Η Αρετή Χαρτοφύλακα αποκλειστικά στο eirinika για τις 15 "Αληθινές γυναίκες" που βίωσαν τον ξυλοδαρμό & την ψυχολογική βία - "Μάτωσα" μαζί τους

Αληθινές Γυναίκες. Αυτός είναι ο τίτλος του βιβλίου της Αρετής Χαρτοφύλακα. Σε ένα βιβλίο ντοκουμέντο η συγγραφέας αφηγείται 15 πραγματικές ιστορίες , 15 γυναικών που είναι θύματα της έμφυλης – οικογενειακής βίας. 
Κάθε μία από τις γυναίκες αυτές είναι διαφορετική.

Έχει τη δική της προσωπικότητα, τα δικά της πιστεύω, τους δικούς της φόβους και αγωνίες.
Αντίστοιχα πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους, είναι τα πρόσωπα της βίας που συναντάμε στο βιβλίο.

Κοινό χαρακτηριστικό των γυναικών είναι ότι κάποιος δεν δίστασε να τις κάνει θύματα.

Η συγγραφέας του βιβλίου είναι μια γυναίκα δυναμική με ανήσυχο πνεύμα. Δεν επαναπαύεται ποτέ. Αναζητά πάντα καινούργιους τρόπους έκφρασης, που κοινό «παρανομαστή» έχουν την τέχνη.

Πριν παντρευτεί ασχολήθηκε με το τραγούδι. Αργότερα την γοήτευσε η μαγειρική και έγινε σεφ, στη συνέχεια έγινε διακοσμήτρια εσωτερικών χώρων.

Όταν ένιωσε «να χάνει τη γη κάτω από τα πόδια της» καθώς έμαθε ότι ο πατέρας της θα πέθαινε, βρήκε διέξοδο στη ζωγραφική. 

Ασχολείται με το γράψιμο από μικρή. Έτσι το βιβλίο ήρθε σαν φυσική συνέχεια , όταν ένιωσε την ανάγκη να γράψει τις ιστορίες αυτών των γυναικών που γνώριζε.

Την αφορμή της την έδωσαν οι γυναικοκτονίες που είδαν το φως της δημοσιότητας 
Η Αρετή αισθάνθηκε την ανάγκη να πάρει το μέρος των γυναικών και να δείξει στον κόσμο, τι σημαίνει η βία εναντίον τους.

Παρότι πρόκειται για ένα βιβλίο "ντοκουμέντο" που περιέχει τις αληθινές ιστορίες που αφηγήθηκαν δεκαπέντε γυναίκες, το βιβλίο, διαβάζεται απνευστί.

Γραμμένο με λογοτεχνικό , λυρικό λόγο, σου δημιουργεί την αίσθηση ότι ακούς τις ιστορίες ζωντανά. Και την αγωνία να μάθεις τι θα  γίνει παρακάτω.

«Ο άντρας που θα διαβάσει το βιβλίο, ίσως αναγνωρίσει τον εαυτό του σε αυτό και ίσως δεν θελήσει να συνεχίσει την ίδια συμπεριφορά, η γυναίκα θα καταλάβει ότι δεν αξίζει αυτή τη συμπεριφορά και θα τελειώσει ίσως την κακοποιητική σχέση».

Στόχος μου ήταν να πάρει η κοινωνία σοβαρά το θέμα της βίας κατά των γυναικών, να αναγνωρίσει όλες τις μορφές της, και να τις κατατροπώσει.

Κυρίες και κύριοι, στη συνέντευξη που ακολουθεί, μαχητική, ευαίσθητη, αποκαλυπτική, η Αρετή Χαρτοφύλακα.

Η Αρετή Χαρτοφύλακα στην παρουσίαση του βιβλίου στην Κέρκυρα 

Συνέντευξη στην Ειρήνη Πιτσόλη

- Το βιβλίο για το οποίο θα μιλήσουμε είναι το «Αληθινές Γυναίκες» το οποίο περιέχει αληθινές ιστορίες γυναικών που δέχθηκαν βία σωστά;

- Πολύ σωστά 

- Είναι γυναίκες που έχεις γνωρίσει ή πρόκειται για γυναίκες που έμαθες με κάποιο τρόπο την ιστορία τους;

- Όχι , όλες είναι γυναίκες που γνωρίζω προσωπικά

"Οι γυναίκες μιλάνε για την βία που εισπράττουν ασυνείδητα.  Όταν η γυναίκα εκφράζει ένα παράπονο, ή αναφέρεται σε ένα γεγονός που την έχει στενοχωρήσει από τη συμπεριφορά του συντρόφου της, εκείνη τη στιγμή εξομολογείται αυτό που της συμβαίνει"

- Πώς γεννήθηκε η ιδέα να κάνεις αυτές τις ιστορίες βιβλίο;

- Έγινε ασυνείδητα εντελώς. Κι έγινε λόγω των τελευταίων συμβάντων. Η επικαιρότητα με έκανε να νιώσω την ανάγκη να εκφράσω, την πλευρά των γυναικών.

Των θυμάτων δηλαδή. Οπότε επειδή είχα το υλικό θεώρησα σωστό να το μοιραστώ με τον κόσμο.

- Πώς κατάφερες αυτές τις γυναίκες να σου «ανοιχτούν» ; Φαντάζομαι ότι δύσκολα μία γυναίκα η οποία είναι θύμα ενδοοικογενειακής βίας,  μιλάει γι’ αυτό

- Οι γυναίκες μιλάνε για την βία που εισπράττουν ασυνείδητα.  Όταν η γυναίκα εκφράζει ένα παράπονο, ή αναφέρεται σε ένα γεγονός που την έχει στενοχωρήσει από τη συμπεριφορά του συντρόφου της, εκείνη τη στιγμή εξομολογείται αυτό που της συμβαίνει, είτε βρίσκεται στο κομμωτήριο, είτε κάπου που νιώθει άνετα,  είτε πίνει καφέ με μια φίλη της και της λέει κάτι μεταξύ σοβαρού κι αστείου.

Οι γυναίκες πάντοτε μιλάνε γι’ αυτά που τους συμβαίνουν.

Η Αρετή Χαρτοφύλακα υπογράφει βιβλία στην παρουσίαση στην Κέρκυρα 

- Γιατί ξέρεις υπάρχει μια αντίληψη ότι οι γυναίκες δύσκολα μιλάνε για την κακοποίηση.

- Οι γυναίκες δεν μιλάνε για κακοποίηση. Μιλάνε για τα γεγονότα που αφορούν τη ζωή τους.

Απλώς δεν συνειδητοποιούν πάντα ότι αυτά είναι κακοποίηση 

"Μάτωσα μαζί με τις ηρωίδες του βιβλίου - Βίωσα στο έπακρο τις ιστορίες τους - Ταυτίστηκα μαζί τους"

- Αυτές οι γυναίκες πώς έτυχε και σου εκμυστηρεύτηκαν αυτές τις προσωπικές ιστορίες;

- Δεν ήταν καθόλου δύσκολο. Ήταν γυναίκες οικείες σε μένα. Άτομα που τα ξέρω και με ξέρουν . Και είχα πάρα πολλές ιστορίες να γράψω. Σταμάτησα στις 15 γιατί δεν είχα χρόνο και ήθελα να βγει το βιβλίο.

Έχω ακόμα στο συρτάρι πάρα πολλές.

- Είσαι ένας άνθρωπος με βαθιές ευαισθησίες και ενσυναίσθηση. Πόσο δύσκολο ήταν για σένα να μην επηρεαστείς δηλαδή να μη σε καταβάλλουν αυτές οι ιστορίες;

- Η αλήθεια είναι ότι η διαδρομή της συγγραφής του βιβλίου ήταν επίπονη. Γιατί κάθε φορά που έγραφα μία ιστορία , αυτή περνούσε μέσα μου 100%. 

