Στέφανος Ξενάκης: Κινούμαι, δεσμεύομαι, διεκδικώ, αγαπώ, εστιάζομαι στο καλό, εξελίσσομαι, με τιμώ, συγκεντρώνομαι, γράφω, δρω  

Ακόμα και όταν έχεις την δυνατότητα να ρωτήσεις μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα άτομα του κόσμου και της Ελλάδας για τη ζωή τους. Το ερωτηματολόγιο της Φαίη Ευθυμίου και του Thrive Global ρίχνει μία ματιά στις ζωές επιτυχημένων ανθρώπων που αξίζει να γνωρίσεις.

Thrive Global: Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που κάνεις μόλις ξυπνήσεις και το τελευταίο πριν κοιμηθείς;  

Στέφανος Ξενάκης: To πρώτο πράγμα που κάνω το πρωί είναι να χαμογελάσω που ξύπνησα, που πατάνε τα πόδια μου, που με γουστάρω, που γενικά γουστάρω. Δεν ξυπνάω συνήθως με ξυπνητήρι κι η συνήθειά μου να ξυπνάω πολύ νωρίς γίνεται αυτόματα. Μου πήρε καιρό για να ξυπνάω χαμογελαστός. Δυστυχώς το τελευταίο πράγμα που κάνω το βράδυ πριν κοιμηθώ, παρότι το λέω δεν το κάνω, είναι να τσεκάρω το κινητό μου συνήθως (ευτυχώς όχι πάντα) κυρίως στα social όπου λαμβάνω αρκετά μηνύματα από συνανθρώπους μου. Δεν είναι καλό να κλείνεις τη μέρα σου με white screen. Ανάμεσα σε άλλα διαταράσσει την μελατονίνη, την ορμόνη που ρυθμίζει τον ύπνο.

TG: Έχεις καλή σχέση με τον ύπνο; Πιστεύεις ότι είναι σημαντικός παράγοντας ευεξίας και αποδοτικότητας; 

ΣΞ: Έχω εξαιρετικά καλή σχέση με τον ύπνο. Με το που θα κλείσω τα μάτια μου έχω κοιμηθεί. Είναι εξαιρετικά σημαντικό το να ξεκουράζεσαι αρκετά προκειμένου να δώσεις την δυνατότητα στον οργανισμό σου να ανατροφοδοτηθεί και να κάνει recover. Οι άνθρωποι με χρόνια θέματα με τον ύπνο τους καταλήγουν συνήθως χρόνια κουρασμένοι και συχνά με σοβαρά θέματα υγείας.

TG: Τι σου δίνει ενέργεια για να φέρεις εις πέρας τη μέρα σου; 

ΣΞ: Διατροφή, καλή ενυδάτωση γυμναστική, γνώση (διαβάζω κι εξελίσσομαι κάθε μέρα), αγάπη (σύνδεση με τους συνανθρώπους μου, κυρίως τους αγνώστους) επαφή με αναγνώστες. Γενικά οι 13 συνήθειες για τις οποίες συχνά μιλάω στις ομιλίες μου. (κινούμαι – επιλέγω – δεσμεύομαι – υπερβαίνω – διεκδικώ – αγαπώ – εστιάζομαι στο καλό – παρατηρώ – εξελίσσομαι – με τιμώ – συγκεντρώνομαι – γράφω – δρω). Γενικά παίρνω τεράστια ενέργεια με το να μιλώ με συνανθρώπους μου. Μου αρέσει πολύ να επικοινωνώ. Μη σου πω ότι μου αρέσει πιο πολύ να μιλάω, παρά να γράφω.

TG: Ουσιαστική επικοινωνία: Πόσο εύκολη ή δύσκολη θεωρείς ότι είναι στις μέρες μας;

ΣΞ: Όσο εύκολη ή δύσκολη επιλέξεις. Ουσιαστική επικοινωνία για μένα είναι η ειλικρινής επικοινωνία. Συνήθως δεν μιλάμε ίσια, λέμε τα πράγματα που νομίζουμε ότι ο άλλος θέλει να ακούσει. Ο άλλος καταλαβαίνει ότι δεν του λέμε τα πράγματα όπως είναι οπότε κάθε φορά που του λέμε τα πράγματα τα μπλέκει ακόμα περισσότερο, προσπαθώντας να ξεμπλέξει αυτό που θεωρεί ότι έχεις ήδη μπλέξει, οπότε το χάνουμε στη μετάφραση. Δεν θα ήταν καλύτερα να λέμε τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη; Δεν μας το έμαθαν όμως. Μας έμαθαν να καταπίνουμε την αλήθεια μας και να λέμε τα πράγματα όπως θα «έπρεπε» να λεχθούν. Εκεί το χάνουμε και μαζί χανόμαστε κι εμείς.

