Μεγάλη Εβδομάδα διαπραγματεύσεων: Έκτακτο eurogroup την Μεγάλη Πέμπτη στην Αθηνα- Προθέρμανση των θεσμών

Τα περιθώρια χρόνου είναι πάρα πολύ στενά, με την κρίσιμη συνεδρίαση του Eurogroup να έχει προγραμματιστεί για το πρωί της Παρασκευής και  με πρώτο θέμα την κατάσταση στην Ελλάδα.

Η ατζέντα της συνάντησης περιγράφει την ανάγκη ισχυρών μεταρρυθμίσεων για να καλυφθούν οι απαιτήσεις του ΔΝΤ αλλά και τα "ανταλλάγματα" που θα έρθουν μετά, αναφέρει, σε όρους δόσεων και χρέους.

Έκτακτο Eurogroup την Μεγάλη Πέμπτη
Πάντως, εκπρόσωποι των θεσμών κάνουν – σύμφωνα με πληροφορίες -  και σχέδια για έκτακτο Eurogroup σε ένα σενάριο ακόμη και την μεγάλη Πέμπτη 28 Απριλίου, εκτιμώντας ότι είναι πιθανό να μην επαρκέσει ο χρόνος για συμφωνία μέσα στην εβδομάδα. Ζητούν πρώτα συμφωνία σε επίπεδο επικεφαλής και μετά πολιτικές διαβουλεύσεις (σ.σ. ο ΥΠΟΙΚ Ευκ. Τσακαλώτος έχει ήδη προαναγγείλει πιθανή έκτακτη σύνοδο λίγο νωρίτερα, στις 25-26 Απριλίου).

Όπως γράφει η Δήμητρας Καδδά στο capital.gr, η κυβέρνηση επιχειρεί από την μία πλευρά να περιορίσει την ανάγκη για δημοσιονομικά μέτρα με "όπλο"  και την ανακοίνωση της Eurostat την Πέμπτη για το πρωτογενές πλεόνασμα  του 2015 το οποίο σύμφωνα με όσα έχει ήδη προαναγγείλει το οικονομικό επιτελείο αναμένεται να κλείσει στο 0,2%-0,4% του ΑΕΠ (έναντι πρόβλεψης για έλλειμμα 0,25% του ΑΕΠ).

Ακόμη όμως και αν κλείσει μέρος της "τρύπας"  για μέτρα, το άλλο μέτωπο, αυτό  των "προληπτικών μέτρων" προκαλεί πολλαπλάσια πίεση. Οι θεσμοί, όπως κάνουν σαφές και στην ατζέντα του Eurogroup δεν θα συζητήσουν συμφωνία για το χρέος και το πρόγραμμα αν δεν υπάρξει προηγουμένως τεχνική συμφωνία στην Αθήνα  σε επίπεδο επικεφαλής κλιμακίων.

Αυστηρά ή "χαλαρά" προληπτικά μέτρα
Το μεγάλο στοίχημα, αναφέρουν αρμόδιες πηγές, είναι πόσο χαλαρά η αυστηρά θα είναι αυτά τα προληπτικά μέτρα που ζητά το ΔΝΤ για να μετάσχει και αποδέχεται-στηρίζει η κοινοτική πλευρά των θεσμών.

Σήμερα, αναμένεται να ανοίξουν κυβέρνηση και θεσμοί τα χαρτιά τους για να φανεί πόσο μπορούν να υποχωρήσουν. Και πέρα από τα προληπτικά μέτρα των περίπου 3 δισ. ευρώ, υπάρχει και το "βασικό" πακέτο των 5,4 δισ. ευρώ που ακόμη μένει ανοικτό με τα νομοσχέδια στο δρόμο αλλά και οι υπόλοιπες μεταρρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια, το ταμείο αποκρατικοποιήσεων και την ενέργεια.  

Και παράλληλα η κυβέρνηση διαπραγματεύεται τα δύο νομοσχέδια για το ασφαλιστικό και το φορολογικό που οδεύουν – βάση δηλώσεών της – προς τη Βουλή για ψήφιση έως το τέλος του μήνα….
 
Η ρήτρα στα ψιλά γράμματα του μνημονίου

Όσο για την  ρήτρα προληπτικών μέτρων που ζήτησαν οι θεσμοί (3 δισ. ευρώ περίπου έως το 2018) που θα ενεργοποιηθούν εάν υπάρξουν αποκλίσεις από τον στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% το 2018, δεν είναι καινούρια. Υπάρχει ήδη στις προτάσεις των μνημονίων που είχαν στις "βαλίτσες" τους οι επικεφαλής των Θεσμών στην τελευταία τους άφιξη στην Αθήνα.