Και με επηρέαζε ψυχολογικά. Έτσι πρέπει να πω ότι η συγγραφή του βιβλίου ήταν δύσκολη . Ήταν ένα δύσκολο διάστημα για μένα. 

Τώρα που το βλέπω από μακριά άξιζε τον κόπο. Αλλά πρέπει να πω ότι ταυτίστηκα απολύτως με τις ηρωίδες. 

- Και «μάτωσες» μαζί τους Βίωσες το συναίσθημα 

- Δεν γίνεται διαφορετικά. Δεν γίνεται να περάσεις το συναίσθημα αλλιώς. Πρέπει να το βιώσεις.

"Ο εγκλεισμός ήταν η αφορμή για τις γυναικοκτονίες - Η αιτία ήταν η βία που προϋπήρχε" 

- Είμαστε σε μία περίοδο που είδαν το φως της δημοσιότητας φρικτές ιστορίες. Δεν μιλάμε πια μόνο για βία κατά των γυναικών αλλά για φόνους. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε έχουν γίνει οκτώ γυναικοκτονίες. Το φαινόμενο παίρνει διαστάσεις «μάστιγας». Τι πιστεύεις ότι φταίει γι’ αυτή την έξαρση; Φταίει η καραντίνα ας πούμε;

- Κοίτα , ο εγκλεισμός είναι ως ένα βαθμό υπεύθυνος . Γιατί οι γυναίκες έμειναν κλεισμένες μέσα στον ίδιο χώρο με τους κακοποιητές για μεγάλα διαστήματα .

Αναγκάστηκαν να εγκλωβιστούν σε ένα σπίτι και να παγιδευτούν ακόμη περισσότερο.

Ήταν δηλαδή περισσότερες ώρες εκτεθειμένες στη βία που έφτασε στο ανώτερο σημείο που μπορεί να φτάσει και εξελίχθηκε σε ένα έγκλημα.
Επηρέασε ο εγκλεισμός. Αλλά αυτό ήταν η αφορμή, όχι η αιτία του κακού. Η βία προϋπήρχε. 

Αρετή Χαρτοφύλακα

Ένας άνθρωπος που αγαπάει τη σύντροφο του, μπορεί τον εγκλεισμό να τον εκλάβει σα «δώρο Θεού» με την έννοια ότι έχει την ευκαιρία να περάσει περισσότερο ποιοτικό χρόνο μαζί της.

Δεν κάνεις ένα έγκλημα λόγω του εγκλεισμού μόνο. Η διάπραξη του εγκλήματος δείχνει από μόνη της ότι προϋπήρχε βία στη σχέση.

"Η δημοσιοποίηση των γυναικοκτονιών θα κάνει τα πράγματα χειρότερα - Ο βίαιος σύζυγος θα πει: "Είδες τι έπαθε αυτή; - Το ίδιο θα συμβεί και σε σένα "

- Θα ήθελα να σου κάνω μια ερώτηση, που απασχολεί όλους μας σχετικά με το θέμα της βίας κατά των γυναικών. Εσύ που έχεις μιλήσει σχετικά με τόσες γυναίκες , γιατί πιστεύεις ότι οι γυναίκες συνεχίζουν να μένουν σε αυτές τις κακοποιητικές – βίαιες σχέσεις;

- Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο θα απαντήσει κάποιος αυτή την ερώτηση. Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβει ο κόσμος ότι αυτές οι γυναίκες δεν είναι αδύναμες. Είναι οικονομικά ανεξάρτητες, είναι χειραφετημένες, είναι δυναμικές .
Δεν είναι κάποια ανικανότητα ή αδυναμία της γυναίκας να φύγει. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση της.

Όταν ας πούμε υπάρχουν παιδιά είναι πολύ πιο δύσκολη η απόφαση.

Γιατί όταν μια γυναίκα έχει ένα μικρό παιδί με έναν βίαιο σύντροφο, θα σκεφτεί ότι το παιδί αυτό μπορεί εύκολα ας πούμε να το απαγάγει ο πατέρας του.

Ο φόβος είναι αυτός που κάνει τις γυναίκες να μη φεύγουν. Φοβούνται οι κακοποιημένες γυναίκες.

- Ο φόβος ή η κοινωνική προκατάληψη την οποία δεν έχουμε νικήσει ακόμα;

- Αρχικά είναι ο φόβος . Γιατί μέσα σε μια κακοποιητική σχέση , η γυναίκα αισθάνεται απειλή για τη ζωή της και για τα παιδιά της.
Απειλείται έμμεσα και άμεσα. Φοβάται για την σωματική της ακεραιότητα . Μάλιστα τώρα που ήρθαν στο φως τόσες γυναικοκτονίες τα πράγματα είναι χειρότερα, παρότι φαίνεται το αντίθετο.

Οι βίαιοι σύζυγοι θα πουν: «Είδες τι έπαθε αυτή που ήθελε να φύγει; Το ίδιο θα πάθεις κι εσύ».

"Πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ των γυναικών και όχι ανταγωνισμός"

- Ας προσπαθήσουμε τώρα όσο μπορούμε να διερευνήσουμε τις αιτίες του φαινομένου. Τι πιστεύεις ότι φταίει και στον 21ο αιώνα υπάρχει ακόμα βία κατά των γυναικών; Φταίει  ο τρόπος που μεγαλώνουν τα αγόρια; Φταίει ότι η κοινωνία δεν σέβεται τα δικαιώματα της γυναίκας; Φταίει ότι δεν υπάρχει παιδεία για το θέμα;

- Με μία λέξη φταίει η πατριαρχία. Φταίει η αντίληψη ότι η γυναίκα είναι κατώτερη από τον άνδρα . Αυτή είναι η αιτία του κακού. Όλα ξεκινάνε από αυτή τη βάση. Αν ο άνδρας πιστεύει ότι είναι ανώτερος σου. 

- Μια κακοποιητική σχέση δεν προϋπάρχει του γάμου; Θέλω να πω αυτές οι γυναίκες υπήρξαν ζευγάρια με αυτούς τους άνδρες πριν παντρευτούν.

Διαβάστε επίσης: Οι "Αληθινές γυναίκες" της Αρετής Χαρτοφύλακα & οι συγκινητικές ιστορίες τους - "Talk of the town" η παρουσίαση του βιβλίου στην Κέρκυρα (φώτο)

- Αυτό είναι μια πολύ ωραία ερώτηση γιατί πολλές φορές ο «κακοποιητής» είναι πολύ γοητευτικός, που η γυναίκα πέφτει στην παγίδα του, και «πιάνεται» χωρίς να το αναγνωρίζει.

Όταν φτάνει στο σημείο να το συνειδητοποιήσει μπορεί να είναι ήδη πολύ αργά , να έχει κάνει παιδιά και να είναι ήδη θυματοποιημένη, οπότε να μη έχει τη δύναμη να δει την αλήθεια ή να πάει παρακάτω.

"Αντί να σταθούμε δίπλα στις γυναίκες που μίλησαν & να τους πούμε μπράβο για τη γενναιότητα τους τις επικρίναμε - Τραγικό"

- Πιστεύεις ότι στην Ελλάδα, υπάρχουν αρκετές δομές γι’ αυτές τις γυναίκες, ισχυρό θεσμικό πλαίσιο ή πρέπει να κάνουμε κι άλλη δουλειά;

- Σίγουρα πρέπει να κάνουμε κι άλλη δουλειά και ως κράτος αλλά και ως γυναίκες, η κάθε μία.

Είναι υποχρέωση μας να προστατέψουμε η μία την άλλη.

Καταρχάς η δουλειά πρέπει να γίνει από μέσα προς τα έξω. Δηλαδή κάθε μία γυναίκα , να μη δέχεται αρνητική κριτική για μία άλλη γυναίκα. 
Πρέπει να υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ των γυναικών και όχι ανταγωνισμός.