TG: Έχεις μικρά μυστικά που σε βοηθούν να βρίσκεις λύσεις σε καθημερινά προβλήματα;

ΣΞ: Ναι είμαι οργανωτικός. Δεν ήμουν πάντα. Σπάω τις μεγάλες δουλειές σε μικρές δουλειές και τις προχωράω βήμα-βήμα. Εννοείται σημειώνω στην ατζέντα μου εκκρεμότητες, σκέψεις, συναισθήματα, στόχους. Κάθε φορά που γράφεις κάτι στην ατζέντα σου, ουσιαστικά κάνεις meeting με τον εαυτό σου. Κάθε φορά που γράφεις ένα πρόβλημα, έχεις αρχίσει να το λύνεις χωρίς να το έχεις καταλάβει. Επίσης μία από τις συνήθειες που με έχουν βοηθήσει να έχω αυτό που θέλω είναι ότι είμαι σχεδόν πάντα χαρούμενος. Είναι αυτόματη η διαδικασία του να αναζητώ το αμέσως καλύτερο συναίσθημα, όσο καλά ή χάλια και να είμαι. Δεν σημαίνει ότι πάντα τα καταφέρνω, αλλά τολμώ να πω ότι 9/10 είμαι εκεί.

TG: Είσαι multitasker; Πιστεύεις σε αυτόν τον τρόπο διαχείρισης των υποχρεώσεων; 

ΣΞ: Με τίποτα. Το multitasking είναι ο χειρότερος και ο πιο αντιπαραγωγικός τρόπος για να κάνεις τα πράγματα. Το multitasking κι ένα τηλέφωνο εκεί τριγύρω να παίζει ανεξέλεγκτα έχει αποδειχτεί ότι μειώνει την παραγωγικότητά σου έως και 80% και μακροπρόθεσμα μειώνει το iq σου έως και δέκα μονάδες. Η καλύτερη συνταγή είναι να κάνεις ένα πράγμα κάθε φορά δίνοντάς του όλη σου την ενέργεια και να το κάνεις πολύ καλά. Να κάνεις κάθε φορά ένα πράγμα τόσο δοσμένα σαν να έχουν πεθάνει όλα τα άλλα τριγύρω. Το’ χει πει κι αυτό ο λαός «δεν χωράνε δύο καρπούζια κάτω από την ίδια μασχάλη». Για την ακρίβεια όλα τα έχει πει ο λαός.

TG: Με τον χρόνο πώς τα πας; Κάνεις καλή διαχείριση του χρόνου σου μέσα στην ημέρα;

ΣΞ: Πολύ. Δεν βλέπω πια τηλεόραση, για την ακρίβεια δεν έχω τηλεόραση σπίτι οπότε γλιτώνω πάρα πολύ χρόνο. Επίσης πια έχω μειώσει τα ανεξέλεγκτα social, άρα έχω πολύ διαθέσιμο χρόνο για όλα τα υπόλοιπα. Ξυπνάω πολύ πρωί, κατά τις 5π.μ. την ώρα που η ενέργεια είναι στο κατακόρυφο και είμαι πολύ πιο αποτελεσματικός ως εκ τούτου σε ό,τι κι αν κάνω.

Το multitasking είναι ο χειρότερος και ο πιο αντιπαραγωγικός τρόπος για να κάνεις τα πράγματα.

TG: Πότε ήταν η τελευταία φορά που έφτασες κοντά ή έπαθες burnout και γιατί; Πως το αντιμετώπισες;

ΣΞ: Αρκετά χρόνια πριν. Το 2008. Είχα βάλει τόσα πολλά πράγματα να κάνω, που κατέρρευσα κυριολεκτικά. Έπαθα nervous breakdown. Μαζί και κρίσεις πανικού μαζί και κατάθλιψη. Τίποτα από αυτά που παθαίνουμε δεν είναι τυχαία. Στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι wake up calls. Ο οργανισμός μας μας προειδοποιεί ότι χτυπάμε το κεφάλι μας στον τοίχο. Αντί να αλλάξουμε κατεύθυνση για να μην το ξαναχτυπάμε, συχνά τα βάζουμε με τον τοίχο που είναι σε λάθος σημείο.

