5 τρόποι με τους οποίους οι Βουδιστές αντιμετωπίζουν το θυμό - Πως βοηθάει ο διαλογισμός

Όλοι θυμώνουν. Είτε πρόκειται για ήπιο εκνευρισμό ή οξύ θυμό, νιώθουμε το θυμό καθημερινά και για κάποιους από εμάς, σε κάποια φάση, δεν είναι σοβαρό πρόβλημα. Με το «πρόβλημα» εννοώ μια κατάσταση «ρουφήγματος» της ψυχής, σταδιακής μείωσης της παραγωγικότητας, εκτόξευσης της πίεσης αίματος και γενικότερα μια φάση με όχι και τόσο καλές συνέπειες.

Αυτό είναι εκείνο που σε μία πιο εκλεπτυσμένη Βουδιστική διάλεκτο ονομάζεται «οδυνηρό συναίσθημα» ή με άλλα λόγια, μια πνευματική κατάσταση που προκαλεί πόνο.

Η εξάλειψη του πόνου και της ταλαιπωρίας είναι ο λόγος ύπαρξης του Βουδισμού, σύμφωνα και με τα λόγια του ίδιου του Βούδα: «Τόσο πρωτύτερα όσο και τώρα, διδάσκω μόνο ένα πράγμα. Τη φύση του πόνου και την εξάλειψή του». Και ο θυμός προκαλεί πόνο.

Μπορεί σε αυτό το σημείο να διαφωνήσετε λέγοντας ότι χρειαζόμαστε το θυμό. Ίσως. Και πάλι, τα περισσότερα πράγματα για τα οποία πιστεύουμε ότι χρειαζόμαστε το θυμό – η καταπολέμηση της αδικίας, η δραπέτευση από τον κίνδυνο, η προστασία μας- στην πραγματικότητα γίνονται καλύτερα χωρίς το θυμό.

Όταν είμαστε ήρεμοι, συγκροτημένοι και κυριευμένοι από την αγάπη αντί του θυμού, είμαστε πιο διορατικοί, πιο αποτελεσματικοί, πιο δυναμικοί και με μεγαλύτερες αντοχές στην αντιμετώπιση των προβλημάτων, είτε είναι προσωπικά είτε όχι.

Χρειαζόμαστε ένα τρόπο για να απελευθερωθούμε από τις διανοητικές καταστάσεις του θυμού όταν αυτές εμφανίζονται. Ακολουθούν πέντε τρόποι με τους οποίους ο Βουδισμός μας συστήνει να απομακρυνθούμε από τέτοιες καταστάσεις:

Σκεφτείτε τι κάνει ο θυμός σε εσάς

Όπως παρατήρησε ο Βούδας, ένα θυμωμένο άτομο εύχεται στον εχθρό του να κοιμηθεί άσχημα, να υποφέρει με απώλειες, να είναι αποκρουστικός και να είναι όλοι εναντίον του. Ωστόσο, όλα αυτά τα πράγματα στην πραγματικότητα γίνονται στο θυμωμένο άτομο! Ο θυμωμένος κοιμάται άσχημα. Στη δουλειά του δεν τα πάει καλά.

Δεν απολαμβάνει αυτά που έχει. Οι άνθρωποι τον αποφεύγουν. Και δεν υπάρχει τίποτα πιο αποκρουστικό από έναν θυμωμένο άνθρωπο. Αν δεν το πιστεύετε αυτό, την επόμενη φορά που θα είστε θυμωμένοι, κοιταχτείτε στον καθρέφτη.

Βρείτε κάποιο καλό σε εκείνον με τον οποίο έχετε θυμώσει

Αυτό χρειάζεται ταπεινότητα. Τόση πολύ που ο Βούδας χρησιμοποίησε την μεταφορά κάποιου που είναι πολύ διψασμένος και συναντάει το αποτύπωμα κάποιου ελέφαντα στη ζούγκλα.  Συνέβη και σε εσάς της άλλη μέρα. Έτσι δεν είναι; Τέλος πάντων, το αποτύπωμα είναι γεμάτο με νερό βροχής. Έτσι πέφτει κάτω με τα χέρια του και στα γόνατά του και πίνει το νερό.

Όταν είμαστε θυμωμένοι το άλλο άτομο συχνά μοιάζει παραμορφωμένο σε εμάς. Με κακή πρόθεση, ανόητο και επίμονα κακό. Δεν βλέπουμε κανένα καλό σε αυτό, και αυτή η μεροληπτική αντίληψη απλά τρέφει το θυμό μας. Αν μπορέσουμε να ταπεινωθούμε στον δίκαιο θυμό μας και να γονατίσουμε, μεταφορικά, μπορούμε να βρούμε το καλό στον «εχθρό» μας και όταν το κάνουμε αυτό, θα μας φανεί αναπόφευκτα όχι και τόσο εχθρός. Η ηρεμία μπορεί να ανακτηθεί και η επούλωση μπορεί να ξεκινήσει.