Πρέπει να υπάρχει μεταξύ μας συμπόνια.  Είμαστε όλες από την ίδια πλευρά. 

Αγκαλιάζοντας την κόρη της Ελένη Κουτσούρη. 

- Δυστυχώς δεν την βλέπουμε πάντα αυτή την αλληλεγγύη. Γιατί είδαμε και στις περιπτώσεις των γυναικών που κατήγγειλαν σεξουαλική κακοποίηση στον αθλητισμό και στο θέατρο, κάποιες γυναίκες να λένε «μα τώρα θυμήθηκε να το πει»; 

- Αυτή η στάση για μένα είναι άσκηση βίας. Είναι πολύ δύσκολο για μια γυναίκα, όπως αυτές που βγήκαν και μίλησαν ανοιχτά, που είναι παντρεμένη , έχει κάνει οικογένεια , έχει πάει παρακάτω , είναι γυναίκες που τις γνωρίζει ο κόσμος, να βγει να μιλήσει για κάτι τόσο δυσάρεστο, κάτι τόσο προσβλητικό, κάτι τόσο ταπεινωτικό, που το είχαν μέσα τους όλη τους τη ζωή και τις βασάνιζε.

Θέλει θάρρος να το κάνεις αυτό. Θέλει δύναμη και κότσια.

Κι αντί να σταθούμε δίπλα τους και να πούμε «μπράβο» στη γενναιότητα τους, επικρίνουμε.
Είναι τραγικό αυτό.

"Πρέπει να εκμεταλεύομαστε την κάθε στιγμή σαν να είναι "χρήματα" που μας δόθηκαν και μπορούμε μόνο να τα ξοδέψουμε μέσα σε 24 ώρες  - Δεν θα είναι διαθέσιμα αύριο "

- Τώρα θα ήθελα να πούμε για σένα. Παντρεύτηκες πολύ νωρίς. Πολλοί πιστεύουν ότι όταν μια γυναίκα παντρεύεται σε νεαρή ηλικία σταματάει η περαιτέρω εξέλιξη της στα επαγγελματικά επί παραδείγματι. Είσαι η ζωντανή απόδειξη ότι δεν συμβαίνει αυτό. 

- Είναι θέμα επιλογής αυτό πιστεύω και να είσαι και κάπως τυχερή . Να υπάρχουν οι συνθήκες που σου επιτρέπουν να αναπτύξεις τον εαυτό σου πέρα από την οικογένεια. 
Βέβαια το ότι μια γυναίκα αν παντρευτεί στα 20-22 που παντρεύτηκα εγώ, θα στερηθεί κάποια πράγματα, είναι μια πραγματικότητα, γιατί λέγοντας «ναι» σε κάτι ήδη έχεις απορρίψει κάτι άλλο.

Σίγουρα άφησα πολλά πράγματα που αγαπούσα πίσω για να αφιερώσω τη ζωή μου στην οικογένεια. 

- Φαντάζομαι ότι ο λόγος γι’ αυτό ήταν ο μεγάλος έρωτας;

- Αρχικά ναι, αλλά μετά ήρθε η κόρη μου, η οποία δεν μου άφηνε περιθώρια να σκεφτώ κάτι άλλο. Αφιερώνεσαι όταν γίνει αυτό. Τώρα που τη βλέπω και την καμαρώνω καταλαβαίνω ότι πήρα την σωστή απόφαση.

Αυτή κυρίως ήταν η αφορμή που για πολύ μεγάλο διάστημα αφιερώθηκα στην οικογένεια, γιατί και η εγκυμοσύνη μου ήρθε απροσδόκητα.

- Έχεις ασχοληθεί με πάρα πολλά πράγματα. Αρχικά πριν παντρευτείς ασχολήθηκες με το τραγούδι. Μετά με την μαγειρική , μετά με την διακόσμηση εσωτερικών χώρων. Όλα τα πράγματα που έχεις κάνει εμπεριέχουν τέχνη. Για σένα η τέχνη είναι τρόπος ζωής;

- Βέβαια. Είναι τρόπος σκέψης και έκφρασης. Νομίζω ότι η ζωή χωρίς τέχνη είναι εντελώς άδεια. Δεν μπορώ να φανταστώ τη ζωή χωρίς τέχνη. Η ίδια η ζωή είναι τέχνη. Ένα ηλιοβασίλεμα δεν είναι τέχνη; Ή ένα βράδυ με πανσέληνο; Αν δεν μπορείς να το δεις αυτό δεν μπορείς να εκτιμήσεις ουσιώδη πράγματα. 

- Αυτό που λες μου δίνει το έναυσμα να σου κάνω μία άλλη ερώτηση. Πιστεύεις ότι αυτή η δυνατότητα να εκτιμάμε κάποια απλά πράγματα, όπως το να δούμε ένα ωραίο ηλιοβασίλεμα και να νιώσουμε πληρότητα και ευτυχία, μόνο γι’ αυτό μας κάνει πιο δυνατούς και πιο ολοκληρωμένους ανθρώπους;

- Μας κάνει ανθρώπους. Άνθρωπο δεν σε κάνουν αυτά που έχεις αλλά αυτό που είσαι.

Αυτό που είσαι πρέπει να είναι άμεσα συνδεδεμένο με τη φύση σου. Και όλη αυτή η ομορφιά γύρω μας, είναι συνδεδεμένη με τη φύση μας.

Αντώνης Λουδάρος, Σπύρος Κροκίδης, Αρετή Χαρτοφύλακα, Μερόπη Υδραίου.  - Στην παρουσίαση του βιβλίου

- Και το να μπορείς να είσαι ευτυχισμένος απλά επειδή έχεις τη δυνατότητα να τα απολαύσεις όλα αυτά, και να μην περιμένεις να συμβούν όλα όσα θα ήθελες για να χαρείς δεν σου δίνει μια δύναμη;

- Βεβαίως. Αυτό είναι το ζητούμενο. Να μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι με αυτό που είμαστε και με αυτά που έχουμε. Αυτό θέλει δουλειά για να επιτευχθεί αλλά γίνεται.

Πρέπει να απολαμβάνουμε την κάθε στιγμή . Γιατί δεν μπορούμε να την κρατήσουμε για πάντα. Είναι σαν κάποιος να μας δίνει χρήματα το πρωί και να μας λέει έχεις 24 ώρες για να τα ξοδέψεις. Αλλά δεν μπορείς να τα αποταμιεύσεις. Αυτά τα «χρήματα» είναι ο χρόνος μας.

Δεν αποθηκεύεται κάπου. Δεν μπορούμε να πούμε «ας μην ξοδέψω όλα τα χρήματα σήμερα, ας αφήσω μερικά για αύριο», αν δεν ζήσουμε και δεν απολαύσουμε την κάθε στιγμή τη χάσαμε.

Πρέπει λοιπόν να αξιοποιούμε τα «χρήματα» (σ.σ. το χρόνο) μας σωστά. Να κάνουμε κάθε στιγμή πράγματα που μας γεμίζουν και αναδεικνύουν τον εαυτό μας.

"Η κοινωνία επιβάλλει στη γυναίκα την εικόνα που πρέπει να έχει για να είναι αποδεκτή - Η γυναίκα επικρίνεται συνέχεια για όλα με αφάνταστη ευκολία"

- Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Αληθινές γυναίκες». Είναι ένας πολύ εύστοχος τίτλος που έχει πολλές ερμηνείες. Μία από αυτές είναι ότι περιέχει αληθινές ιστορίες.

- Ναι, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Ο τίτλος υποδηλώνει επίσης ότι αυτές οι γυναίκες παρουσιάζουν τον αληθινό τους εαυτό μέσα στο βιβλίο.  Παρουσιάζουν αυτό που βιώνουν στην πραγματικότητα.

Κι όχι αυτό που φαίνεται. Μέσα στις ιστορίες τους βλέπουμε το νόμισμα που έχει δύο όψεις. Η μία όψη είναι αυτή που παρουσιάζεται στην κοινωνία .

