Ανεμόμυλοι - πέτρινοι γίγαντες των ελληνικών νησιών: Μύκονος, Ζάκυνθος, Πάτμος, Αστυπάλαια, Χίος, Σαντορίνη (φωτό)

Ένα φωτογραφικό αφιέρωμα στους ανεμόμυλους των ελληνικών νησιών κάνει το Visit Greece στο Facebook χαρακτηρίζοντάς τους ως «πέτρινους γίγαντες».

Στις φωτογραφίες που έχουν δημοσιευτεί βλέπουμε μια σειρά από ανεμόμυλους από τα νησιά Μύκονος, Ζάκυνθος, Πάτμος, Αστυπάλαια, Χίος και Σαντορίνη.

Πρόκειται ίσως για ένα από τα πιο γνώριμα χαρακτηριστικά των νησιών μας και η θέα τους πάντα μας φέρνει στο μυαλό το καλοκαίρι και την θάλασσα.

Ο ανεμόμυλος είναι αιολική μηχανή οριζόντιου άξονα περιστροφής. Χρησιμοποιήθηκε για την άλεση των δημητριακών και την άντληση νερού. Γνωστός από τα αρχαία χρόνια, διαδόθηκε σημαντικά στον ευρωπαϊκό και ελληνικό κόσμο.

Ο ανεμόμυλος που σχεδιάστηκε από τον Ήρωνα της Αλεξάνδρειας τον 1ο αιώνα μ.Χ. είναι η πρώτη γνωστή περίπτωση χρήσης τροχού που κινείται από τον άνεμο για την λειτουργία μηχανής. Ήταν οριζόντιου άξονα περιστροφής και είχε τέσσερα πτερύγια.

Γύρω στο 750 μ.Χ. στη Μεσοποταμία και την Κίνα άρχισαν να χτίζονται ανεμόμυλοι κατακόρυφου άξονα περιστροφής. Αυτούς τους ανεμόμυλους έφεραν στην Ευρώπη καταρχάς οι Σταυροφόροι, μετά την Α΄ Σταυροφορία και αργότερα οι εξερευνητές της Κίνας. Γνώρισαν εξάπλωση στην Ιβηρική και τη Νότια Ευρώπη. Αργότερα, γύρω στο 1500, χρησιμοποιήθηκαν στην Ολλανδία σαν μέρος του αντιπλημμυρικού συστήματος της χώρας. Κυρίως χρησιμοποιήθηκαν για την άλεση γεωργικών προϊόντων και την άντληση νερού.

Επίσης, είχαν εμφανιστεί πολλούς αιώνες πριν. Η χρήση τους καθιερώθηκε κατά τη Βυζαντινή περίοδο, γνωρίζοντας ακόμα μεγαλύτερη διάδοση κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας, κυρίως στο ανατολικό Αιγαίο αλλά και στην ενδοχώρα. Κατά κανόνα στεγάζονταν σε κυλινδρικά, πέτρινα, διώροφα κτίρια. Στον επάνω όροφο βρισκόταν ο άξονας και το σύστημα μετάδοσης της κίνησης, ενώ στον κάτω όροφο γινόταν η άλεση και αποθήκευση των σιτηρών. Τα πτερύγιά τους ήταν πάνινα, 5-15 μέτρα σε μήκος και πλάτος το 1/5 του μήκους τους. Ένας ανεμόμυλος μπορούσε να αλέσει 20-70 κιλά σιτηρών την ώρα, ανάλογα με την ένταση και τη φορά του ανέμου.