Αυτός είναι ο «Πλάτανος», το παραδοσιακό καφενείο όπου έπινε τον καφέ του ο Ελευθεριος Βενιζέλος! (φωτό)

Είναι μικρά, παραδοσιακά, επιμένουν στην αρχική τους μορφή και έχουν συντροφεύσει τις αντρικές - κυρίως - συνήθειες της παλιάς και σύγχρονης δυτικής Κρήτης. Εχουν βέβαια και την ιστορία τους, όπως και οι άνθρωποί τους.

Πρόκειται για δυο καφενεδάκια που αναδείχθηκαν στη 2η και 7η θέση στις προτιμήσεις του κοινού στο διαγωνισμό «Βάλε ένα χεράκι… για τον αγαπημένο σου παραδοσιακό καφέ» που ολοκληρώθηκε με πάνω από 11.000 συμμετοχές από τους φίλους γνωστής μάρκας καφέ. που μέσω του facebook ανέδειξαν τα πέντε αγαπημένα παραδοσιακά καφέ της Ελλάδας.

Τα συγκεκριμένα καταστήματα θα λάβουν μια υλικοτεχνική υποστήριξη προκειμένου να μπορέσουν να διατηρήσουν και να ενισχύσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους που τα έκαναν αγαπητά στο κοινό.

Το πρώτο ήταν η «Ωραία Ελλάς» στο Μοναστηράκι και το δεύτερο «Ο Πλάτανος» στη Φυλακή Αποκορώνου στην Κρήτη.

Αυτό το μικρό καφενεδάκι με τα κεραμίδια στην σκεπή και ξύλινα πορτοπαράθυρα που ήταν και είναι το μοναδικό στην περιοχή  πήρε την ονομασία από έναν πλάτανο που ήταν «γείτονας».

Το άνοιξε το 1922, αν και η πρώτη άδεια γράφει 1924, ο Μάρκος Κυμιωνάκης, το πήρε μετά ο γαμπρός του, που το δούλευε με την κόρη του την κ. Ευθυμία, 91 ετών σήμερα, που ψήνει ακόμα καφέ, αν και τώρα τα ηνία τα έχει η εγγονή και σουλατσάρουν μέσα σε αυτό το χώρο και τα δισέγγονα!

Αυτό το καφενείο με τα 10 τραπεζάκια έχει μεγάλη ιστορία όπως και  το ίδιο το χωριό που συγκαταλέγεται στους 400 παραδοσιακούς οικισμούς  της χώρας.

Η κ. Ευθυμία που ... έκρυψε έναν χρόνο από την ηλικία της όταν το MadeinCreta προχώρησε σε αυτή την αδιάκριτη ερώτηση, γέλασε όταν της ζητήθηκε να πει καμία ιστορία από τα παλιά.

«Όφου και ίντα θες να μάθεις παιδί μου, από εκιά πέρασε όλος ο κόσμος. Ο παππούς μου  που το άνοιξε το 1922 μας έλεγε ότι  εκεί ήπιε τον καφέ του, μετά την πρώτη του αγόρευση ως δικηγόρος ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Στο χωριό παλιά ήταν οι φυλακές και για αυτό το χωριό το λένε φυλακή. Εδώ εκείνη την εποχή ήταν και το Ειρηνοδικείο».

Η κ. Ευθυμία που ακόμα και σήμερα ακούραστη πηγαίνει καθημερινά στο καφενείο γεμάτη ενέργεια και πάντα με το χαμόγελο στα χείλη, με προθυμία ψήνει τον μπελαλίδικο ελληνικό καφέ.

Πριν μας χαιρετήσει μας έδωσε και το τηλέφωνο της κόρης της για περισσότερες λεπτομέρειες.

Το Ειρηνοδικείο εξυπηρετούσε τις ανάγκες τριών επαρχιών Αγ. Βασιλείου, Αποκορώνου και Σφακίων.

Κόσμος και κοσμάκης πέρασε από το καφενείο για να πιει καφέ, μια γκαζόζα "στα τέσσερα" και ένα καραφάκι κρασί, ρακί, ελίτσες, ντοματούλα, και το χειμώνα καμιά οφτή πατάτα, στην παλιά σόμπα. 

Το καφενεδάκι είναι ένα από τα αξιοθέατα της περιοχής, υπάρχουν όμως και άλλα: ένας Υστερομινωικός Τάφος, η Βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Άννας 700 ετών, περιηγητικά μονοπάτια, μνημεία, θρύλοι και ιστορίες.

Η «Ελπίδα» στην Αγία Γαλήνη

Το καφενείο «Ελπίδα» βρίσκεται στην 7η θέση μέσα στα 15 καλύτερα παραδοσιακά καφενεία. Το είχε ανοίξει πριν 50 χρόνια ο παππούς της Ελπίδας, Γιώργος Μηναδάκης που ήταν και ψαράς. Εκεί που είναι το καφενείο ήταν και η στάση του λεωφορείο και είχε  πάντα πολυκοσμία. 

Βρίσκεται στην κεντρική αγορά του χωριού, ανάμεσα στα γραφικά σοκάκια και έχει θέα από όλες τις πλευρές του!

Σήμερα τα ηνία τα κρατάει η νεότερη γενιά και συχνά το κέφι ανάβει με τους ήχους της λύρας.  

Σημειώνεται ότι τα παραδοσιακά καφενεία που αναδείχτηκαν ως τα αγαπημένα από τους χρήστες του Facebook λαμβάνουν υλικοτεχνική υποστήριξη προκειμένου να μπορέσουν να διατηρήσουν και να ενισχύσουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους που τα έκαναν αγαπητά στο κοινό.

Στην πρώτη πεντάδα βρίσκονται επίσης το «Όπως Παλιά» στην Πάτρα το  «Καφωδείο Ελληνικό» στη Θεσσαλονίκη και το  «Αρχονταρίκι» στη Βυτίνα Αρκαδίας.