Που μπορεί μια γυναίκα να φαίνεται ευτυχισμένη , αλλά η αλήθεια της – η άλλη όψη- είναι διαφορετική.

Οπότε γι’ αυτό ονόμασα το βιβλίο «Αληθινές γυναίκες». Γιατί είδα και προσπάθησα να παρουσιάσω την αλήθεια αυτών των γυναικών.

Μαρία Ζερβού, Αρετή Χαρτοφύλακα, Σταυρούλα Δοβάνα, Ολυμπία Λαμπίρη.  

- Πιστεύεις ότι σήμερα οι γυναίκες μπορούν να είναι αληθινές; Ή είναι υποχρεωμένες να είναι εγκλωβισμένες μέσα σε μια εικόνα που τους επιβάλλει η κοινωνία; Δηλαδή πρέπει να δείχνω πετυχημένη, καλή μητέρα, πρέπει μέχρι την τάδε ηλικία να έχω κάνει οικογένεια;

- Η κοινωνία επιβάλλει στην γυναίκα την  εικόνα που πρέπει να έχει για να είναι "αποδεκτή" κι αυτό είναι πολύ καταπιεστικό.

Γιατί οι γυναίκες είμαστε άνθρωποι, κι η κοινωνία δεν το αναγνωρίζει αυτό.

Γιατί είναι πολύ επικριτική απέναντι στη γυναίκα. Για πράγματα που ξεκινούν από το πιο απλό μέχρι το πιο σύνθετο.

Ασκείται πολύ εύκολα κριτική στη γυναίκα για όλα. Αν έχει ας πούμε παραπάνω κιλά. Θα ακούσεις α πάχυνε αυτή ή είναι «χοντρή». Για έναν άντρα δεν θα το ακούσεις ποτέ αυτό.

Είναι αποδεκτός όπως κι αν είναι. Είτε είναι παχύς, είτε έχει μαλλιά , είτε όχι. Θα ακούσεις «αυτό είναι το στυλ του».

Το βιβλίο Αληθινές γυναίκες.

Η γυναίκα επικρίνεται για τα πάντα , από τη στιγμή που θα βγει από το σπίτι μέχρι τη στιγμή που θα επιστρέψει. Και αν υπάρχει βία μέσα στο σπίτι τότε επικρίνεται και εκεί. 

"Ο αναγνώστης του βιβλίου θα δει ξεκάθαρα όλα τα πρόσωπα της βίας κατά των γυναικών - Ο άντρας ίσως αναγνωρίσει τον εαυτό του & κατανοήσει τι κάνει"

- Μεγάλωσες στην Κέρκυρα, και ζεις τα καλοκαίρια σου εδώ. Αυτό έχει το θετικό στοιχείο ότι μεγάλωσες κοντά στη φύση, σε πιο ανθρώπινους ρυθμούς από αυτούς της πόλης. Υπάρχει το αρνητικό στοιχείο της «κλειστής κοινωνίας» με ότι αυτό σημαίνει , ή εδώ οι άνθρωποι είναι πιο ανοιχτοί;

- Όχι δεν είναι πιο ανοιχτοί. Είναι όπως ακριβώς το θέτεις. Υπάρχει το αρνητικό στοιχείο της κλειστής κοινωνίας. Εδώ είναι πιο εύκολο να παγιδευτεί κανείς στο πώς πρέπει να είναι.

Δύσκολα οι άνθρωποι δείχνουν την αλήθεια τους, το  πώς πραγματικά είναι σε μια κλειστή κοινωνία. Όλοι έχουν την ανάγκη να πουν «είμαστε ευτυχισμένοι. Είμαστε καλά».

Δεν είναι όμως πάντα αλήθεια. Δεν υπάρχει τέλεια ζωή. Η ζωή είναι γεμάτη εμπόδια. Το θέμα είναι να έχεις τη γενναιότητα να τα αντιμετωπίζεις σωστά.

Από την παρουσίαση του βιβλίου στην Κέρκυρα - Το πάνελ των ομιλητών

- Εκφράζεσαι με το γραπτό λόγο από μικρή. Οπότε το να γράψεις ένα βιβλίο ήρθε φυσικά ως εξέλιξη. Όμως όταν ήρθε η ώρα να γράψεις αυτό το βιβλίο με ένα τόσο δύσκολο θέμα, υπήρχαν πράγματα που σε φόβιζαν;

- Όχι δεν με φόβισε τίποτα. Ένιωσα ότι ήταν η κατάλληλη στιγμή μέσα από τη συγγραφή  να καταγράψω αληθινά γεγονότα και αληθινά συναισθήματα. Κι ένιωθα πολύ τυχερή που μου δόθηκε αυτή η ευκαιρία

- Οι γυναίκες των οποίων τις ιστορίες αφηγείσαι , δέχθηκαν εύκολα να γίνει η ιστορία τους βιβλίο;

- Βέβαια, με μεγάλη χαρά. Το θέμα είναι ότι δεν είναι μόνο αυτές. Έχω ακόμα πολλές τέτοιες ιστορίες στο συρτάρι.

"Κάθε άνθρωπος οφείλει να αναδείξει το φως που κρύβει στην ψυχή του - Δεν πρέπει να αφήνουμε το σκοτάδι να νικά το φως"

- Τι συναισθήματα και σκέψεις θα έχει ο αναγνώστης έχοντας διαβάσει και την τελευταία σελίδα του βιβλίου;

- Καταρχάς θα καταλάβει τι είναι βία. Θα του δοθεί η εικόνα μέσα από τις ιστορίες. Θα μπορεί πιο εύκολα στη ζωή της μετά μια γυναίκα ή ένας άντρας, να αναγνωρίσει ότι αυτό δεν είναι σωστό, δεν είναι αποδεκτό , δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτό , γιατί είναι βία.

Και είναι σπουδαίο να ξέρουμε τι είναι βία. Μιλάμε για τη βία κατά των γυναικών χωρίς να ξέρουμε όλα τα πρόσωπα της, χωρίς να ξέρουμε τι είναι. Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει εύκολα μέσα από το βιβλίο.

Επίσης πολλές γυναίκες θα καταλάβουν ότι δεν πρέπει να περιμένουν να αλλάξει ο σύντροφος τους. Γιατί πολλές γυναίκες το περιμένουν αυτό. Φαίνεται όμως μέσα από τις ιστορίες ότι οι άνθρωποι δεν αλλάζουν. 
Ένας άνδρας μπορεί να αναγνωρίσει τον εαυτό του, μέσα από το βιβλίο, αν ασκεί βία. Ίσως συνειδητοποιήσει τι κάνει στη γυναίκα του.

Ντίνα Νικολάου, Αρετή Χαρτοφύλακα, Λίζυ Ξανθοπούλου.- Από την παρουσιάση του βιβλίου

- «Θα αναγνωρίζει τον εαυτό του», ιδανικά  θα μπορούσαμε να περιμένουμε αυτό να τον αλλάξει. Όμως οι άνθρωποι δύσκολα κάνουν κριτική στον εαυτό τους και βρίσκουν πάντα μια δικαιολογία για τις πράξεις τους. Αυτό δεν είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα στις ανθρώπινες σχέσεις; 

- Βεβαίως. Αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα. Δεν κάνουμε ενδοσκόπηση κοιτάμε από έξω προς τα μέσα. Ενώ πρέπει να κοιτάμε από μέσα προς τα έξω.

Το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να έχει ένας άνθρωπος στη ζωή του, είναι η ευθύνη του εαυτού του. Δηλαδή κάποιος για παράδειγμα μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όχι ιδανικό.

Το σέβομαι. Κουβαλάει κάποια ψυχικά τραύματα παιδικά. Είναι υποχρεωμένος στη ζωή του, για τον εαυτό του πρώτα από όλα, να φροντίσει το παιδί το τραυματισμένο που κουβαλάει και να γίνει ένας υγιής ενήλικας.

