τη διενέργεια σημαντικών προβλέψεων και την ενίσχυση των κεφαλαίων.
Σημαντική διόγκωση των καθυστερήσεων εμφανίστηκε το 2011, με χαρακτηριστικό την αύξηση κατά 74,4%, η οποία διαπιστώθηκε και κατά τον έλεγχο της τράπεζας το 2012.
Αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων ρευστότητας από το 2010 και μετά, γεγονός που εντάθηκε, καθώς η τράπεζα έπαψε και να θεωρείται αποδεκτός αντισυμβαλλόμενος και να συμμετέχει στις πράξεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.
Πτώση των κεφαλαίων της τράπεζας κάτω του ελάχιστου αποδεκτού ορίου, χωρίς να υπάρχει προοπτική αύξησης και αποκατάστασής τους. Τον Δεκέμβριο του 2011 απαιτείτο κεφαλαιακή ενίσχυση της τράπεζας με ποσό 13,2 εκ. ευρώ τουλάχιστον.

Καταγραφή χρηματοδοτήσεων

Στο εισαγγελικό πόρισμα καταγράφονται περιπτώσεις χρηματοδοτήσεων που εγκρίθηκαν χωρίς να πληρούνται τα βασικά πιστοδοτικά κριτήρια.
• Στην περίπτωση της Μ.Φ. η τράπεζα ενέκρινε το αίτημά της για χορήγηση προσωπικού δανείου 70.000 ευρώ, διάρκειας δύο ετών, χωρίς να αναφέρεται ή να σημειώνεται κάτι για τις πηγές εσόδων της και παρά το ότι εμφανιζόταν ως άνεργη στο «Δελτίο Συνεργασίας» του πελάτη. Αν και άνεργη, η Μ.Φ. εξόφλησε το δάνειο τέσσερις μέρες μετά τη χορήγησή του, ήτοι στις 3 Ιανουαρίου 2011. Η χρονική στιγμή λήψης και αποπληρωμής του δανείου, ήτοι πριν και μετά το τέλος του έτους αντίστοιχα, το οποίο αποτελεί την ημερομηνία αναφοράς για εταιρείες και φυσικά πρόσωπα, εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη σκοπιμότητα της λήψης του και την απόκρυψη του πραγματικού πιστούχου στον οποίο χορηγήθηκε η σχετική διευκόλυνση.

• Η αύξηση του ορίου κεφαλαίου κινήσεως της εταιρείας «ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΙΟ ΠΑΤΡΑΣ ΑΕ» από 20.000 σε 30.000 ευρώ και η χορήγηση μειωμένου επιτοκίου πραγματοποιήθηκαν χωρίς ειδικό κάλυμμα, παρότι στο εισηγητικό του καταστήματος αναφερόταν ότι η εταιρεία δεν παρουσιάζει έσοδα (καθώς η υλοποίηση του έργου, του οποίου την κατασκευή είχε αναλάβει, δεν είχε ακόμη αρχίσει) και χωρίς να έχει διαπιστωθεί η τεκμηριωμένη υποβολή επιχειρηματικού σχεδίου.

• Χρηματοδότηση επένδυσης για αγορά οικοπέδου ποσού 1.35 εκατ. ευρώ σε πιστούχο με ιδιό­τητα «οικιακά», αγνώστων πηγών και δυνατότητας αποπληρωμής των υποχρεώσεών της.
Σε άλλο σημείο του εισαγγελικού πορίσματος καταγράφονται περιπτώσεις χορήγησης δανείων, υπό την προϋπόθεση αγοράς συνεταιριστικών μερίδων και συγκεκριμένα χορήγηση σεισμοδανείου προς την εταιρεία Τ.Α., με τη μορφή κίνησης κεφαλαίου ποσού 88.000 ευρώ, υπό την προϋπόθεση 25.300 εξ αυτών να διατεθεί για την αγορά 242 συνεταιριστικών μερίδων.
Αναφέρονται περιπτώσεις επίσης όπου ελήφθησαν αποφάσεις για δάνεια χωρίς τεκμηρίωση. Σύμφωνα με το πόρισμα, «κατά τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνης εντοπίστηκαν περιπτώσεις αποφάσεων των οποίων η λήψη δεν στοιχειοθετείται και δεν τεκμηριώνεται από τα Εγκριτικά Κλιμάκια της τράπεζας.

