Kεραμικά του Δημήτρη Ξανθούλη στο Cycladic Shop - «100 χρόνια ελληνικής κεραμικής» από Μαρούσι, Κεραμεικό, Αίγινα

«100 χρόνια ελληνικής κεραμικής». Στο πνεύμα των ημερών του Πάσχα και ενόψει της έκθεσης  «Πικάσο και Αρχαιότητα. Γραμμή και πηλός»  που ξεκινά στις 20 Ιουνίου, το Cycladic Shop παρουσιάζει προς πώληση μοναδικά κεραμικά από την πλούσια συλλογή κεραμικών του Δημήτρη Ξανθούλη.  Είναι η  πρώτη φορά  που το πωλητήριο ενός μουσείου παρουσιάζει προς πώληση σπάνια, μοναδικά κεραμικά μιας ιδιωτικής συλλογής! Μετά την παρουσίαση μέρους της συλλογής του κ. Ξανθούλη, το Cycladic Shop θα παρουσιάσει μια σειρά άλλων Ελλήνων νέων κεραμιστών.

Η συλλογή κεραμικών του Δημήτρη Ξανθούλη απαριθμεί πάρα πολλά αντικείμενα τα οποία συλλέγει και μελετάει από παλιά. Το κύριο σώμα της, περιλαμβάνει αντικείμενα κατασκευασμένα στην Αθήνα, στο Μαρούσι κυρίως, το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα, και από νησιά του ανατολικού Αιγαίου.

Στο Cycladic Shop παρουσιάζεται μια επιλογή από κεραμικά του  20ου αιώνα του συλλέκτη. Για πρώτη φορά ο Δημήτρης Ξανθούλης  διαθέτει τμήμα της συλλογής του προς πώληση και το κοινό θα έχει την ευκαιρία να αποκτήσει δείγματα  της μεγάλης ελληνικής αγγειοπλαστικής παράδοσης: Μοναδικά κεραμικά από τον ελληνικό χώρο, τα οποία συνθέτουν νοσταλγικά την ατμόσφαιρα μιας εποχής που δεν υπάρχει πια, ξυπνώντας μνήμες και εικόνες της καθημερινής ζωής των 100 τελευταίων χρόνων. 

Η παρουσίαση των κεραμικών, την οποία επιμελείται ο ίδιος ο κ. Ξανθούλης, περιλαμβάνει σειρές αντικειμένων που στην πορεία θα εναλλάσσονται. Στον πρώτο κύκλο αντικειμένων, παρουσιάζεται μεταξύ άλλων, μία ομάδα «αστικών» κεραμικών από το Μαρούσι: κορμοί βάζα της δεκαετίας του ’60 μιας νοσταλγικής αισθητικής του τύπου «επιστροφή στις αξίες της φύσης» εξαιρετικά δημοφιλούς στους νέους αστούς της εποχής, καθώς και μια ομάδα από επιζωγραφισμένες κεραμικές φιγούρες και βάζα, της ίδιας εποχής, από την Αγιάσο της Μυτιλήνης: αναμνηστικά που εξάγονταν και πωλούνταν στα πανηγύρια  των νησιών του Αιγαίου και στα τουριστικά μαγαζιά της εποχής.

Καθώς όλα τα αντικείμενα είναι μοναδικά, η παρουσίασή τους στο Cycladic Shop θα εξελίσσεται καθώς θα συμπληρώνονται διαρκώς νέα αντικείμενα ανάλογα με τις πωλήσεις.

Όπως αναφέρει ο κ. Ξανθούλης: «Έγινα συλλέκτης χωρίς να το καταλάβω, αγοράζοντας από μικρός αντικείμενα από διαφορετικούς πολιτισμούς του κόσμου κατά τα ταξίδια μου και από την Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια. Με συνάρπασε το γεγονός ότι στην Αθήνα, στο Μαρούσι, υπήρχε ένα ολόκληρο χωριό από αγγειοπλάστες από διάφορα μέρη της Ελλάδας που άνθισε κυρίως το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και έσβησε, χωρίς ποτέ να έχει γίνει καμία ουσιαστική καταγραφή της ιστορίας του. Άρχισα λοιπόν να αγοράζω κεραμικά από το Μαρούσι αλλά και από άλλα μέρη της Ελλάδας της ίδιας εποχής, συνήθως αντικείμενα που θεωρούνταν δευτέρας διαλογής και που δεν αγόραζε κανείς άλλος συλλέκτης: η γοητεία των ταπεινών πραγμάτων…  Πραγματικά δεν ξέρω πόσα αντικείμενα έχω, ούτε τα έχω καταμετρήσει ποτέ. Είναι χιλιάδες και βρίσκονται καταχωνιασμένα, σε ράφια, σε μπαούλα και αποθήκες που είχαν να ανοιχτούν χρόνια. Η πρόταση του Μουσείου να παρουσιάσουμε προς πώληση ορισμένα αντικείμενα μου άρεσε πολύ, γιατί ως παλιός έμπορος, με ενθουσιάζει η ιδέα των αντικειμένων που ταξιδεύουν μέσα στα χρόνια και αλλάζουν χέρια, σπίτια, πόλεις και χώρες. Άλλωστε κάπως έτσι βρέθηκαν και στα χέρια μου τα περισσότερα. Χωρίς να μπορώ να κρύψω και μια ιδιοτέλεια: αποτοξίνωση και απελευθέρωση ταυτόχρονα από παλιές επιλογές που χωρίς ποτέ να έχω μετανιώσει γι’ αυτές, συσσωρεύονται και με τα χρόνια βαραίνουν μέσα μου…»

Οι τιμές των κεραμικών κυμαίνονται  από 15,00€ ως περίπου 200,00€.

ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΚΕΡΑΜΙΚΩΝ

Κεραμικά από Δωδεκάνησα-Ρόδο
Κεραμικά κανάτια του γάμου

Χρηστικά αντικείμενα για την καθημερινότητα του νοικοκυριού, μέρος της προίκας κάθε νύφης,  από το αγγειοπλαστείο Γιασιράνη στον Αρχάγγελο της Ρόδου. Το πλούμισμα πάντα γινόταν από τις γυναίκες της οικογένειας. Δεκαετία του ’60.

Κεραμικά από Μαρούσι: photo 22
Βάζα «κορμοί», στο πνεύμα της «επιστροφής στην φύση» και στις θεμελιώδεις αξίες της ζωής, εξαιρετικά δημοφιλή στους νέους αστούς της δεκαετίας του ’60. Παρόμοια έχoυν ανιχνευτεί την ίδια εποχή στις ΗΠΑ. Μάλλον στο πνεύμα της νοσταλγίας για την μακρινή δύση. 
Χρηστικά αντικείμενα όπως μπωλ, σαλατιέρες, πιάτα κλπ από το Μαρούσι. Με την εγκατάσταση του δικτύου υδροδοτήσεως της Ούλεν στην Αττική, οι περισσότεροι αγγειοπλάστες που μέχρι τότε κατασκεύαζαν στάμνες για την μεταφορά του νερού στα νοικοκυριά, έμειναν χωρίς αντικείμενο και έτσι άρχισαν να δημιουργούν χρηστικά αντικείμενα. Δεκαετία του ’50.

Κεραμικά από Κεραμεικό: photo 21

Μία από τις πρώτες ελληνικές βιομηχανίες κεραμικών από τις αρχές του ’20 αιώνα. Παρήγαγε χρηστικά κεραμικά αλλά και μοναδικά κομμάτια. Στα ατελιέ της συνεργάστηκαν κατά καιρούς σπουδαίοι έλληνες εικαστικοί. Στο Cycladic Shop παρουσιάζονται κεραμικά από την τελευταία ενδιαφέρουσα «καλλιτεχνική» περίοδο της βιομηχανίας, των δεκαετιών δηλαδή ’60 και ’70. Λίγο αργότερα, την δεκαετία του ’80, ο Κεραμεικός, χτυπημένος από τους σεισμούς, αλλά και από τον ανταγωνισμό των φτηνών εισαγωγών αναγκάζεται να κλείσει οριστικά.

Κεραμικά από Αίγινα: photos 8,12,24,27

Τα λαϊκά κανάτια της Αίγινας, άρχισαν να κατασκευάζονται ήδη από τον 19ο αιώνα. Το υλικό τους είναι η χαρακτηριστική «πασπάρα», δηλαδή αργιλώδης και πορώδης πηλός που είχε την ιδιότητα να κρατάει δροσερό το νερό.

Τα κανάτια αυτά γίνονται γρήγορα το σήμα κατατεθέν του νησιού. Είναι πάντα διακοσμημενα με λουλούδια σε έντονα χρώματα, συνήθως γαρύφαλλα και ιβίσκους. Διακοσμούνται επίσης με θέματα όπως καράβια και ελληνική σημαία ή τη φράση «Καλό Πάσχα» ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Στο Cycladic Shop παρουσιαζονται κάποια κανάτια από τη δεκαετία του ’60, κάποια σπανιότερα όπως τα κόκκινα από τη δεκαετία του ’70 και κάποια από την πιο πρόσφατη παραγωγή, διακοσμημένα με αρχαιοελληνικής εμπνεύσεως φρίζες.

Κεραμικά από Αγιάσο: photos 6,9,11,30,31

Τα πρώτα αγγειοπλαστεία της Αγιάσου ιδρύθηκαν από αγγειοπλάστες πρόσφυγες τη δεκαετία του ’30. Αυτοί, αναπαρήγαγαν τους «τρόπους» του Τσανάκαλε, της ζωγραφισμένης δηλαδή με λαδομπογιές terracotta. Με τον ίδιο τρόπο είναι φτιαγμένα και τα «αναμνηστικά» της δεκαετίας του ’60. Βαζάκια αγιασμού, θυμιατά, διακοσμητικά κανάτια, αλλά και φιγούρες ανθρώπων και γαϊδουριών που μεταφέρουν πόσιμο νερό σε λαϊνια. 

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης 
Νεοφύτου Δούκα 4 και
Βασιλίσσης Σοφίας και Ηροδότου 1
106 74, Αθήνα
Τ.: (+30) 210 7228321-3
cycladic.gr
Facebook.com/CycladicArtMuseum
Instagram: @Cycladic_museum