Οι Καρυάτιδες ξανά «καθαρές» με τους βοστρύχους των μαλλιών τους να πλαισιώνουν την κορμοστασιά των ωραιότερων & διασημότερων γυναικών της Αρχαίας Ελλάδας (φωτό)

Το Lifo.gr και η Αργυρώ Μποζώνη παρακολουθεί τη διαδικασία του καθαρισμού των εμβληματικών γλυπτών. O Πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης Δημήτρης Παντερμαλής και ο συντηρητής Κώστας Βασιλειάδης μας εξηγούν την περίπλοκη διαδικασία που κρατά δυόμισι χρόνια και βραβεύτηκε από το International Institute for Conservation



Οι επισκέπτες του Μουσείου της Ακρόπολης στέκουν μπροστά στις Καρυάτιδες και παρακολουθούν στο μόνιτορ τη διαδικασία συντήρησης, ο κόσμος μαθαίνει το λέιζερ, τη διαδικασία, εξοικειώνεται με τη λέξη «συντήρηση». Δίπλα μας μια δασκάλα εξηγεί στα άφωνα παιδιά μιας τάξης δημοτικού την περιπετειώδη ιστορία τους. Το Μουσείο επέλεξε να μην απομακρύνει τις Καρυάτιδες από τις αίθουσες του Μουσείου και να μην υποβάλλει τα γλυπτά στην περιπέτεια μιας επιπλέον μεταφοράς. Ταυτόχρονα επιθυμεί να φέρει τους επισκέπτες σε άμεση επαφή με διαδικασίες που έως τώρα γίνονταν σε απροσπέλαστα εργαστήρια συντήρησης.  



Η ομάδα των συντηρητών: Μαρία Γαυρινιώτη, Δημήτρης Μαγκαφάς, Δημήτρης Μαραζιώτης (υπεύθυνος του τομέα συντήρησης), Κώστας Βασιλειάδης, Βασιλική Ραχιώτη, Ιωάννα Φαρμάκη, Λιάνα Τότου - Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LiFO Πηγή: www.lifo.gr

Οι εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης για τις Καρυάτιδες, τις Κόρες της νότιας πρόστασης του Ερεχθείου, κρατούν δυόμισι χρόνια και θα ολοκληρωθούν στις αρχές Ιουνίου. Συνεργάζονται το Μουσείο της Ακρόπολης και το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας Κρήτης (ΙΗΔΛ-ΙΤΕ). Το Μουσείο Ακρόπολης βραβεύθηκε για το πρόγραμμα αυτό από το International Institute for Conservation (IIC) στην Βιέννη, με το Keck Award 2012.   



«Το Ερέχθειο, μας εξηγεί ο Δημήτρης Παντερμαλής, «είναι ένα από τα πιο ταλαιπωρημένα κτίρια της αρχαιότητας στην Ακρόπολη, ίσως περισσότερο και από τον Παρθενώνα. Ιδιαίτερα μετά τον βομβαρδισμό του Μοροζίνη και την πολιορκία των Τούρκων στην Ακρόπολη μετά την επανάσταση του 1821, υπέστη πολλές καταστροφές έπεσαν τοίχοι, έπεσαν κολώνες και καταστράφηκαν και γλυπτά. Με την απελευθέρωση, μετά το 1832-33 άρχισαν οι προσπάθειες για αναστήλωση, συνεχίστηκαν  και στις αρχές του 20ου  αιώνα έγινε μια γενναία αναστήλωση των κορών από τον Νικόλαο Μπαλάνο, ο οποίος αναστήλωσε όλη την Ακρόπολη. Το 1984 τοποθετήθηκαν μέσα στο Μουσείο της Ακρόπολης, σε ένα γυάλινο χώρο με άζωτο γιατί οι συνθήκες του περιβάλλοντος έβλαπταν την επιφάνειά τους.»   



