Αφιέρωμα στη Μελίνα Μερκούρη, την ηθοποιό πολιτικό και ακτιβίστρια με την ασύγκριτη λάμψη - 29 χρόνια από τον θάνατό της (Φώτο & Βίντεο)

Μεγάλη ηθοποιός, βραβευμένη με διεθνή βραβεία, υπουργός Πολιτισμού όλων των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, ήταν αναμφισβήτητα μία παγκόσμιας ακτινοβολίας προσωπικότητα. Η δημοφιλία της ήταν μεγάλη, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων, ιδιότητα που την αξιοποίησε στο έπακρον, προς όφελος της Ελλάδας.

Η πρώτη κινηματογραφική δουλειά της ήταν η ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Στέλλα» (1955).

Αγάπη που’γινες δίκοπο μαχαίρι

Το 1965 παντρεύτηκε τον αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν, ο οποίος και τη σκηνοθέτησε στις ταινίες «Ποτέ την Κυριακή» (1960), «Φαίδρα» (1962), «Τοπκαπί» (1964) και «A Dream of Passion» (1978).

Τα παιδιά του Πειραιά

Με το ρόλο, όμως, της Ίλια στην ταινία «Ποτέ την Κυριακή» (1960), αλλά και τη θεατρική μεταφορά του έργου στη Νέα Υόρκη, η Μελίνα Μερκούρη απέκτησε πλέον διεθνή φήμη. Μία υποψηφιότητα για Όσκαρ γιά το Ποτέ την Κυριακή (Never on Sunday) το οποίο έχασε απ'την Ελίζαμπεθ Τέιλορ το 1960.

Παράλληλα είχε σπουδαία πορεία στη δισκογραφία καθώς έχουν κυκλοφορήσει πάνω από δεκαπέντε δίσκοι της, πέρα από soundtrack ταινιών και θεατρικών παραστάσεων. Έχει τραγουδήσει μεγάλους Έλληνες συνθέτες, Μάνο Χατζιδάκι (με τον οποίο τους συνέδεε προσωπική φιλία), Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρο Ξαρχάκο, Γιάννη Μαρκόπουλο, Βασίλη Τσιτσάνη αλλά και κορυφαία ερμηνεία μουσικών έργων των Κουρτ Βάιλ και Μπέρτολτ Μπρεχτ.

Η Μελίνα Μερκούρη πάλεψε σκληρά για την ανατροπή της χούντας από το εξωτερικό όπου βρισκόταν.

Εμφανίσεις έκανε και στην τηλεόραση, σε σειρά ντοκιμαντέρ του BBC σε επεισόδιο με τίτλο "Η Ελλάδα της Μελίνας", από όπου και ο ομώνυμος δίσκος του Σταύρου Ξαρχάκου, όπως και σε σήριαλ και εκπομπές στη Γαλλική και τη Γερμανική τηλεόραση. Επίσης έγραψε και ένα βιογραφικό βιβλίο με τίτλο "Γεννήθηκα Ελληνίδα", του οποίου τα έσοδα από τις πωλήσεις διατέθηκαν για τον αντιδικτατορικό αγώνα (η έκδοσή του στα ελληνικά δεν είναι νόμιμη).

Ο τίτλος του βιβλίου της είναι η απάντηση που έδωσε στους δημοσιογράφους όταν της ζήτησαν να κάνει μία δήλωση για την αφαίρεση της υπηκοότητάς της από τους συνταγματάρχες: "Γεννήθηκα Ελληνίδα και θα πεθάνω Ελληνίδα".

Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας γύρισε στην Ελλάδα και πολιτεύτηκε. Εκλέχθηκε με το ΠΑ.ΣΟ.Κ. το 1981 και ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Πολιτισμού, αξίωμα που διατήρησε ως το τέλος της πρώτης οκταετίας των κυβερνήσεων Παπανδρέου.

Η Μελίνα ΠΑΣΟΚ

Όραμά της ήταν μέχρι το θάνατό της η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Δημιούργησε τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα για να έρθει το θέατρο στην επαρχία, ενώ δική της έμπνευση ήταν και η δημιουργία του θεσμού της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης».

Το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» ανακοινώθηκε το 2010 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον πρόεδρό της τον Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Το νέο αυτό βραβείο, θα είναι χρηματικό και το ποσό του βραβείου θα ανέρχεται στο ύψος του 1,5 εκατ. ευρώ. Είναι ετήσιο και θα απονέμεται, στην μνήμη της Μελίνας Μερκούρη και των αγώνων της για τον πολιτισμό και την πολιτιστική ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην εκάστοτε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης.

H 6η Μαρτίου, ημέρα θανάτου της Μελίνας Μερκούρη, έχει ορισθεί από την UNESCO ως παγκόσμια μέρα πολιτισμού κατά την οποία απονέμεται το Βραβείο «Μελίνα Μερκούρη» ως βραβείο πολιτιστικής προσφοράς.

Το βραβείο αυτό δίνεται από το 1997 και κάθε δύο χρόνια σε ανθρώπους ή οργανισμούς για την προσπάθειά τους να διασωθούν μνημεία πολιτισμού της ανθρωπότητας. Το βραβείο περιλαμβάνει και μία συμβολική επιταγή ύψους 20000 US$.