Είναι γεμάτη από wake up calls η ζωή, αλλά συχνά πατάμε το snooze και ξανακοιμόμαστε. Στην επιλογή μου το πάθημα να γίνει μάθημα κάθε φορά δουλεύω με ειδικούς ανθρώπους. Και με τον Δάσκαλο ή τους Δασκάλους μου και με την θεραπεύτριά μου και με την ομάδα Ψυχοθεραπείας (group therapy) της οποίας είμαι αναπόσπαστο μέλος εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια

TG: Η τελευταία φορά που απέτυχες; Και πως το αντιμετώπισες/ ξεπέρασες;

ΣΞ: Συνέχεια «αποτυγχάνω». Δεν «αποτυγχάνει» μόνο αυτός που δεν κάνει τίποτα, το οποίο είναι η μεγαλύτερη αποτυχία. Πολύ πρόσφατα «απέτυχα» λοιπόν σε μια ομιλία που έκανα σε ένα μεγάλο σχολείο. Δεν τα είπα καλά. Θα έρχεται πάντα μια φορά που δεν θα τα πεις ή δεν θα τα κάνεις καλά. Αυτή η «αποτυχία» ή θα σε βοηθήσει να πάρεις το μάθημα για να τα πεις καλύτερα την επόμενη φορά ή θα είναι αφορμή για να τα τσακωθείς με τον εαυτό σου και θα οδηγήσεις σε πολύ πιο πολλές «αποτυχίες». Άλλο το πάθημα άλλο το μάθημα. Το πάθημα είναι εγγυημένο. Το μάθημα όχι. Το μάθημα είναι επιλογή.

TG: Κάνεις διαλογισμό ή κάτι ανάλογο που σε αποφορτίζει; 

ΣΞ: Δεν κάνω καθημερινά διαλογισμό παρότι ξέρω πόσο σημαντικός είναι για να αποφορτίζεσαι και για να συντονίζεσαι με το βαθύτερο είναι σου. Με αποφορτίζει η έντονη άσκηση, ο αθλητισμός και συγκεκριμένα το τρέξιμο, το squash και το κολύμπι στη θάλασσα όλο το χρόνο. Είναι πάνω από δέκα χρόνια που πλέον είμαι χειμερινός κολυμβητής. Έχουμε τεράστια ανάγκη το να βρισκόμαστε σε επαφή με τη φύση.

TG: Τι σχέση έχεις με το κινητό σου; Με την τεχνολογία και τα social; 

ΣΞ: Συχνά μιλάω για τον εθισμό που προκαλεί το κινητό και τα social και θα φανταζόταν κάποιος ότι δεν είμαι εθισμένος, αλλά είμαι. Λιγότερο από παλιά αλλά είμαι. Μέσα από το κινητό και τα social μιλάω με αρκετούς συνανθρώπους μου αλλά είναι καλό να το οριοθετείς, π.χ. να επιλέγεις να το κάνεις 2, το πολύ 3 φορές την ημέρα. Δεν το κάνω πάντα. Και συχνά το φορτίζω στο δωμάτιο που κοιμάμαι ή κοντά στο κρεβάτι μου που δεν είναι το ενδεδειγμένο.

TG: Τι κάνεις πριν από μια σημαντική απόφαση ή ένα σημαντικό γεγονός;

ΣΞ: Κουλάρω, χαλαρώνω, βουτάω τη γλώσσα στο μυαλό, δεν αγχώνομαι και συχνά τοποθετώ αυτό που θέλω και περιμένω την απόφαση να έρθει από μόνη της και συχνά το κάνει. Όταν κυνηγάς κάτι συνέχεια το διώχνεις. Απείρως καλύτερο είναι να του επιτρέπεις να έρθει αυτό σε σένα. Εδώ ο διαλογισμός που είπες παραπάνω είναι ευεργετικός. Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από το να διαλογίζεσαι επάνω σε αυτό που θέλεις.

TG: Πόσο δύσκολο είναι να βρεις την ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και την επαγγελματική ζωή; 

ΣΞ: Η ισορροπία δεν θα έρθει ποτέ. Πάντα θα την ψάχνεις. Συχνά λείπω για ομιλίες και δεν βλέπω όσο θα ήθελα τις κόρες μου και τους αγαπημένους μου. Αυτό είναι το τίμημα για να κάνεις αυτό που αγαπάς. Γενικά όμως είμαι καλά. Κάπου είχα ακούσει ότι το να εργάζεσαι σκληρά γι’ αυτό που δεν αγαπάς λέγεται άγχος. Το να εργάζεσαι σκληρά γι’ αυτό που αγαπάς λέγεται πάθος. Οπότε το να κάνεις αυτό που γουστάρεις από μόνο του, είναι σαν να ξεκινάς με γκολ από τα αποδυτήρια.