Η δουλειά πρέπει να γίνει από τον ίδιο.

Δεν μπορούμε να περιμένουμε από έναν σύντροφο ή μία σύντροφο να κάνει τη δουλειά για μας. Είναι δικό μας κομμάτι αυτό. Μας ανήκει. Πρέπει εμείς να δουλέψουμε με τον εαυτό μας.

Και είμαστε υποχρεωμένοι να αναδείξουμε το φως που κρύβεται στις ψυχές μας. Ο άνθρωπος πάντα κρύβει ένα φως στην ψυχή του. Δεν πρέπει να αφήνουμε το σκοτάδι να κερδίσει το φως.

"Σ’ αγαπώ, δεν είσαι αρκετά καλή με ενοχλείς, ξεσπάω με βία, ζητάω συγνώμη ξανά σ΄αγαπώ και πάλι απ’ την αρχή - Ο φαύλος κύκλος στις κακοποιητικές σχέσεις δύσκολα σπάει"

- Διαβάζοντας το βιβλίο θυμήθηκα τον ορισμό της τραγωδίας: "μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ". Χρησιμοποιείς έναν πολύ λυρικό , άρτιο λογοτεχνικό λόγο, για να περιγράψεις τις σκληρές ιστορίες -ντοκουμέντα. Πώς το δούλεψες αυτό;

- Έγινε πολύ συνειδητά. Γιατί η βία στη ζωή μας, δεν είναι πάντα τόσο εμφανής και δεν δίνεται με σκληρό τρόπο. Δίνεται με το γάντι. Και ήθελα να πετύχω αυτό: Να δείξω ότι με το γάντι περνάει η βία κάτω από το τραπέζι και δεν την παίρνουμε είδηση.

Με ωραιοποίηση. Μέσα από αισθήματα , μέσα από αγάπη. Γιατί οι άνθρωποι αυτοί λένε ότι αγαπούν με τον τρόπο τους, και είναι αλήθεια. Μπορεί να αγαπούν. 

Αφετέρου ήθελα να δώσω στις ηρωίδες μου μια μυθιστορηματική διάσταση που θα τις κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρουσες. Ήθελα οι ιστορίες τους να διαβαστούν με προσοχή.

Και ένα βιβλίο λογοτεχνικό, γραμμένο με ωραίο λόγο σαφώς, μπορεί να έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον και να «τραβάει» τον αναγνώστη περισσότερο από μια απλή αφήγηση μιας σκληρής ιστορίας.

Χαίρομαι λοιπόν αν κατάφερα αυτό που λες.

"Ήθελα ο αναγνώστης να νιώσει τις ηρωίδες - Να αισθανθεί την ανάγκη να τους πιάσει το χέρι & να τους πει  Εδώ είμαι " 

- Αυτό που είπες με πάει σε μια άλλη ερώτηση: Υπάρχουν γυναίκες που την βία που δέχονται την ερμηνεύουν ως αγάπη; Δηλαδή λένε ότι « ο σύντροφος μου , μού φέρεται έτσι επειδή με αγαπάει» και σκεπτόμενες έτσι υπάρχουν φορές που φτάνουν στο σημείο να κατηγορούν τον εαυτό τους για ότι συμβαίνει;

- Θα απαντήσω πρώτα στο πρώτο σκέλος. Το αν φάει ένα χαστούκι μια γυναίκα το εκλαμβάνει ως «απόδειξη αγάπης». Αυτό έχει να κάνει με τον τρόπο που αντιλαμβάνεται την αγάπη.

Τη σχέση αγάπης. Αυτό ξεκινάει από το οικογενειακό περιβάλλον. Αν έχει ζήσει έτσι, κι έχει διδαχθεί μέσα από την οικογένεια, ότι αυτό είναι αγάπη, αυτό θα το θεωρήσει φυσιολογικό, και αυτό απαντά και την ερώτηση γιατί διάλεξε αυτόν το σύντροφο.

H συγγραφέας υπογράφει το βιβλίο.

- Υπάρχουν όμως και γυναίκες που μπορεί να μην έχουν ζήσει βία στο οικογενειακό τους περιβάλλον αλλά εκλαμβάνουν τη βία ως απόδειξη αγάπης παρασυρμένες από το σύντροφο τους. Πολλοί άντρες μετά από έναν καυγά που καταλήγει σε βία, λένε «δεν θα ξαναγίνει», και η αμέσως επόμενη λέξη είναι «σ’ αγαπώ». Και φυσικά ο φαύλος κύκλος δεν κλείνει ποτέ. Γιατί πάντα ξαναγίνεται.

- Οι επιστημονικές αναλύσεις που αναφέρονται στον κύκλο της βίας περιγράφουν αυτό που μόλις είπες:

- Δηλαδή: Ξεκινάει μια σχέση με αγάπη, και το ζευγάρι είναι καλά, χαρούμενο, κτλ.

Ας το δούμε σε διάστημα 30 ημερών. Μια εβδομάδα είναι καλή , χαρούμενη κι ευτυχισμένη.
Στην επόμενη εβδομάδα αρχίζει ένας υπόγειος εκνευρισμός και αρχίζει ο άντρας να δείχνει στη σύντροφο του ότι μερικά πράγματα που κάνει, τον δυσαρεστούν και δεν τα εγκρίνει όποτε αυτή αρχίζει να συμμορφώνεται στα δεδομένα που της θέτει. 

Παρόλα αυτά δεν καταφέρνει ποτέ να ανταποκριθεί , γιατί στην πραγματικότητα δεν είναι εκείνη που φταίει αλλά το ότι έχει εκείνος τη βία ως τρόπο έκφρασης ,άρα ότι και να κάνει δεν θα είναι ευχαριστημένος και πάντα θα βρίσκει κάτι που τον ενοχλεί. 

Έτσι φτάνουμε την τρίτη εβδομάδα, στο σημείο εκείνος να ξεσπάει με βίαιο τρόπο. Είτε με λεκτική βία, είτε με ψυχολογική βία, είτε με σωματική βία είτε με ότι άλλο του βγει.

Αφού ξεσπάσει έχουμε τις συγνώμες και αυτά που είπαμε παραπάνω και μετά πάλι την τέταρτη εβδομάδα τις «γλύκες». Για να αρχίσει πάλι το ίδιο:

Σ’ αγαπώ, δεν είσαι αρκετά καλή με ενοχλείς, ξεσπάω με βία, ζητάω συγνώμη ξανά σ΄αγαπώ και πάλι απ’ την αρχή.

Η γυναίκα λοιπόν εγκλωβίζεται στην κακοποιητική σχέση και δεν την αναγνωρίζει. Γιατί είναι συναισθηματικά συνδεδεμένη με το θύτη και  την εβδομάδα που ο άντρας της φέρεται καλά, τον εμπιστεύεται και πιστεύει ότι στα αλήθεια την αγαπάει.

Γιατί κάθε γυναίκα έχει ανάγκη να πιστέψει ότι ο σύντροφος με τον οποίο έχει κάνει ένα παιδί, έχει μοιραστεί τη ζωή της,  την αγαπάει .

Άρα πιάνεται από την καλή εβδομάδα και υπομένει τις τρεις κακοποιητικές. Περιμένοντας πάλι την καλή εβδομάδα.

Και έτσι συνεχίζεται ο φαύλος κύκλος που λέγαμε. Και έτσι απαντάω και στο δεύτερο σκέλος της προηγούμενης ερώτησης. Μέσα από όλα αυτά στο τέλος η γυναίκα φτάνει να κατηγορεί τον εαυτό της για ότι περνάει.

Να λέει «εγώ δεν είμαι καλή. Εγώ τον εκνευρίζω».

