Cash or card; Έρευνα σε όλη την Ευρώπη – Στην 21η θέση η Ελλάδα, πρώτη η Νορβηγία, σε ένα μέλλον χωρίς μετρητά

Οι σκανδιναβικές χώρες της Ευρώπης είναι περισσότερο προετοιμασμένες για ένα μέλλον όπου τα μετρητά δεν θα χρησιμοποιούνται πλέον στις συναλλαγές σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, σύμφωνα με μια νέα ανάλυση.

Η Finansplassen, ένας νορβηγικός ιστότοπος οικονομικών πληροφοριών, συγκέντρωσε στοιχεία από την Παγκόσμια Τράπεζα, τη Eurostat και άλλες τράπεζες δεδομένων που είναι διαθέσιμες στο κοινό για να εξετάσει πόσο προσαρμοσμένη ήταν κάθε ευρωπαϊκή χώρα στο να αφήσει τους ανθρώπους να πληρώνουν χωρίς μετρητά.

Αξιολόγησαν τον αριθμό των διαθέσιμων ΑΤΜ και τερματικών πληρωμών ανά 100.000 κατοίκους, το όριο που μπορούν να ξοδέψουν οι κάτοχοι καρτών κατά τις ανέπαφες αγορές και τον αριθμό των ατόμων που κάνουν ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές.

Λιγότερα ΑΤΜ σημαίνει ότι η χώρα εξαρτάται λιγότερο από τα μετρητά και ένας μεγαλύτερος αριθμός τερματικών πληρωμών σημαίνει ότι υπάρχει “μεγαλύτερη υποδομή,” για ηλεκτρονικές μεταφορές, σύμφωνα με εκπρόσωπο της Finansplassen.

Η ανάλυσή τους έδειξε ότι η Νορβηγία είναι η πιο προετοιμασμένη για ένα μέλλον χωρίς μετρητά: έχει έναν από τους χαμηλότερους αριθμούς ΑΤΜ και περίπου το 96% του πληθυσμού κάνει ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές, σύμφωνα με την ανάλυση.

Η Φινλανδία και η Δανία έρχονται δεύτερες και τρίτες στην ανάλυση, επειδή διαθέτουν περισσότερα ΑΤΜ από τη Νορβηγία και ελαφρώς λιγότερα τερματικά πληρωμών, αλλά περίπου το ίδιο ποσοστό ανθρώπων που χρησιμοποιούν την ηλεκτρονική τραπεζική.

Η Ολλανδία, η Σουηδία, η Ισλανδία, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Κύπρος και η Ελβετία συμπληρώνουν την πρώτη δεκάδα της ανάλυσης, ενώ η Αρμενία, η Γεωργία και η Γερμανία είναι οι λιγότερο προσαρμοσμένες στα συστήματα χωρίς μετρητά με την Ελλάδα να είναι στην 21η θέση.

Γιατί οι σκανδιναβικές χώρες;

Σύμφωνα με τη μελέτη, πέντε από τις 10 κορυφαίες χώρες χωρίς μετρητά είναι σκανδιναβικές χώρες.

Ο Olle Pettersson, εμπειρογνώμονας προσωπικών οικονομικών στην Finansplassen, δήλωσε στο Euronews Next ότι οι σκανδιναβικές χώρες ειδικότερα βρίσκουν τα συστήματα χωρίς μετρητά “χρήσιμα” επειδή τα συστήματα αυτά βοηθούν να ξεπεραστούν κάποιες από τις προκλήσεις τους, όπως η αραιοκατοίκηση ή οι δύσκολες καιρικές συνθήκες που καθιστούν τις παραδοσιακές πληρωμές λίγο πιο δύσκολες.

Οι χώρες αυτές έχουν επίσης ένα πλεονέκτημα, συνέχισε ο Pettersson, επειδή έχουν υψηλή εμπιστοσύνη στους δημόσιους θεσμούς και μικρό πληθυσμό, γεγονός που διευκολύνει τη δοκιμή νέων πολιτικών.

Το 2016, η μεγαλύτερη τράπεζα της Νορβηγίας DNB ζήτησε να σταματήσει η χρήση μετρητών επειδή ανησυχούσε για παράνομες δραστηριότητες όπως το ξέπλυμα χρήματος, σύμφωνα με τον Independent.