Είναι γεμάτη από wake up calls η ζωή, αλλά συχνά πατάμε το snooze και ξανακοιμόμαστε.

TG: Πως διαχειρίζεσαι μια κακή μέρα;

ΣΞ: Δεν έχω πια κακές μέρες. Έχω κακές στιγμές. Τις αφήνω να περνάνε και δεν τις κοντράρω. Είμαστε άνθρωποι κι αν αποδεχτείς ότι θα υπάρχουν πάντα κακές στιγμές, χαλαρώνεις και το απολαμβάνεις. Είναι κι αυτές μέρος της ζωής κι όταν το αποδεχτείς αυτό αλλάζει η ζωή σου κι εσύ μαζί. Γενικά την παίρνουμε πολύ σοβαρά τη ζωή και τον εαυτό μας μαζί. Ο Καλογήρου, ο Δάσκαλός μου, έλεγε πάντα ότι η ζωή είναι παιχνίδι και χάνει μόνο όποιος δεν παίξει.

TG: Αν αναπάντεχα βρεις 15 λεπτά ελεύθερου χρόνου μέσα στη μέρα σου, τι κάνεις;

ΣΞ: Αν είμαι σπίτι ίσως ρίξω ένα υπνάκι. Αν είμαι εκτός ή θα πάρω ένα φίλο να δω τι κάνει ή θα κάνω μια βόλτα ή και τα δύο μαζί. 

TG: Υπάρχει κάποιο βιβλίο ή ταινία που σου έχει αλλάξει / στιγματίσει τη ζωή;

ΣΞ: Πάρα πολλά. Γενικά διαβάζω πολύ. Αγαπώ όλα τα βιβλία του Sharma ο οποίος είναι από τους μέντορές μου, λάτρεψα τη «Σχολή των Θεών του D’ Anna», τις «7 συνήθειες των εξαιρετικά αποτελεσματικών ανθρώπων» του Covey, το «Ποιος πήρε το τυρί μου». Πρόσφατα αγάπησα το «Όσα μπορείς να δεις όταν δεν βιάζεσαι». Μακράν Αγαπημένη ταινία ο «Κύκλος των Χαμένων Ποιητών».

TG: Τι σημαίνει για σένα ευεξία; Ευημερία; Ποιος είναι ο Thrive στόχος σου;  

ΣΞ: Ευεξία κι ευημερία και thrive για μένα είναι το συναίσθημα της αφθονίας. Άλλο να έχεις, άλλο να νιώθεις ότι έχεις. Άλλο τα πράγματα να πηγαίνουν καλά, άλλο να το συνειδητοποιείς ότι πηγαίνουν καλά. Συχνά είναι η μέρα με τη νύχτα. Πρόσφατα ήμουν με τη μητέρα μου σε ένα σουβλατζίδικο στην Βούλα. Στο διπλανό παγκάκι ήταν δύο ρακένδυτοι μουσικοί. Ρωτήσαμε το γκαρσόνι εάν θα μπορούσαμε να τους κεράσουμε κάτι. Μας είπε ναι. Οι μουσικοί μας ευχαρίστησαν. Μετά ο ένας ήρθε πάνω από τη μητέρα μου και της έπαιξε καντάδες από την εποχή της. Πήγαμε να του δώσουμε λεφτά. Δεν τα πήρε. Ήθελε να μας ανταποδώσει με όλη του την καρδιά. Αυτός ο άνθρωπος έχει. Άλλο το να έχεις λεφτά, άλλο το να είσαι πλούσιος. Το να έχεις λεφτά δεν είναι πάντα επιλογή. Το να είσαι πλούσιος πάντα είναι.

TG: Έχεις κάποιο μότο που ακολουθείς στη ζωή σου και σου δίνει δύναμη ή/και σε ηρεμεί;

ΣΞ: Κάθε μέρα που δεν αγάπησες είναι μια μέρα που δεν έζησες.