Θυμηθείτε κάτι καλό που σας έκανε

Το άτομο που σας θύμωσε δεν είναι ολοκληρωτικά κακό. Πιθανώς σε κάποια φάση σας έκανε κάτι καλό, ακόμα και αν ήταν μικρό. Η αλήθεια είναι, ότι αν αναλογιστούμε ότι τα άτομα με τα οποία είμαστε πιο θυμωμένοι είναι εκείνα που είναι πιο κοντά σε εμάς, τότε πιθανώς να σας έχουν κάνει μία η περισσότερες χάρες. Το να θυμάστε αυτό, έχει το ίδιο αποτέλεσμα με τον προηγούμενο συλλογισμό. Αποδυναμώνει τον μηχανισμό της δαιμονοποίησης στο μυαλό σας.

Οραματισμός

Ο Βούδας ήταν πολέμιος του θυμού. Είπε ότι ακόμα και αν κάποιος προσπαθούσε να σας κόψει σε κομμάτια με ένα πριόνι, αν θυμώνατε, τότε δε θα ήσασταν πραγματικοί μαθητές του  (του Βούδα). Αφού έθεσε τον πήχη, ο Βούδας συμβούλευσε ότι πρέπει να διαλογιζόμαστε σαν την γη, σαν τον κενό χώρο, σαν ένα ποτάμι που κυλάει.

Πρέπει να οραματιζόμαστε τον εαυτό μας σαν την γη: Ασχέτως του τι βάζουν πάνω της ή πώς την σκάβουν, είναι ακόμα η γη. Παρομοίως, πρέπει να παραμένουμε ο εαυτός μας στο πρόσωπο του θυμού: Απέραντοι και ήρεμοι όπως η γη.

«Ο κενός χώρος και το ποτάμι που κυλάει» είναι εναλλακτικοί οραματισμοί που δουλεύουν με τον ίδιο τρόπο: Ο χώρος δεν είναι βρώμικος και το ποτάμι δεν σταματάει να ρέει ή να αλλάζει χρώματα. Φυσικά, σε αυτή την περίοδο της τεράστιας ρύπανσης, «ο χώρος, η γη και το ποτάμι» μπορούν στην πραγματικότητα να νικηθούν από εκείνα με τα οποία έρχονται σε επαφή.

Ίσως αν η αρνητικότητα στην οποία έχουμε εκτεθεί, έμοιαζε να μας μόλυνε πέρα από την ικανότητά μας να τα καταφέρνουμε, θα έπρεπε να φανταστούμε τον εαυτό μας σας κάποιον που χάνεται με το ποδήλατό του μέσα στο ηλιοβασίλεμα αποχωρώντας.

Διαλογισμός

Αυτός είναι ο διαλογισμός της προληπτικής ιατρικής. Σε κάποια ρεύματα του Βουδισμού, είναι παράδοση να ξεκινάει και να τελειώνει ο διαλογισμός με κάτι που αποκαλείται « metta bhavana», ή «η καλλιέργεια της γεμάτης αγάπη καλοσύνης». Σε αυτή την άσκηση διαλογισμού προκαλείτε συναισθήματα καλής θέλησης και αγάπης.

Ξεκινάτε με τον εαυτό σας σκεφτόμενοι: «Μπορώ να είμαι χαρούμενος. Μπορώ να είμαι καλά. Μπορώ να είμαι ήρεμος». Μπορεί να βοηθήσει να φανταστείτε τον εαυτό σας να ακτινοβολεί από ευτυχία και στα καλύτερά του αναφέρει το Awaken. 

Έπειτα, κάντε αυτή την ευχή για τους άλλους, αρχίζοντας με εκείνους που ξέρετε και αγαπάτε και πηγαίνοντας σε εκείνους που ξέρετε λιγότερο καλά, σε εκείνους που δεν ξέρετε καθόλου και τέλος σε εκείνους που αντιπαθείτε ή με τους οποίους είστε θυμωμένοι. Οραματιστείτε ότι είναι καλά, χαρούμενοι και στα καλύτερά τους και σκεφτείτε «Μπορούν να είναι καλά. Μπορούν να είναι χαρούμενοι. Μπορούν να είναι ήρεμοι».

Να θυμάστε ότι αν οι άνθρωποι που αντιπαθείτε ή εκείνοι που σας έχουν πληγώσει, εύχονταν για εσάς όπως εύχεστε εσείς για αυτούς, δε θα ήταν πλέον αντιπαθητικοί και θα ήταν λιγότερο πιθανό να σας πληγώσουν, εσάς ή κάποιον άλλο, ξανά.

Εξασκώντας την καλλιέργεια της καλής θέλησης με αυτόν τον τρόπο, δυναμώνετε τα αποθέματα καλοσύνης σας και ξεκινάτε το πολύ σημαντικό έργο της αλλαγής της οπτικής σας για τον κόσμο, φέρνοντάς την σε συμφωνία με μια βαθύτερη αλήθεια, μια αλήθεια που σας υπενθυμίζει τις κρυμμένες ομοιότητες στον πυρήνα της εμπειρίας όλων των ανθρώπων – ότι όλοι οι άνθρωποι επιθυμούν την χαρά και την ελευθερία από τον πόνο – και αυτό θα βοηθήσει να καθαρίσει η όρασή σας και το μυαλό σας, κάνοντας λιγότερο πιθανό να εμφανίζεται γρήγορα ο θυμός σας και πετυχαίνοντας την αποκόλλησή σας από αυτόν όταν αυτός εμφανίζεται.