Άκουσα καλα; Ένα τρισεκατομμύριο... μυρωδιές μπορεί να διακρίνει η ανθρώπινη μύτη;

Η ανθρώπινη μύτη μπορεί να διακρίνει τουλάχιστον ένα τρισεκατομμύριο διαφορετικές μυρωδιές, σύμφωνα με νεότερες εκτιμήσεις αμερικανών επιστημόνων που ανατρέπουν την διαδεδομένη αντίληψη ότι η ανθρώπινη όσφρηση έχει περιορισμένες δυνατότητες. Συγκριτικά, ένας άνθρωπος μπορεί να διακρίνει ανάμεσα σε 2,3 έως 7,5 εκατομμύρια διαφορετικές αποχρώσεις χρώματος και να ακούσει περίπου 340.000 ήχους διαφορετικής τονικότητας.


Σύμφωνα με το ΑΜΠΕ, οι ερευνητές του Εργαστηρίου Νευρογενετικής και Συμπεριφοράς, του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ, με επικεφαλής τον Δρ Αντρεας Κελερ, ανέτρεψαν με την μελέτη τους την επιστημονική άποψη που είχε διατυπωθεί αρχικά το 1920, ότι η ανθρώπινη μύτη μπορεί να διακρίνει περίπου 10.000 διαφορετικές μυρωδιές. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η αρχική εκτίμηση πάντα θεωρούνταν περιοριστική, ωστόσο ποτέ δεν είχε ελεγχθεί επιστημονικά.

Η καθηγήτρια Νευροβιολογίας Λεσλι Βοσαλ, του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ, σχολιάζει στο Science ότι «οι άνθρωποι, εδώ και τόσο καιρό, υποστηρίζουν πως είναι κακοί στην όσφρηση. Όμως τα ευρήματά μας έρχονται να τονώσουν την αυτοπεποίθηση της ανθρώπινης φυλής».

Οι ερευνητές δεν αποκλείουν μάλιστα ότι ακόμα και το ένα τρισεκατομμύριο να αποτελεί υποεκτίμηση. «Το μήνυμά μας είναι ότι έχουμε πολύ μεγαλύτερη ευαισθησία στην όσφρησή μας από αυτή που νομίζουμε. Απλώς δεν την προσέχουμε και δεν την χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή», εξηγεί ο Δρ Κέλερ.

Η νέα εκτίμηση βασίζεται σε εργαστηριακά πειράματα με εθελοντές που κλήθηκαν να διακρίνουν ανάμεσα σε πολύπλοκα μείγματα οσμών. Με βάση την ευαισθησία που επέδειξαν οι μύτες και οι εγκέφαλοι των εθελοντών, στη συνέχεια οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι η γκάμα της όσφρησης ξεπερνά ακόμη και το ένα τρισεκατομμύριο διακριτές μυρωδιές. Είναι πάντως φανερό ότι κανένα πείραμα δεν μπορεί στην πράξη να αποδείξει ότι, όντως ένας άνθρωπος μπορεί να διακρίνει όλες αυτές τις οσμές, συνεπώς πρόκειται για μια νέα εκτίμηση, πιθανώς πιο κοντά στην πραγματικότητα.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι μυρωδιές που συναντάμε καθημερινά, συντίθενται από πολύπλοκα μείγματα μορίων. Για παράδειγμα, η μυρωδιά του τριαντάφυλλου αποτελείται από 275 επιμέρους συστατικά, από τα οποία μόνο ένα μικρό ποσοστό γίνεται αντιληπτό από τη μύτη μας (που διαθέτει 400 οσφρητικούς υποδοχείς) και τον εγκέφαλο που κάνει την τελική επεξεργασία.

Τα πειράματα, που βασίστηκαν στο πόσο καλά 26 άνδρες και γυναίκες μπορούσαν να διακρίνουν ανάμεσα σε διαφορετικά «κοκτέιλ» 128 διαφορετικών μορίων, επιβεβαίωσαν ότι η οσφρητική ικανότητα διαφέρει πολύ από άνθρωπο σε άνθρωπο. Πάντως, ένας μέσος άνθρωπος μπορεί να διακρίνει ως διαφορετική μια μυρωδιά από μια άλλη, αν αυτές οι δύο οσμές διαφέρουν μεταξύ τους πάνω από 50% στα επιμέρους συστατικά τους. Ο λιγότερο ικανός εθελοντής του πειράματος υπολογίζεται ότι μπορούσε να μυρίσει «μόνο» 80 εκατομμύρια ξεχωριστές μυρωδιές, ενώ ο πιο ικανός πολλά τρισεκατομμύρια.

Εκτιμάται ότι οι πρόγονοί μας ήταν πολύ πιο εξασκημένοι στην όσφρηση από τους σύγχρονους ανθρώπους. Ωστόσο, η εξελικτική διαδικασία του ανθρώπινου είδους, που το απομάκρυνε σταδιακά από το έδαφος καθώς και οι σύγχρονες ανέσεις έχουν περιορίσει τις οσμές στην καθημερινή μας ζωής, με συνέπεια η οσφρητική ικανότητα του ατόμου να έχει «σκουριάσει» σε σχέση με την όραση και την ακοή που παραμένουν πιο οξυμένες.