O Václav Hálek ήταν ο άνθρωπος που άκουγε τα μανιτάρια να τραγουδούν και μετέτρεπε τη μουσική τους σε μελωδίες-Η ιστορία του γητευτή των μανιταριών

Ο Václav Hálek άκουσε ένα μανιτάρι να τραγουδά για πρώτη φορά το 1980. Από τότε, ο 73χρονος άκουγε και κατέγραφε μανιωδώς μανιτάρια, αποτυπώνοντας την μουσική τους σε θεατρικά μουσικά θέματα και συμφωνικές ορχήστρες. To 2011, είχε μιλήσει στο VICE για την ενασχόλησή του και μέχρι τότε είχε καταγράψει συνολικά 5000 τραγούδια ενώ κάθε μέρα προσέθετε τουλάχιστον άλλο ένα, με μόνη προϋπόθεση το να είναι καλή περίοδος για μανιτάρια. Ο αθρογράφος που είχε συντάξει τότε το εν λόγω άρθρο, είχε γράψει, «τον σέβομαι γιατί και μόνο η πιθανότητα να είναι δυνατόν να τραγουδάει ένα μανιτάρι, με γεμίζει με ταπεινότητα και κατάπληξη». Παραθέτουμε την συνέντευξη του Václav Hálek, του «Γητευτή των Μανιταριών, ο οποίος δυστυχώς απεβίωσε την εβδομάδα που μας πέρασε.

VICE: Πώς γίνεται και ακούς τα μανιτάρια;

Václav Hálek: Στα τέλη της δεκαετίας του 70 ξεκίνησα να ταξιδεύω μαζί με έναν ειδικό στα μανιτάρια στην Πράγα, με σκοπό την φωτογράφηση και καταγραφή άγριων μανιταριών. Μια μέρα, βρήκαμε ένα μανιτάρι που λεγόταν zvoneček sadní (φρουτένιο καμπανάκι) και μου ζήτησε να το κοιτάξω μέσα από τον φωτογραφικό φακό. Όταν το έκανα, άκουσα αμέσως την μουσική του, ήταν σαν μια ολόκληρη συμφωνική ορχήστρα. Ξεκίνησε με έγχορδα και μετά άκουσα ένα φλάουτο. 

Τρελάθηκες;

Όχι, έτρεξα να βρω τα χαρτιά μου ώστε να καταγράψω ό,τι άκουσα. Ήξερα ότι είχα βρει κάτι πραγματικά μοναδικό. Αργότερα την ίδια ημέρα, βρήκαμε κι άλλο ένα μανιτάρι. Ήταν ένα houževnatec και έβγαζε μουσική και αυτό. Μου πέρασε το όραμα ενός ατέλειωτου σύμπαντος, όπως οι εικόνες του διαστήματος που μπορείς να δεις μέσα από το τηλεσκόπιο Χαμπλ. Όταν γύρισα σπίτι, συνειδητοποίησα ότι θέλω να γράψω μια ολόκληρη συμφωνία για το σύμπαν, τους ανθρώπους, την φύση και τα άγρια μανιτάρια. Και αυτό έκανα. 

Δεν είμαι σίγουρος ότι αντιλαμβάνομαι την σύνδεση μεταξύ τν μανιταριών και των συνθέσεών σου. Πιστεύεις ότι τα μανιτάρια έχουν συναίσθηση της ύπαρξής τους, ότι είναι οντότητες ικανές για τραγούδι; 

Έχουν περίπου την ίδια ικανότητα για μη λεκτική επικοινωνία που έχουν και τα λουλούδια, τα ζώα ή τα δέντρα ας πούμε. 

Α, κατάλαβα. 

Κάθε φορά που συνδέομαι με ένα μανιτάρι, αισθάνομαι συνήθως δύο πράγματα. Το πρώτο είναι η ευχαρίστηση του μανιταριού για το γεγονός ότι το πρόσεξα, που το οδηγεί στο να θέλει να μου δείξει τι ακριβώς είναι και γιατί υπάρχει στον κόσμο. Μετά βγαίνει από μέσα μου η σύνθεση. Καμιά φορά τους κλείνω το μάτι όταν ακούω την μουσική τους.

