Η αρχή και το τέλος ενός βιβλίου- Του Κώστα Θερμογιάννη

Γράφει ο Κώστας Θερμογιάννης στο tovivlio.net:

Υπάρχουν στιγμές που σκέφτομαι πως κάθε μια ιστορία, κάθε βιβλίο που περιμένει καρτερικά στην προθήκη του βιβλιοπωλείου, ξεκίνησε την πορεία του μέσα σε κάποιο κρυφό σημείο στο μυαλό του συγγραφέα. Άυλο όπως ήταν, μια ιδέα μονάχα, ταξίδεψε ανάμεσα στο υπάρχειν και στο μη, στην ύλη και τον αθέρα, έγινε σκέψεις, λέξεις, παράγραφοι, κι ύστερα νοήματα, έγινε ένας παράλληλος με τον αισθητό κόσμος, κάπου δίπλα από αυτόν, κι αναμένει τη στιγμή που θα ζωντανέψει σε κάποιο κρυφό σημείο στο μυαλό ενός άλλου ανθρώπου, να γίνει ξανά η ύλη νόημα και οι λέξεις κόσμοι, άυλοι μεν αλλά κυρίαρχοι σ’ ένα ζευγάρι μάτια και μια φαντασία που μέσα της κινούνται άνθρωποι και πράγματα κι αλληλεπιδρούν και χαίρονται και λυπούνται και χάνονται και ζωντανεύουν.



Μισοτελειωμένες είναι όλες οι ιστορίες που δεν έχουν διαβαστεί. Και τα βιβλία που δεν ανοίχτηκαν ποτέ. Ή μάλλον χωρίς τέλος, χωρίς δηλαδή να έχουν εκπληρώσει το σκοπό τους, σαν να μη γράφτηκαν ποτέ. Αυτή η αόρατη μα τόσο δυνατή και συγκλονιστική γραμμή που ενώνει τον κόσμο του συγγραφέα – ποιητή με εκείνον του αναγνώστη είναι εκείνη που πάνω της υπάρχει το σημείο της έναρξης της δημιουργίας από τη μια μεριά και της ολοκλήρωσής του από την άλλη. Κανένα έργο δεν τελειώνει τη στιγμή που ο συγγραφέας – ποιητής του βάζει την τελευταία τελεία. Τελειώνει μονάχα μόλις ο αναγνώστης το μελετήσει! Και τούτη η σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ δημιουργού και αναγνώστη είναι που δίνει τη δύναμη στον πρώτο αλλά και τη μέθεξη στον δεύτερο.

Δε θα ήταν υπερβολή αν κάποιος ισχυριστεί πως ο συγγραφέας όταν δημιουργεί βιώνει το έργο του μέσα από τα μάτια του αναγνώστη ενώ αυτός, ο αναγνώστης, όταν ‘χάνεται’ μέσα στην ιστορία που διαβάζει, ζει κι αισθάνεται τα του συγγραφέα νοητικά ερεθίσματα μπαίνοντας κυριολεκτικά σαν τον κλέφτη μέσα στη συνείδησή του. Μια αμφίδρομη σχέση υπάρχει στο συγγραφέα και τον αναγνώστη, μια σχέση που φτάνει κάθε βιβλίο στο τέλος του, στο σκοπό του. Και το μαγικότερο όλων είναι πως κάθε βιβλίο ο συγγραφέας μπορεί να το ‘τελειώνει’ με διαφορετικό τρόπο μέσα στο μυαλό του κάθε αναγνώστη αφού καθένας από αυτούς μπορεί να βιώνει κόσμους ιδιαίτερους, υποκειμενικούς ξετυλίγοντας την ιστορία από την αρχή ως το τέλος. Ο δημιουργός δεν είναι μόνος του ικανός για να δημιουργήσει, απαιτούνται δυο συνειδήσεις για να ολοκληρωθεί το έργο του, απαιτείται και η συνείδηση του αναγνώστη.

Τα εκατό χρόνια μοναξιάς ουδέποτε τα έγραψε ο Μάρκες, μήτε κανένας άλλος, αν δε το διαβάσει κάποιος το βιβλίο, ούτε ο Καζαντζάκης την Ασκητική. Το γράφουν κάθε φορά που το βλέμμα του αναγνώστη περιπλανιέται πάνω στις γραμμές ξεφυλλίζοντας κι αφήνοντας τη μια σελίδα πίσω από την άλλη. Και τότε παίρνει σάρκα και οστά η συγγραφή, τότε ζει ξανά ο Μάρκες, ο Καζαντζάκης, ο συγγραφέας, όχι νωρίτερα. Ο συγγραφέας απλώς ξεκινάει μια ιστορία, ένα βιβλίο. Ο αναγνώστης είναι εκείνος που το τελειώνει.