- Διαβάζοντας το βιβλίο ανακάλυψα ότι εκτός από «αληθινές», οι γυναίκες σου είναι και «καθηλωτικές» δηλαδή πέρα από το λυρικό λογοτεχνικό λόγο, που είπαμε πριν διαθέτει και πολύ ζωντανή ροή και σασπένς. Κάποια στιγμή ξεχνάς ότι διαβάζεις βιβλίο, και νιώθεις σαν να έχεις απέναντι σου, μια γυναίκα που σου αφηγείται την ιστορία της και την κοιτάς στα μάτια με αγωνία περιμένοντας να ακούσεις τι θα σου πει παρακάτω. Πώς το πέτυχες αυτό;

- Πολύ ωραίο ερώτημα, αν και δεν σου κρύβω ότι είναι δύσκολο το ερώτημα αυτό. Γιατί ο τρόπος που έγραψα το βιβλίο, ναι μεν ήταν συνειδητός, δηλαδή ήθελα να δώσω αυτό το λυρισμό για τους λόγους που είπαμε παραπάνω, και να αφηγηθώ ένα τόσο δύσκολο θέμα με έναν πιο τρυφερό, πιο προστατευτικό τρόπο, επειδή όμως για μένα ήταν πολύ γνωστό το συναίσθημα και είχα «μπει» μέσα στην κάθε γυναίκα, σαν να έκανα μια βουτιά στην ψυχή της, βγήκε πηγαία το «σασπένς» που λες.

Γιατί και μένα με είχε συνεπάρει η ιστορία. Και μένα με είχε απορροφήσει, το τι συνέβη στη ζωή της γυναίκας, και το πώς τα γεγονότα το ένα μετά το άλλο, ήταν καταλυτικά.

Δηλαδή είχα και εγώ την αγωνία, που ήξερα την ιστορία , να την καταγράψω. Βγήκε λοιπόν η δική μου η αγωνία μέσα από αυτό.

Επιχειρώντας να περιγράψω όσο καλύτερα και πιο ζωντανά μπορούσα την ιστορία της γυναίκας  

- Το έχεις πετύχει στο έπακρο. Είναι τόσο ζωντανή η αφήγηση που νομίζω ότι θα μπορούσε να γίνει και ταινία ή τηλεοπτική σειρά.

-Το έχω σκεφτεί και εγώ αυτό. Γιατί νομίζω ότι το βιβλίο δημιουργεί εικόνες στον αναγνώστη.

"Ξεκίνησα να ζωγραφίζω όταν έμαθα ότι ο πατέρας μου πεθαίνει και κατέρρευσα"

- Νομίζω ότι έχεις πετύχει κάτι παραπάνω από αυτό. Ένα καλό βιβλίο σου δημιουργεί εικόνες. Εσύ έχεις προχωρήσει ένα τικ παραπέρα. Είναι τόσο ζωντανή η αφήγηση σου που ο αναγνώστης φτάνει να ζει την κατάσταση. Νιώθει την ηρωίδα σαν δικό του άνθρωπο.

- Αυτός ήταν ο στόχος μου. Να νιώσομυε την ηρωίδα. Να αισθανθούμε την ανάγκη να της πιάσουμε το χέρι και να της πούμε «είμαι εδώ» . Να ξυπνήσω το συναίσθημα στον αναγνώστη.

Να νιώσει συμπονετικά . Να μην επικρίνει . Να είναι δίπλα σε αυτή τη γυναίκα.

Και χαίρομαι πολύ που μου λες ότι το κατάφερα.

Αθηνά Ζαχαράκη Αρετή Χαρτοφύλακα

- Ποιο είναι το πιο συγκινητικό σχόλιο που άκουσες μέχρι τώρα από αυτούς που διάβασαν το βιβλίο;

- Δεν ξέρω. Όλα τα σχόλια που έχω ακούσει είναι πολύ συγκινητικά, αυτό που με συγκινεί είναι που βλέπω πώς το βιβλίο αγγίζει τις ψυχές των ανθρώπων.
Οι αναγνώστριες που διάβασαν το βιβλίο μού λένε ότι συγκινούνται πολύ , κλαίνε αναγνωρίζουν δικές τους ιστορίες στις σελίδες, και μου λένε πόσο καλά έχω αποτυπώσει το συναίσθημα τους.

Βέβαια το βιβλίο κυκλοφόρησε πολύ πρόσφατα και δεν έχω προλάβει ακόμα να ακούσω πολλά σχόλια θέλω όμως να σου πω ότι ένα από αυτά που με συγκίνησαν πολύ , είναι το δικό σου. Αυτό που είπες λίγο πριν: Ότι σου θύμισε τον «ηδυσμένο λόγο» της τραγωδίας.

"Το 2021,  168 εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου, έχουν ψάξει την ερώτηση «πώς να χτυπήσω τη γυναίκα μου χωρίς να φαίνεται» - . Είναι τρομακτικό και συμβαίνει τώρα"

- Είπαμε πριν ότι είσαι ένας άνθρωπος που εκφράζεται μέσα από την τέχνη με ποικίλους τρόπους . Θέλω να μου πεις λίγο για τη ζωγραφική. Πώς άρχισες να ζωγραφίζεις;

-  Δεν ζωγράφιζα ποτέ στο παρελθόν. Αλλά είμαι λάτρης της ζωγραφικής. Αγαπώ την τέχνη, τα τελευταία 20 χρόνια, είμαι συλλέκτης έργων τέχνης , έχω αρκετά έργα στο σπίτι μου, και θέλω κάποια στιγμή να φτιάξω τη δική μου γκαλερί.
Και ευτυχώς όλα αυτά τα χρόνια που συλλέγω τα έργα είμαι σε επαφή με πολλούς ζωγράφους, κι εδώ στην Κέρκυρα το καλό είναι ότι έχουμε πολύ τέτοιο υλικό.

Κατ’ αρχήν θα σου πω ότι για μένα ότι βγαίνει μέσα από την ψυχή ενός καλλιτέχνη , είναι τέχνη. 

Τη ζωγραφική τη θαυμάζω πολύ.  Λέω ότι είναι θαυμάσιο να μπορείς να αποτυπώσεις κάτι σε έναν καμβά. Με συναρπάζει αυτή η αίσθηση ελευθερίας που έχει η ζωγραφική. Που δεν σε περιορίζει όπως ο γραπτός λόγος, όπως ένα ποίημα.  

Πριν από δυόμισι χρόνια μάθαμε ξαφνικά ότι ο πατέρας μου πάσχει από μία σπάνια μορφή καρκίνου, το περιτονιακό καρκίνωμα που είναι πολύ σπάνιο , συμβαίνει σε πολύ μικρό ποσοστό κόσμου και δυστυχώς δεν είναι ιάσιμο, και είναι καταδικασμένος ο άνθρωπος όταν του συμβεί αυτό.

Όταν λοιπόν μας ανακοίνωσαν ότι πρόκειται να πεθάνει, ένας άνθρωπος υγιέστατος, γεμάτος ζωντάνια, στα 70 του, καταρρακώθηκα. Ένιωθα εντελώς αδύναμη.

Γιατί οι γιατροί έλεγαν παντού το ίδιο. Όπου και αν πήγαμε με τη μητέρα μου , εκλιπαρώντας κάποιος να μας δώσει μια ελπίδα.

Γ. Μουλάς, Η.Μαραβέγιας, Ε.Πιτσόλη, Α.Μπέσιου, Γ. Βίτσας, Α. Χαρτοφύλακα, Λ.Τρίγκας, Μ. Κοτσώρης, Α.Λουδάρος, Α.Ζαχαράκη, Ν.Νικολάου, Χρ. Ζάχου - Στην παρουσίαση του βιβλίου

Εκείνοι έβλεπαν το φάκελο μας χτυπούσαν παρηγορητικά στον ώμο και μας έλεγαν «πηγαίνετε τώρα», γιατί ήξεραν πολύ καλά ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα. 