Μόνο που στα πρώτα κείμενα  για την επικαιροποίηση του μνημονίου (MOU) η ρήτρα είναι "θολή": ζητούν ρητή δέσμευση από την κυβέρνηση να λάβει όλα τα πρόσθετα μέτρα που  θα θεωρηθούν αναγκαία  αν αλλάξουν οι συνθήκες.

Πλέον, η ρήτρα αυτή ζητείται να περιλαμβάνει ανάλυση μέτρων και σε ένα σενάριο τα μέτρα αυτά να μην μείνουν μόνο στο μνημόνιο αλλά και να θεσπιστούν εκ των προτέρων. Δεδομένου ότι το μνημόνιο λήγει στις 20 Αυγούστου του 2018,  από το πόσο αναλυτική και δεσμευτική θα είναι η ρήτρα  θα καθοριστεί και το πόσο θα δεσμεύει την χώρα τα επόμενα χρόνια, εντός και εκτός μνημονίου).

Σημειώνεται ότι στα ίδια κείμενα του μνημονίου, υπάρχουν και άλλες ρήτρες: μη νομοθέτησης εάν δεν συμφωνούν οι τέσσερις Θεσμοί σε μία μεταρρύθμιση καθώς και πολιτική δέσμευση για πολυετή δημοσιονομική προσαρμογή που θα ξεπερνά το όριο του μνημονίου.
 
Η ατζέντα του Eurogroup

Στο  - σύντομο σε διάρκεια – άτυπο Eurogroup της Παρασκευής πρώτο θέμα είναι η Ελλάδα. Σύμφωνα με την Ατζέντα της Ολλανδικής  προεδρίας, "θα συζητήσουν τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από τις συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα μεταξύ των ελληνικών αρχών και των θεσμών (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΕΜΣ και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ το ΔΝΤ συμμετέχει στις συνομιλίες, αλλά δεν λαμβάνει ακόμη επίσημα μέρος το πρόγραμμα) αναφορικά  με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης".

Όπως επισημαίνεται "μέρος της αποστολής είναι να επιτευχθεί συμφωνία για ένα ολοκληρωμένο πακέτο μεταρρυθμίσεων το οποίο θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, μια μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, την μεταρρύθμιση του φόρου εισοδήματος, τη σύσταση του Ταμείου Ιδιωτικοποιήσεων, την συμφωνία για την πώληση  μη εξυπηρετούμενων δανείων και τη μεταρρύθμιση στην αγορά  ενέργειας".

Γίνεται λόγος για "σημαντική πρόοδο" αλλά και επισημαίνεται ότι "απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για να επιτευχθεί μια τελική δέσμη μέτρων". Και αναφέρεται ότι μετά "την επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης η Ελλάδα θα μπορεί να λάβει μία δόση" από το δάνειο.

Για το ΔΝΤ επισημαίνεται ότι "συμμετέχει όλο και περισσότερο στις συζητήσεις μεταξύ των θεσμικών οργάνων και των ελληνικών αρχών κατά την πρόοδο της αποστολής, αλλά δεν συμμετέχει επίσημα" Ωστόσο, "δεδομένου ότι το ΔΝΤ (με δήλωση στις 14 Αυγούστου του 2015) έδειξε ότι θέτει τις περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, δημοσιονομικές παρεμβάσεις και τη βιωσιμότητα του χρέους ως τις προϋποθέσεις για την επίσημη συμμετοχή του στο ελληνικό πρόγραμμα δανεισμού, είναι σημαντικό ότι τα θεσμικά όργανα εργάζονται με τις ελληνικές αρχές σχετικά με μια αρκετά φιλόδοξη δέσμη μεταρρυθμίσεων".

Γίνεται αναφορά και στο χρέος. Οι υπουργοί "είναι πρόθυμοι να συζητήσουν πιθανά πρόσθετα μέτρα για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους στην Ελλάδα" επισημαίνεται αλλά "το Eurogroup θα αποφασίσει για το θέμα  μόνο αφού επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ των ελληνικών αρχών και των θεσμικών οργάνων σχετικά με τη δέσμη μεταρρυθμίσεων που συνδέονται με την πρώτη αποστολή προόδου"…