Συγκεκριμένα:

Σύμφωνα με ηλεκτρονική επιστολή της Π.Η., με ημερομηνία 28 Δεκεμβρίου 2010, η Εκτελεστική Επιτροπή αποφάσισε την αναστολή του πλειστηριασμού της 19/1/2011 επί του ενυπόθηκου ακινήτου, ιδιοκτησίας της εγγυήτριας Γ.Λ. ?επισπεύσει της τράπεζας? χωρίς να γίνεται αναφορά στους όρους βάσει των οποίων ανεστάλη ο πλειστηριασμός (π.χ. καταβολή ποσού).
Σε άλλη περίπτωση, σύμφωνα με την απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της 14ης Δεκεμβρίου 2010, εγκρίθηκε η αποδέσμευση των εγγυητών της σύμβασης των Α. και Π.Χ., χωρίς να αναφέρεται κάποια αιτιολογία (όπως π.χ. εξόφληση της απαίτησης, λήψη άλλων ασφαλίσεων κ.λπ.). Βρέθηκε η από 9/12/2010 ηλεκτρονική επιστολή της προϊσταμένης της Υπηρεσίας Οριστικών Καθυστερήσεων με την οποία ενημέρωνε το κεντρικό κατάστημα να μην εκδοθεί διαταγή πληρωμής για την οφειλή της εταιρείας με την επωνυμία ΕΠ κατά των ανωτέρω εγγυητών, καθώς η τράπεζα δεν επιθυμεί τη δίωξή τους.

Επίσης υπήρξαν περιπτώσεις όπου διαπιστώθηκε κωλυσιεργία του ΔΣ στη λήψη αποφάσεων για την κάλυψη οφειλών εταιρειών συμφερόντων μέλους ΔΣ. Πρόκειται για την υπόθεση φακέλου χορηγήσεων προς τις εταιρείες ομίλου, στην οποία παρατηρήθηκε παρατεταμένη καθυστέρηση από την πλευρά του ΔΣ για τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την κάλυψη των οφειλών μέσω εμπραγμάτων εξασφαλίσεων. Η μη έγκαιρη λήψη απόφασης από το ΔΣ, που προτάθηκε από τα εισηγητικά όργανα (κατάστημα και αρμόδια διεύθυνση) περί εγγραφής προσημειώσεων σε ακίνητα ιδιοκτησίας της πιστούχου εταιρείας και του εγγυητή, είχε ως αποτέλεσμα την κατά προτεραιότητα εγγραφή προσημειώσεων επί των προτεινόμενων ακινήτων από άλλες τράπεζες προς κάλυψη δικών τους οφειλών.

Μεταξύ άλλων αναφέρεται και η περίπτωση της στέγασης του Διοικητηρίου της τράπεζας, για την οποία η τράπεζα είχε προβεί σε αγορά οικοπέδου εκτάσεως 3.016 τ.μ. στη θέση «Μπεγουλάκι ? Μακρυγιάννη», με σκοπό την ανέγερση Διοικητηρίου του κεντρικού της καταστήματος, αλλά και προς εξυπηρέτηση των αναγκών τής υπό σύσταση θυγατρικής εταιρείας real estate.
Σύμφωνα με το πρακτικό του διοικητικού συμβουλίου της 17/3/2005, πραγματοποιήθηκε αναφορά από τον πρόεδρο της τράπεζας σχετικά με το υπό συζήτηση θέμα αγοράς άλλου κτιρίου (ιδιοκτησίας της Τράπεζας της Ελλάδος) για τον ίδιο σκοπό, στην οποία, αφού αναλύθηκε η στατικότητα του κτιρίου, προτάθηκε να αγοραστεί παράπλευρο οικόπεδο για την ανέγερση του διοικητηρίου.

Δάνειο 200.000 ευρώ σε φοιτητή

Χορήγηση δανείου σε φοιτητή -μη δηλωθέντων εισοδημάτων- για αγορά οικοπέδου για επαγγελματική στέγη, ποσού 200.000 ευρώ, 10ετούς διάρκειας, με σκοπό τη μεταφορά ισόποσου δανείου από άλλη τράπεζα.