Εμείς λοιπόν, βλέποντας ότι ο πατέρας μου δεν δείχνει άρρωστος, γιατί δεν είχε κανένα απολύτως σύμπτωμα, λέγαμε ότι κάνουν όλοι λάθος.

Και αυτή η άρνηση μας, να το δεχθούμε , εμένα με μπλόκαρε. Μου μπλόκαρε τα συναισθήματα γενικότερα. 

Και ήταν η μόνη φορά στη ζωή μου, που δεν μπορούσα, ούτε να γράψω, ούτε να διαβάσω, ούτε να ακούσω μουσική.
Αυτό το πράγμα με ταλαιπωρούσε για πολύ καιρό. Δεν ήθελα να κάνω τίποτα στον ελεύθερο μου χρόνο. Ούτε να σκεφτώ δεν μπορούσα.

Μία μέρα λοιπόν βρεθήκαμε στην Αθήνα με το γιο μου, ο οποίος επίσης ζωγραφίζει , και αγαπά πολύ την τέχνη, μέσα σε ένα κατάστημα με είδη ζωγραφικής καμβάδες, χρώματα κ.τ.λ.

Μου λέει θες να πάρουμε και δικά σου για να ζωγραφίσουμε στο σπίτι; Θες να ζωγραφίσουμε μαζί; Να περάσουμε λίγο ποιοτικό χρόνο μαζί;
Του λέω , ναι να πάρουμε. Έτσι πήραμε και για μένα πινέλα, ακρυλικά  και ότι χρειαζόταν και τα πήγαμε σπίτι.

Τα άφησαν στο σπίτι και περίμεναν. Έτσι κάποια στιγμή που δεν ήμουν καθόλου καλά, που ένιωσα μεγάλη πίεση, ένιωσα την ανάγκη να ασχοληθώ με αυτό. 

Και λέω, θα ζωγραφίσω ότι να ναι. Ότι αισθάνομαι . Μπας και μπορέσω αυτό το συναίσθημα να το αποτυπώσω κάπου.
Κι έτσι ξεκίνησα να ζωγραφίζω.

"Όταν ένας νοήμων άνθρωπος επιλέγει συνειδητά να μιλήσει με τρόπο μειωτικό & προσβλητικό επιλέγει συνειδητά να ασκήσει βία - Δεν υπάρχει Δεν το κατάλαβα αυτό που είπα"

- Η κάθε γυναίκα είναι μοναδική . Έχει τη δική της προσωπικότητα, τη δική της ιδιοσυγκρασία τα δικά της βιώματα. Αντίστοιχα τόσα πολλά είναι και τα πρόσωπα της βίας. Κάποια στιγμή δεν πρέπει να τα «σκιαγραφήσουμε» έτσι ώστε να γίνει κατανοητό ότι και το να πεις σε μια γυναίκα «Είσαι άσχημη», κι αυτό είναι βία.

- Επειδή όλοι μας είμαστε άνθρωποι, και κανείς δεν έχει δουλέψει τόσο πολύ με τον εαυτό του ώστε να μη σκέφτεται ποτέ κάτι αρνητικό για κάποιον, το ξέρουμε όλοι ότι μπορείς να σκεφτείς κάτι αρνητικό. 

Η απόσταση όμως από το να σκεφτείς απλά κάτι και να το ελέγξεις και να πεις τι είναι αυτά που σκέφτομαι τώρα για τη φίλη μου, ή τη σύντροφο μου, ή τη συνάδελφο μου μέχρι το να το εκφράσεις και μάλιστα με άσχημο τρόπο, είναι μεγάλη.
Όλα ξεκινάνε από το πώς διαχειριζόμαστε την επικοινωνία μας . Μιλάμε με κάποιον για να επικοινωνήσουμε. Έχουμε στη διάθεση μας εκατομμύρια λέξεις. Από όλες αυτές , γιατί να επιλέξουμε αυτές που θα μειώσουν τον άλλο;

Να του πούμε μια κακία; Και στο τέλος της μέρας, αυτός ο άνθρωπος θέλουμε να είμαστε;

Αν μπούμε στη διαδικασία να το σκεφτούμε αυτό, και να αναρωτηθούμε αν το πω αυτό θα πληγώσω τον άλλο; Πώς θέλω να τον κάνω να αισθανθεί με την επικοινωνία μας; 

Αν μιλάγαμε με ενσυναίσθηση και συνειδητά, δεν θα λέγαμε άσχημα πράγματα. 

Ηλίας Μαραβέγιας, Αρετή Χαρτοφύλακα

Εδώ για μένα μπαίνει το στοιχείο της βίας. Αν ένας άνθρωπος ευφυής , έχων «σώας τα φρένας» , επιλέγει να μιλήσει με τον τρόπο που πληγώνει τους άλλους, σημαίνει ότι επιλέγει συνειδητά να ασκεί βία.

Και ο στόχος και το κίνητρο του, είναι να μειώσει, να υποβαθμίσει, να εξευτελίσει τον άλλο άνθρωπο. 

Άρα η βία είναι μια συνειδητή πράξη για μένα. Δεν δέχομαι καθόλου αυτό που λένε: «Δεν το κατάλαβα, έτσι το είπα, μου ξέφυγε». Όχι . Δεν σου ξέφυγε, δεν εννοούσες κάτι άλλο, είπες αυτό ακριβώς που ήθελες να πεις, με σκοπό να με μειώσεις. Με σκοπό να με προσβάλεις, με σκοπό να χτυπήσεις το αδύνατο μου σημείο.

Γιατί αν προσέξεις Ειρήνη, κάποιος που ασκεί βία σε κάποιον, δεν θα του πει κάτι που δεν τον αγγίζει, θα του «χτυπήσει» την αχίλλειο πτέρνα του.

"Η οικονομική βία είναι πολύ σκληρή μορφή βίας την οποία η κοινωνία δεν αναγνωρίζει"

- Στο βιβλίο σου λοιπόν μιλάς για πολλές μορφές βίας. Τη λεκτική, βία, την σωματική βία, την ψυχολογική βία.

- Βέβαια υπάρχουν πολλές μορφές βίας. Είναι η σεξουαλική βία. Είναι επίσης η οικονομική βία.
Η οικονομική βία είναι ένα πάρα πολύ συχνό φαινόμενο και περνάει σχεδόν απαρατήρητη.

΄Μια γυναίκα μπορεί να δουλεύει ισάξια με το άνδρα της, και να συνεισφέρει το ίδιο στο κοινό εισόδημα που μπαίνει στο σπίτι.

Όταν το διαχειρίζεται ο ένας από τους δύο, ήδη υπάρχει ανισότητα.

Όταν στη διαχείριση είναι και άδικος απέναντι της και της λέει  «θα ξοδέψεις τόσα» και ζητάει αναφορά και για το τελευταίο ευρώ που ξοδεύει η γυναίκα, τότε υπάρχει βία.

Εγώ γνωρίζω πάρα πολλές γυναίκες που υποφέρουν από αυτή τη μορφή βίας. Όταν είσαι στο σπίτι σου, στο χώρο σου, και πρέπει να φέρεις απόδειξη για τα ψώνια του σούπερ μάρκετ, και πρέπει να περάσεις από έγκριση γι ‘ αυτά που ψώνισες , αν ήταν αναγκαία ή αν έκανες κάποια σπατάλη, δεν βρίσκεσαι σε ένα περιβάλλον υγιές .

Βρίσκεσαι σε ένα εχθρικό περιβάλλον που σου δημιουργεί ανασφάλεια.

Κάποιος σε περιμένει στη γωνία για να σου πει: «Πρόσεξε μην ξαναπάρεις τις ακριβές σερβιέτες. Θα πάρεις τις πιο φθηνές» .

Θα σου φανεί απίστευτο αλλά ξέρω γυναίκα στη σημερινή εποχή που ο άντρας της, δεν της επιτρέπει να αγοράζει σερβιέτες. 