Σε ποια κατάσταση ήταν τα γλυπτά;
 Ήταν πολύ ταλαιπωρημένα γλυπτά ακόμα και από τις αναπνοές των επισκεπτών. Το 2007 μεταφέρθηκαν εδώ στο Μουσείο της Ακρόπολης. Ήταν η πιο εντυπωσιακή αλλά και η πιο δύσκολη μεταφορά γιατί έπρεπε να μεταφερθούν όρθιες, να μην ακουμπήσουν πουθενά παρά μόνο στη βάση τους. Με ένα τρόπο που οι συντηρητές μαζί με τον μηχανικό τον κύριο Ζάμπα σχεδίασαν, ώστε να είναι προστατευμένες σε μεταλλικά κιβώτια και με όλες τις προδιαγραφές που υπάρχουν, ήρθαν μπήκαν εδώ, στη θέση τους. Στη συνέχεια το Μουσείο πήρε την απόφαση να προχωρήσει στον καθαρισμό. Η μέθοδος αυτή του καθαρισμού είχε αναπτυχθεί στην Ακρόπολη πριν γίνει το Μουσείο φυσικά, στα έργα καθαρισμού συντήρησης της Δυτικής ζωφόρου. Εκεί  τότε,  οι μηχανικοί συνεργάστηκαν ώστε να αναπτυχθεί μια μέθοδος η οποία καταστρέφει, καίει τον ρύπο και κρατά όχι μόνο την επιφάνεια, δηλαδή το μάρμαρο αλλά διατηρεί και την πατίνα του.    



Αυτό το έργο το χαρακτηρίζετε εύκολο ή δύσκολο;
 Θεωρητικά το λέει κανείς εύκολο. Στην πράξη είναι πολύ δουλειά μέχρι να μπορέσεις να το κάνεις με ακρίβεια και να τολμήσεις πάνω σε τέτοια γλυπτά που έχουν τεράστιο συμβολισμό και τεράστια σημασία και να το εφαρμόσεις δίχως καταστροφές. Άρχισε να φεύγει αυτή η επίστρωση της αιθάλης και του ρύπου από πάνω και ουσιαστικά τα βλέπουμε τα γλυπτά όπως ήταν τον 19ο αιώνα πριν αρχίσει να μολύνεται η ατμόσφαιρα της Αθήνας. Με τον τρόπο αυτό τα γλυπτά έγιναν πιο φωτεινά, επειδή οι κρύσταλλοι του μαρμάρου άρχισαν να γίνονται ορατοί και επίσης το παιχνίδι του φωτός και της σκιάς είναι πολύ πιο έντονο και αποτελεσματικό και πολύ πιο κοντά σε αυτό που ήταν στην αρχαιότητα. Το άλλο που προέκυψε κατά τη διάρκεια της συντήρησης είναι ότι,  με την πραγματοποίηση αυτή του καθαρισμού φάνηκαν πάρα πολλές πληγές. Υπήρχαν μέρη στοκαρισμένα, ανακαλύψαμε κομμάτια τα οποία ήταν προσθήκες παλαιοτέρων αναστηλώσεων που δεν είχαν καταγραφεί και έτσι διαπιστώσαμε ότι δεν ήταν αρχαία. Επίσης ερευνήσαμε και την ευστάθεια των γλυπτών η οποία είναι εξαιρετική και επειδή το μουσείο διαθέτει ένα καθημερινό μηχανικό και χημικό καθαρισμό της ατμόσφαιρας δεν έχουν πρόβλημα με τη μαζική επισκεψιμότητα. Έτσι είναι έξω από μια γυάλινη προθήκη, δεν είναι πίσω από μια βιτρίνα, είναι πιο εύκολα προσβάσιμες στους επισκέπτες. 



Είναι από τα πιο δημοφιλή εκθέματα του Μουσείου;
Είναι από τα πιο δημοφιλή, όπως και τα περισσότερα εκθέματα του Μουσείου της Ακρόπολης. Αυτά παρέμειναν όρθια και ζωντανά επί 25 αιώνες. Οι Καρυάτιδες κέρδισαν τον παγκόσμιο θαυμασμό, η ρωμαϊκή αρχιτεκτονική τις χρησιμοποίησε πάρα πολλές φορές, όπως στο Forum του Αυγούστου και τη Βίλα του Αδριανού και στα κατοπινά χρόνια, στην Αναγέννηση χρησιμοποιήθηκαν σε πολλά δημόσια κτίρια της Ευρώπης και της Αμερικής.  



Δείτε τη συνέχεια στην Lifo.gr