Ο Μητσοτάκης και η τέλεια καταιγίδα: Η Σαντορίνη, η οργή για τα Τέμπη, η πρόταση δυσπιστίας, ο ανασχηματισμός, οι δασμοί του Τραμπ

Το Σάββατο, 25 Ιανουαρίου, ο ουρανός έμοιαζε καθαρός πάνω από τα κυβερνητικά γραφεία. 

Υπήρχε ανησυχία για τις κινήσεις του Τραμπ σε ό,τι αφορά τους δασμούς, λιγότερη για τις συγκεντρώσεις που θα γίνονταν για τα Τέμπη την Κυριακή και σχεδόν μηδενική για τους ισχυρισμούς που υπήρχαν στο Διαδίκτυο ότι κάποιοι επιβάτες του τρένου δεν πέθαναν από τη σύγκρουση, αλλά από τη φωτιά που προκάλεσαν εύφλεκτα υλικά από την εμπορική αμαξοστοιχία. 

Και η Σαντορίνη, αν υπήρχε στο μυαλό κάποιων, ήταν συνδεδεμένη με λέξεις όπως «διακοπές» και «αντηλιακό», και όχι με λέξεις όπως «σεισμός», «ηφαίστειο» και «μάγμα».

Γράφει ο Αλέκος Παπαναστασίου στο Protagon.gr

Πριν από δέκα μέρες η κυβέρνηση μετρούσε δεκαδικά δημοσκοπικής ανάκαμψης μετά την ύφεση στα εσωκομματικά της ΝΔ και την επιλογή του Κωνσταντίνου Τασούλα για την Προεδρία της Δημοκρατίας. Δέκα ημέρες αργότερα, μετά τις καταλυτικές για τις πολιτικές εξελίξεις συγκεντρώσεις της 26ης Ιανουαρίου, όλα είναι διαφορετικά. 

Το κύριο θέμα, που δεν πρόκειται να φύγει από την πολιτική επικαιρότητα τις επόμενες εβδομάδες, είναι οι χειρισμοί της κυβέρνησης και των κρατικών υπαλλήλων μετά την τραγωδία των Τεμπών. 

Το πιο άμεσο, ωστόσο, είναι η εξέλιξη της προσεισμικής ακολουθίας στη Σαντορίνη: η αγωνία για την προστασία των κατοίκων αν (ο μη γένοιτο) έχουμε ένα μείζον γεγονός, οι πιθανές επιπτώσεις στον τουρισμό αν το φαινόμενο τραβήξει σε μάκρος αλλά και τα ακραία σενάρια για την ενεργοποίηση του ηφαιστείου Κολούμπο. Και στο βάθος, ως τρίτο αλλά πολύ ουσιαστικό πρόβλημα, το σοβαρό ενδεχόμενο ο Τραμπ να επιβάλει δασμούς στην ΕΕ, οι οποίοι φυσικά θα πλήξουν εξ αντανακλάσεως και την ελληνική οικονομία. 

Μέσα σε αυτή την αναταραχή, ας δούμε το καλό και το κακό σενάριο για την κυβέρνηση, με την προϋπόθεση ότι δεν θα συμβεί κάποιο καταστροφικό γεγονός στο Αιγαίο, οπότε και η όποια κουβέντα για την πολιτική επικαιρότητα δεν θα έχει πια νόημα. Ας δούμε τα σενάρια από εδώ και εμπρός αλλά και τις πιθανές εκβάσεις σε ό,τι αφορά τις πολιτικές εξελίξεις:

• Δύο δεδομένα. Πρώτον, το γεωλογικό φαινόμενο στο Αιγαίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και δεν μπορεί να προβλεφθεί. Δεύτερον, ο Μητσοτάκης θεωρείται με διαφορά ο πλέον κατάλληλος για να εκπροσωπήσει τα συμφέρονται της χώρας σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση των δασμών του Τραμπ. Ας τα βάλουμε, επομένως, αυτά τα δύο στην άκρη και ας επικεντρωθούμε στα Τέμπη. 
• Εφόσον οι επίσημες εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης φαίνεται πια ότι θα δείχνουν άμεσα ή έμμεσα την ύπαρξη εύφλεκτου υλικού στην εμπορική αμαξοστοιχία, η συνέντευξη του Πρωθυπουργού στον Alpha (29/1), με την οποία ανασκεύασε τη βεβαιότητα ότι δεν υπήρχε κάτι τέτοιο ήταν, πολιτικά, μονόδρομος. Ανεξαρτήτως των συγκεντρώσεων. 
• Το ερώτημα πια σε πολιτικό επίπεδο είναι αν ο Πρωθυπουργός θα φτάσει τον Μάρτιο σε έναν (πιθανό) ανασχηματισμό που θα αποτελεί ευκαιρία επανεκκίνησης και όχι κίνηση απελπισίας καθώς το καράβι κλυδωνίζεται. Ηδη στους υποψήφιους προς αποχώρηση συγκαταλέγεται ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας που κάποιοι λένε πως, αντί για την ανάταξη του σιδηρόδρομου, το μόνο που έκανε ήταν μηνυτήριες αναφορές προς τον Αρειο Πάγο για τα προβλήματα στον σιδηρόδρομο… 

Στο πλαίσιο ενός δομικού ανασχηματισμού, λοιπόν, προεξοφλείται ήδη το «σπάσιμο» του υπουργείου του με τη δημιουργία ξεχωριστού υπουργείου Μεταφορών. Για να φτάσει όμως έως εκεί ο Μητσοτάκης θα πρέπει να περάσει από τον μήνα της οργής για τα Τέμπη και από μια (πιθανή) πρόταση δυσπιστίας στη Βουλή. 