Αυτό είναι μια μορφή άσκησης βίας πολύ σοβαρή.

Ντίνα Νικολάου, Αρετή Χαρτοφύλακα.

Μέσα στο βιβλίο υπάρχει η ιστορία της Ζωής, που είναι μια γυναίκα που στα 47 της χάνει τη δουλειά της και καταλήγει υποχείριο του άνδρα της, που δεν της επιτρέπει να ξοδέψει καθόλου χρήματα για τον εαυτό της.

Όλα αυτά τα χρόνια δούλευε και ξαφνικά ανακαλύπτει ότι το όνομα της δεν υπάρχει σε κανέναν λογαριασμό, και δεν έχει τίποτα.

Ο άντρας της ουσιαστικά της έχει κλέψει τους κόπους της και διαχειρίζεται εκείνος όλα τα χρήματα όπως επιθυμεί.

Αυτή είναι βία. Δεν την χτύπησε, δεν την έβρισε, δεν την βίασε αλλά της ασκεί μια άλλη σκληρή μορφή βίας που δυστυχώς η κοινωνία μας δεν αναγνωρίζει.

Δέχθηκα bullying & επαγγελματική βία στη ζωή μου

- Θέλω τώρα να μιλήσουμε για την Αρετή ως παιδί. Γιατί είσαι ένας άνθρωπος με πολλές ευαισθησίες, πολύ ενδιαφέρον για τους ανθρώπους, πολύ στοργή. Για να μπορεί κάποιος να φέρεται έτσι, πρέπει να είναι ισορροπημένος δυνατός. Δεν μπορεί κάποιος που δεν τα έχει βρει με τον εαυτό του να ενδιαφερθεί και να δείξει στοργή για κανέναν. Πρέπει λοιπόν να έχεις εφόδια τα οποία από κάπου πήρες….

- Ναι, βεβαίως πήρα εφόδια. Πήρα πολύ αγάπη από την οικογένεια μου. Μεγάλωσα με πολύ αγάπη, και αυτό συνέβαλε στο να έχεις αυτό το «σύνολο» απέναντι σου τώρα.

Έχω βέβαια κάνει και πολλή δουλειά με τον ευαυτό μου γιατί ποτέ δεν είναι αρκετά αυτά που προσφέρει η οικογένεια μόνο, αλλά είχα πάρει αυτά τα βασικά εφόδια από την οικογένεια που συντέλεσαν στο να πιστέψω στους ανθρώπους.

Η Αρετή Χαρτοφύλακα με την εκδότρια του βιβλίου Μελίνα Τούντα 

Να πιστέψω ότι υπάρχει κάτι καλό εκεί έξω. Το έβλεπα και στην οικογένεια μου. Γιατί και οι δύο μου γονείς είχαν αγάπη να μου δώσουν και κυρίως ήταν καλοί άνθρωποι. Ήταν άνθρωποι χρήσιμοι και καλοί για την  κοινωνία. Δεν ντρεπόμουν για τους γονείς μου. Ήταν ηθικοί άνθρωποι και μου έδωσαν αξίες. 

"Η γυναίκα που λέει Δεν είναι σοβαρό περιστατικό ή τι με νοιάζει εμένα δεν σκέφτεται σαν γυναίκα - Μιλά σαν άντρας - Μιλά η πατριαρχία στο κεφάλι της "

- Εσύ έχεις δεχθεί βία στη ζωή σου; 

- Πώς δεν έχω δεχθεί… Έχω δεχθεί λεκτική βία ως παιδί , bullying στο δημοτικό σχολείο, κι απ’ τα παιδιά και από τον δάσκαλο, έχω δεχθεί επαγγελματική βία, έχω δεχθεί βία ως νεαρή γυναίκα, πριν παντρευτώ. 

-Και αυτό το bullying που το λέμε ξανά και ξανά πρέπει κάποια στιγμή να συνειδητοποιήσουμε πόσο σοβαρό είναι.  Πρέπει να καταλάβουμε τις επιπτώσεις του όχι μόνο στην ψυχολογία των παιδιών που το δέχονται, αλλά και στην κοινωνία . Γιατί αυτός που ασκεί bullying ως παιδί, αύριο θα ασκήσει βία στη γυναίκα του, στο γείτονα του, στον υφιστάμενο του στη δουλειά…

- Ακριβώς και το bullying είναι πολύ σοβαρή και σκληρή ψυχολογική βία. Δεν είναι ότι τρως ξύλο μόνο, είναι ότι μία ομάδα παιδιών σε κάνει στην τρυφερή ηλικία που έχεις ανάγκη να ενταχθείς να νιώθεις ότι είσαι ένα παράταιρο πλάσμα.

Όταν είσαι μικρός έχεις την ανάγκη να κοινωνικοποιηθείς να ανήκεις μέσα σε μια ομάδα. Όταν σε πετάνε έξω από αυτό, αυτό είναι πολύ σκληρό.

"Για να αντιμετωπίσουμε τη βία πρέπει να αποδεχθούμε ότι υπάρχει"

- Πώς πιστεύεις ότι μπορούμε σαν κοινωνία να αντιμετωπίσουμε και να εξαλείψουμε το φαινόμενο;

- Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε, είναι να το αποδεχθούμε. Να αναγνωρίσουμε και να αποδεχθούμε ότι η βία υπάρχει. Και πρέπει να σταματήσουμε να υποτιμάμε τη βία ως φαινόμενο. Να λέμε «σιγά πώς κάνεις έτσι, συμβαίνουν αυτά». Ειδικά τέτοια πράγματα να μη τα λένε γυναίκες . Γιατί μια γυναίκα που θα πει «Εντάξει, έγιναν αυτά αλλά δεν είναι και τόσο σοβαρό, αλλού συμβαίνουν χειρότερα», γίνεται συνεργός.

Και γίνεται συνεργός γιατί εκείνη τη στιγμή που το λέει αυτό, δεν σκέφτεται σαν γυναίκα . Μιλάει η πατριαρχία, στο κεφάλι της. Μιλάει σαν άντρας.

Αρετή Χαρτοφύλακα, Λίζυ Ξανθοπούλου. 

Πρέπει να δεχθούμε ότι υπάρχει έμφυλη βία και να σταθούμε απέναντι, σε όλες τις μορφές της. Γιατί δεν είναι το χαστούκι μόνο. Αυτό είναι το λιγότερο γιατί φαίνεται. Υπάρχουν σκληρότερες μορφές βίας που δεν φαίνονται. 

Οι έρευνες δείχνουν το εξής: Το 2021,  168 εκατομμύρια χρήστες του διαδικτύου, έχουν ψάξει την ερώτηση «πώς να χτυπήσω τη γυναίκα μου χωρίς να φαίνεται» Είναι σοκαριστικό αυτό.

Είναι κλικ αυτά , αυτή τη στιγμή στην Google. Είναι τρομακτικό και συμβαίνει τώρα.

Άρα είμαστε πολύ πίσω. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας.

Το πάνελ των ομιλητών στην παρουσίαση του βιβλίου στην Κέρκυρα

Πρέπει σαν κοινωνία να δείξουμε όλοι ότι είμαστε απέναντι στη βία. Πρέπει να συσπειρωθούμε ειδικά οι γυναίκες.  Όχι να κατηγορούμε τις γυναίκες , γιατί «το είπαν τώρα», όχι να αδιαφορούμε και να λέμε «εμένα δεν με αφορά, ας πρόσεχε ας μην έκανε αυτή την επιλογή συντρόφου», όχι να υποτιμάμε το φαινόμενο ή να αδιαφορούμε και να σιωπούμε. Η σιωπή και η αδιαφορία είναι συνενοχή. 

Με πράξεις όχι με λόγια. Η βία είναι καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ας ξεκινήσουμε από εκεί. Το έχουμε καταλάβει αυτό;