Ανάλογα με το είδος, αλλάζει και η γλώσσα στην οποία σου μιλάνε;

Όχι, όχι. Αλλά έχω παρατηρήσει περίεργα πράγματα αρκετές φορές. Όταν έχω συνθέσει αυτά που βγαίνουν από ένα γκρουπ μανιταριών, έχω την αίσθηση ότι κινούνται μαζί, ότι είναι λες και χορεύουν σε κάποιο χορό. 

Ανάλογα με τον τύπο του μανιταριού, αλλάζει και η μελωδία;

Ναι, είναι ανεπαίσθητο, αλλά επειδή συνθέτω εδώ και είκοσι χρόνια, πλέον ξέρω τα τραγούδια τους και μπορώ να ακούσω τις ιδιαιτερότητες του κάθε είδους. 

Οπότε λέτε ότι έχουν φυλετικές ιδιαιτερότητες; 

Αυτό δεν το ξέρω. Το βλέπω διαφορετικά. Το κάθε είδος σίγουρα έχει την δική του αποστολή, αλλά ταυτόχρονα έχουν και το δικό τους μυστικό, γιατί τίποτα σε αυτόν τον πλανήτη δεν υπάρχει χωρίς το μυστικό του. Οπότε κάθε φορά που γράφω, αγγίζω το μυστικό τους κατά κάποιον τρόπο. 

Πόσες συνθέσεις έχετε φτιάξει;

Έχω καταγράψει 2000 τύπους μανιταριών μέχρι τώρα. Από κάποια έχουν βγει είκοσι συνθέσεις, από κάποια άλλα μόνο μια. Αν πάρουμε το lepista saeva για παράδειγμα, αυτό μου έδωσε πάνω από 60 τραγούδια, γιατί αυτό συνεχίζει και μεγαλώνει ακόμα κι αν δεν μεγαλώνει κάποιο άλλο μανιτάρι. Συνολικά έχω 4500 τραγούδια για βιολί, 200 για βιόλα, 200 για βιολοντσέλο και μετά υπάρχουν και πάρα πολλά ντουέτα.

Δεν γελάει ο κόσμος μαζί σας;

Όχι καθόλου. Οι περισσότεροι μου λένε πως η μουσική μου τους ηρεμεί. 

Φέτος γράψατε ένα τραγούδι για τον πάπα σωστά; Αυτό ήταν ας πούμε ένα ιερό μήνυμα από τα μανιτάρια προς τον πάπα; 

Όχι, δεν ήταν έτσι. Ήταν συνθέσεις βασισμένες στην φωνή του πάπα. Δεν ξέρω αν τελικά τα άκουσε, αλλά ένας φίλος μου επίσκοπος, μου υποσχέθηκε ότι θα του τα δώσει. 

Αν ήμουν ο Πάπας, θα ήθελα να ακούσω ένα ντουέτο μου με μερικά μανιτάρια. Ποια είναι η καλύτερη ώρα για να συνθέσει κανείς; 

Νωρίς το πρωί. Βλέπεις, δεν μπορώ να κοιμηθώ καλά πλέον, οπότε ξυπνάω και αρχίζω και προσεύχομαι. Μετά βγάζω κάποιο μανιτάρι που βρήκα και προσεύχομαι ακόμα περισσότερο, από ευγνωμοσύνη. Πιστεύω ότι αν ένας άνθρωπος μπορεί να δείξει ευγνωμοσύνη, τότε είναι πιο πιθανό να μπορεί να εκπλαγεί από κάτι. Αυτό προσπαθώ να κάνω κι εγώ. Προσπαθώ να δημιουργήσω ξανά αυτήν την στιγμή που αισθάνεται κανείς θαυμασμός και έκπληξη για πρώτη φορά. Όπως όταν ένας πιτσιρικάς δει τον ωκεανό για πρώτη φορά. Είναι μια αποκάλυψη. Οπότε τώρα προσπαθώ να βρω αυτήν την αποκάλυψη μέσα από την τέχνη μου. Κάθε σύνθεση μου, είναι σαν να δέχομαι μια μικρή αποκάλυψη από τον Θεό.