Περίπου την ίδια εποχή, οι καταναλωτές συνέρρευσαν στο Vipps MobilePay, ένα “σκανδιναβικό πορτοφόλι για κινητά” που επιτρέπει στους πελάτες τους “να στέλνουν χρήματα τόσο εύκολα όσο η αποστολή ενός μηνύματος”, σύμφωνα με τον ιστότοπό τους.

Το Vipps MobilePay ξεκίνησε το 2015 και σήμερα εκτείνεται σε 11,5 εκατομμύρια χρήστες στη Νορβηγία, τη Φινλανδία και τη Δανία, αναφέρει η εταιρεία.

Πρόσφατα, όμως, υπήρξαν κινήσεις από το νορβηγικό κοινοβούλιο για την επιστροφή των πολιτών στα μετρητά. Τον Οκτώβριο, το Κοινοβούλιο ψήφισε αλλαγές στον νόμο περί οικονομικών συμφωνιών που θα διευκολύνει τους Νορβηγούς να πληρώνουν με μετρητά, αν χρειαστεί.

“Σε έναν ψηφιακό κόσμο, μπορεί να είναι εύκολο να ξεχάσουμε ότι υπάρχει μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που δεν είναι ψηφιακοί”, δήλωσε τότε η Emilie Enger Mehl, υπουργός Δικαιοσύνης και Έκτακτης Ανάγκης της Νορβηγίας.

“Τα μετρητά είναι επίσης μια σημαντική ετοιμότητα για την κοινωνία”.

Η Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Νορβηγίας (DSB) συνιστά σε όλους να έχουν μαζί τους κάποια μετρητά λόγω της ευπάθειας των ψηφιακών συστημάτων πληρωμών σε ψηφιακές επιθέσεις. “Ο κόσμος γύρω μας γίνεται όλο και πιο ταραγμένος, με τον πόλεμο, τις ψηφιακές απειλές και την κλιματική αλλαγή”, πρόσθεσε η Mehl.

“Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μακροχρόνιες διακοπές ρεύματος, αποτυχίες συστημάτων ή ψηφιακές επιθέσεις που οδηγούν στην αποτυχία των ψηφιακών λύσεων πληρωμών”.

Στη Δανία, οι πληρωμές με μετρητά θα αποτελούν μόνο το 8% του συνόλου των συναλλαγών στη χώρα το 2023, σύμφωνα με έγγραφο της εθνικής τράπεζας.

Οι Δανοί είναι πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν πληρωμές μέσω κινητών τηλεφώνων επειδή ο αγοραστής “έχει πάντα μαζί του το κινητό του” και μπορεί εύκολα να βρει το ακριβές ποσό που χρειάζεται για να πληρώσει, αναφέρει η έκθεση.

“Αν και η χρήση των μετρητών μειώνεται, εξακολουθούν να είναι απαραίτητα στην κοινωνία”, δήλωσε ο Κρίστιαν Κέτελ Τόμσεν, διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Δανίας.

Τι ώθησε στις πληρωμές χωρίς μετρητά

Η πανδημία COVID-19 αύξησε τις πληρωμές χωρίς μετρητά σε όλο τον κόσμο, ανεβαίνοντας από 91 κατά μέσο όρο πληρωμές χωρίς μετρητά ανά άτομο κάθε χρόνο το 2017 σε περίπου 135 το 2020, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) διαπίστωσε παρόμοια τάση στην Ευρώπη. Μια έρευνα του 2023 έδειξε ότι το 59% των συναλλαγών το 2022 έγιναν με μετρητά, από 72% το 2019.

Η ΕΚΤ δήλωσε ότι η αλλαγή αυτή “δεν μπορεί να προσδιοριστεί” από έναν παράγοντα, αλλά υπέδειξε ότι οι “συμπεριφορές πληρωμών” που διδάχθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας ξεπέρασαν τους περιορισμούς.

Η πλειονότητα των καταναλωτών στην Ευρώπη προτιμά να πληρώνει με κάρτες ή άλλους τρόπους πληρωμής χωρίς μετρητά, επειδή είναι πιο βολικό, συνεχίζει η έρευνα. Ωστόσο, το 60% των ερωτηθέντων εξακολουθούσαν να δηλώνουν ότι επιθυμούν έναν τρόπο πληρωμής με μετρητά.