TG: Τι συμβουλή θα έδινες στον νεότερο εαυτό σου; 

ΣΞ: Κλασική ερώτηση αλλά καλή. «Να τολμήσει να κάνει ακόμα περισσότερα πράγματα». Θα μετανιώσουμε γι’ αυτά που δεν κάναμε κι όχι γι’ αυτά που κάναμε. Συχνά φοβόμαστε το λάθος. Το λάθος όμως είναι το σωστό. Για την ακρίβεια το λάθος είναι σκαλοπάτι. Εάν δεν το ανέβεις δεν θα πας ποτέ στο σωστό. Το μόνο λάθος είναι να φοβηθείς το λάθος. Μια φορά ένας φίλος μου σε μια εξαιρετική ομιλία του αναρωτήθηκε «μήπως τελικά η λέξη λάθος είναι λάθος».

TG: H ευγνωμοσύνη υπάρχει στη ζωή σου; Πόσο συχνά (θυμάσαι να) λες «ευχαριστώ»; 

ΣΞ: Είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μου. Άσε που μπορεί και να το παρακάνω. (γέλια) Εδώ και 13 χρόνια γράφω τετράδια θαυμάτων (τετράδια με ευγνωμοσύνες) δεν είναι τυχαίο που το ΔΩΡΟ, το πρώτο μου βιβλίο, κάτω από τον τίτλο γράφει «ένα τετράδιο θαυμάτων». Αυτός ήταν ο αρχικός του τίτλος μέχρι που η σύντροφός μου όταν το είδε ολοκληρωμένο μου είπε ότι αυτό δεν είναι βιβλίο αλλά ΔΩΡΟ, γι’ αυτό και το ονομάσαμε έτσι τελικά. Η ευγνωμοσύνη φέρνει χαρά, φέρνει ευεξία, φέρνει αφθονία και στο τέλος κατοχυρώνει την υγεία. Η ευγνωμοσύνη είναι η πηγή όλων των καλών κι όπως όλα τα θετικά συναισθήματα είναι παιδάκι της αγάπης.

TG: To βιβλίο σου «Το Δώρο» γνωρίζει πολλή μεγάλη αποδοχή από τον κόσμο. Ποια ήταν η πηγή της έμπνευσής σου και γιατί πιστεύεις ότι έχει αγαπηθεί τόσο πολύ από τον κόσμο. 

ΣΞ: Η πηγή έμπνευσης του ΔΩΡΟΥ είναι η οι καθημερινές φαινομενικά ασήμαντες ιστορίες που όλοι ζούμε αλλά συχνά προσπερνάμε. Αυτές έχουν μέσα όλο το νόημα της ζωής κι εμείς τις προσπερνάμε προς αναζήτηση των σημαντικών. Έλα όμως που τα σημαντικά είναι τα ασήμαντα. Νομίζω αγαπήθηκε γιατί γράφτηκε με απλό τρόπο και με διάθεση να μοιραστεί κι όχι να υποδείξει.

Η ευγνωμοσύνη φέρνει χαρά, φέρνει ευεξία, φέρνει αφθονία και στο τέλος κατοχυρώνει την υγεία.

TG: Αλήθεια τι σημαίνει «αυτοβελτίωση» για σένα; 

ΣΞ: Είχα ακούσει ένα εξαιρετικό από τον Ρόμπερτ Νατζέμι, νομίζω έναν από τους σημαντικότερους σύγχρονους Δασκάλους παγκοσμίως. Είχε πει λοιπόν ο Ρόμπερτ ότι η εξέλιξη (αυτοβελτίωση) είναι να γίνεις αυτό που θα ήθελες οι άλλοι να γίνουν. Ο Καλογήρου το λέει αλλιώς: «Το να μαθαίνεις μέχρι να δεις τα ραδίκια ανάποδα».

TG: Ποιο είναι το καλύτερο «Δώρο» που έχεις λάβει ποτέ και ποιο αυτό που εύχεσαι να λάβεις;

ΣΞ: Δεν έχω καλύτερο από το να λαμβάνω μηνύματα από συνανθρώπους μου που μου λένε ότι κάποια ομιλία μου ή κάποια ιστορία μου τους βοήθησε να αλλάξουν τη ζωή τους. «Ξεκίνησα να περπατάω», «Ξεκίνησα ξανά να διαβάζω», «Ξεκίνησα να μου χαμογελάω», «Ξεκίνησα να μου γράφω» είναι τα καλύτερά μου. Γενικά το ρήμα «Ξεκινάω» έχει τεράστια δύναμη. Τέλος μια κοπέλα μια μέρα μου είχε γράψει ένα υπέροχο «βάζεις υπότιτλους στις σκέψεις μου».