Σε ό,τι αφορά τα γεγονότα αυτού του μήνα, που θα ολοκληρωθεί με νέες συγκεντρώσεις στις 28 Φεβρουαρίου (δύο χρόνια μετά το μοιραίο βράδυ), πρέπει να ξεχωρίσουμε τον αυτοπροσδιορισμό από τον ετεροπροσδιορισμό σε ό,τι αφορά την κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό. 

Ας το επιχειρήσουμε: 

• Ο αυτοπροσδιορισμός αφορά τη συνέπεια στη γραμμή του damage control που χάραξε ο Πρωθυπουργός στον Alpha, στην κατεύθυνση του σεβασμού του κοινού αισθήματος, της εμπιστοσύνης στις θεσμικές διαδικασίες και της ανάγκης για γίνουν βήματα για την ενίσχυση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων. Παρότι κάποιοι διαβλέπουν έλλειμμα ενσυναίσθησης και από πλευράς στελεχών του Μαξίμου, όπως αυτών που μιλούσαν εσωτερικά, μετά τις συγκεντρώσεις, «για κλασικά παιχνίδια της αντιπολίτευσης» και προέτρεπαν τον Πρωθυπουργό «να μην κάνει τίποτα», ο κ. Μητσοτάκης δεν φαίνεται διατεθειμένος να αλλάξει τη γραμμή που αποφάσισε ο ίδιος. 
• Ο ετεροπροσδιορισμός θα παίξει ωστόσο μεγαλύτερο ρόλο για το αν θα υλοποιηθεί το καλό ή το κακό σενάριο για την κυβέρνηση. Και όταν μιλάμε για ετεροπροσδιορισμό, εννοούμε το πώς θα επηρεάσουν την κυβέρνηση όσα θα κάνουν τα άλλα κόμματα της Βουλής και κυρίως το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ. 

Με τη συνέντευξη στον Alpha και την παραδοχή λαθών, ο κ. Μητσοτάκης επιχείρησε να χαράξει μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε εκείνους που θέλουν να πέσει η κυβέρνηση και σε εκείνους που θέλουν να μάθουν την αλήθεια για τα Τέμπη —που θα ανοίξει με τη σειρά της τον δρόμο για τον καταλογισμό ευθυνών από την πλευρά της Δικαιοσύνης. 

Αυτή τη στιγμή, παρά την προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ να κρατήσει κάποιες «άμυνες», ο τόνος (από ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντοπούλου, Βαρουφάκη και Ακροδεξιούς) δίνεται από την επένδυση σε ένα κλίμα που ξεφεύγει από τα πραγματικά γεγονότα: αυτά δηλαδή που δικαίωσαν τις προσπάθειες των συγγενών και ανάγκασαν τον κ. Μητσοτάκη σε αναδίπλωση. 

Το κλίμα αυτό, που τροφοδοτείται και από ανώνυμες αναρτήσεις στο Διαδίκτυο, στηρίζεται στη δίκη προθέσεων, όπως π.χ. στη θεωρία ότι τα Τέμπη ήταν «προμελετημένο έγκλημα της κυβέρνησης». Ως εκ τούτου αποσυνδέεται όλο και περισσότερο από τα πραγματικά περιστατικά που θέλουν να μάθουν οι συγγενείς —αλλά και οι περισσότεροι άνθρωποι από όσους βγήκαν στους δρόμους. 

Οσο περνούν οι ημέρες, αυτή η επένδυση από πλευράς ορισμένων κομμάτων της αντιπολίτευσης θυμίζει περισσότερο έφοδο για να αποσπάσουν ένα μερίδιο εξουσίας, αξιοποιώντας τα Τέμπη και την οργή που υπάρχει για να πέσει η κυβέρνηση. 

Ο φανατισμός που συνοδεύει αυτή την προσπάθεια μοιάζει και είναι κομματικός και ως εκ τούτου μπορεί να ευνοήσει —δια του ετεροπροσδιορισμού— την κυβέρνηση. Διότι, από τη μια πλευρά μπορεί να συσπειρώνει τους ήδη πεπεισμένους οπαδούς της αντιπολίτευσης που ανεβάζουν τους τόνους όλο και περισσότερο (μέχρι του επιπέδου των ύβρεων, όπως έχει ξανασυμβεί στο Διαδίκτυο με τα Μητσοτάκη_γ@μ@@σ@@ και ΝΔ_Παιδεραστές), αλλά μπορεί να προκαλέσει μια κόντρα αντίδραση από το πιο ψύχραιμο ακροατήριο (που βγήκε κι αυτό στις πλατείες) αλλά έχει τις κεραίες του τεταμένες για κάθε φαινόμενο πολιτικής εκμετάλλευσης.

Η πρόσφατη ιστορία ευνοεί εδώ την κυβέρνηση. Μέχρι στιγμής, στα 5,5 έχουμε που κυβερνάει ο κ. Μητσοτάκης, έχουμε δει αρκετές φορές τον ίδιο να αναδιπλώνεται και να προσπαθεί να διορθώσει λάθη. Αλλά δεν έχουμε δει ποτέ, καμία φορά, να επικρατεί κλίμα αυτοσυγκράτησης στα κόμματα της αντιπολίτευσης όταν πνέει άνεμος αισιοδοξίας ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Οι ύβρεις, οι υπερβολές και η τερατολογία τρομάζουν τον κόσμο και βοηθούν τελικά, εξ’ αντανακλάσεως την κυβέρνηση. 

Αυτό είναι «το καλό σενάριο» για το Μαξίμου. Και συγκεντρώνει ισχυρές πιθανότητες, εφόσον πρόκειται για ένα έργο σε επανάληψη που μοιάζει ήδη να έχει αρχίσει.