Στην εποχή των ebooks η «Διόπτρα» ανθίζει με το νέο συναρπαστικό βιβλίο της Βικτόρια Χίσλοπ , την επιστροφή του Ηρακλή Πουαρό και την αυτοβιογραφία του Μάκη Μάτσα «Πίσω από την μαρκίζα»

"Η κουλτούρα του διαβάσματος ξεκινάει από τους γονείς. Θα σας το πω απλά. Αν δε με δει εμένα το παιδί μου να διαβάζω στο σπίτι, θα έχει πολύ λιγότερες επιρροές για να διαβάσει απ' ότι θα είχε αν με έβλεπε με ένα ανάγνωσμα στο χέρι στο σαλόνι μου. Το μέλλον της χώρας πρέπει να το κοιτάξουμε και από αυτή την πλευρά".

Τα παραπάνω μας δήλωσε ο Κωνσταντίνος Παπαδόπουλος, εκδότης και ιθύνων νους της Διόπτρας. Η συνάντηση μαζί του περιελάμβανε (σχεδόν) τα πάντα.

Ιστορίες για τη Βικτόρια Χίσλοπ, για την επιβίωση μέσα στην οικονομική κρίση, για το αν και κατά πόσο διαβάζουν τελικά οι Έλληνας, αλλά και για το πώς μπορούμε να αλλάξουμε την αναγνωστική κουλτούρα στη χώρα μας.

συνέντευξη στο news247.gr

Μιλώντας για την ιστορία των εκδόσεων

"Η Διόπτρα ξεκίνησε το 1978", μας λέει ο Κ. Παπαδόπουλος. "Δημιουργός της ήταν ο πατέρας μου, που εκείνη την εποχή σπούδαζε δικηγόρος και πουλούσε πόρτα-πόρτα τα βιβλία του. Στην πρώτη του έκδοση έκανε μια μεγάλη αποτυχία κάτι που τον πείσμωσε και ξεκίνησε με βιβλία υγιεινής διατροφής μιας και υπήρχε κενό σε αυτό το είδος εκείνη την εποχή στην Ελλάδα.

Το 1981 έβγαλε το πρώτο του βιβλίο σε αυτό το κομμάτι. Ακολούθησαν κάποιες ακόμη αποτυχίες αλλά σταδιακά η Διόπτρα άρχισε να μπαίνει στους τομείς της πνευματικής αναζήτησης, της ψυχολογίας, της οικογενειακής φροντίδας, πήρε ένα σχήμα που πήγε αρκετά καλά. Κάποια στιγμή έπρεπε να μπει και στη λογοτεχνία. Τα πρώτα βήματα τα κάναμε λίγο σαν μεθυσμένοι, πηγαίναμε από εδώ και από εκεί γιατί ήταν πολύ μεγάλος ο χώρος. Ωστόσο υπήρξαμε πολύ τυχεροί με την έκδοση του Νησιού, της Χίσλοπ, το οποίο κατά τη γνώμη μου είναι το μεγαλύτερο best seller όλων των εποχών".

Ένα Νησί φέρνει την άνοιξη;

"Το εν λόγω βιβλίο θεωρώ πως το αξιοποιήσαμε κατάλληλα", αναφέρει σχετικά με την έκδοση του βιβλίου της Βικτόρια Χίσλοπ που αγαπήθηκε όσο ελάχιστα στην Ελλάδα.

"Δυνάμωσε η εταιρεία, μεγάλωσε. Ο μόνος τρόπος για να προχωρήσεις μπροστά είναι όχι με άκρατη φιλοσοφία αλλά σιγά σιγά, βήμα το βήμα κάθε χρόνο.

Κάπως έτσι, μετά το Νησί, ενδυναμώθηκε τόσο η εγχώρια όσο και η ξένη λογοτεχνία και πεζογραφία των εκδόσεων μας και πλέον έχουμε κάνει ένα τεράστιο άνοιγμα στον χώρο και των αστυνομικών βιβλίων, όπου θεωρούμαστε ένας από τους μεγαλύτερους οίκους σε αυτό το συγκεκριμένο είδος στην Ελλάδα. Το 2014 κάναμε μια μεγάλη είσοδο και στα παιδικά βιβλία".

Πότε ξεκίνησαν τα λογοτεχνικά βιβλία για τις εκδόσεις Διόπτρα;

"Τα πρώτα νωθρά βήματα μας στη λογοτεχνία έγιναν το 1998. Το 2007 ήρθε το Νησί και μας βοήθησε αλλάζοντας τα πλάνα μας. Πήραμε ένα άγνωστο βιβλίο και έγινε επιτυχία. Είχαμε δει το βιβλίο τότε που κυκλοφόρησε αρχικά στην Αγγλία και ομολογώ πως όταν το ζητήσαμε δεν είχε κάνει καθόλου καλές πωλήσεις. Το ζητήσαμε, το διαβάσαμε μέσα σε 24 ώρες και αποφασίσαμε να το φέρουμε στη χώρα μας. Το πήραμε σχεδόν αμέσως και μέσα σε τρεις μήνες έγινε τεράστια επιτυχία στην Αγγλία ξεπερνώντας το 1 εκατομμύριο αντίτυπα. Στην Ελλάδα έγινε γνωστό σταδιακά μιας και τη Βικτόρια Χίσλοπ δεν την ήξερε κανένας. Πάλι μέσα σε ένα τρίμηνο η έκδοση έγινε πασίγνωστη στόμα στόμα και φτάσαμε στις 18.000 πωλήσεις μέσα στον Ιούλιο, την ώρα που το βιβλίο βγήκε Μάιο. Ο πρώτος στόχος ήταν να πουλήσει 12.000 αντίτυπα. Τελικά πούλησε 325.000 αντίτυπα".

Σε συνέχεια της συζήτησης μας, ρωτήσαμε τον εκδότη για το κοινό-στόχο της Διόπτρας αλλά και για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό

"Η Διόπτρα στοχεύει σε όλους όσους θέλουν να διαβάσουν ένα βιβλίο που θα τους ικανοποιήσουν, ανάλογα με το είδος που επιθυμούν να διαβάσουν. Δεν θα απαρνηθούμε όμως ποτέ την αρχική μας ταυτότητα. Την ψυχολογία, την υγιεινή διατροφή, βιβλία οικογενειακής φροντίδας. Στόχος είναι να πει ο αναγνώστης πως διάβασε ένα βιβλίο που τον έκανε να αισθανθεί λίγο καλύτερα και να προχωρήσει στη ζωή του.

Θέλουμε όμως όλα τα βιβλία μας να είναι άρτια και να ικανοποιούν, να είναι προσεγμένα. Απευθυνόμαστε στην ολότητα του αναγνωστικού κοινού που δεν είναι τεράστιο στην Ελλάδα. Στόχος μας είναι επίσης να διευρύνουμε το αναγνωστικό κοινό. Και φυσικά, δεν θέλουμε να παραπλανούμε τον αναγνώστη με το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο. Το μότο μας είναι "αυτό είναι το βιβλίο μας, ευχόμαστε να σου αρέσει". Προσέχουμε πολύ τις μεταφράσεις μας και έχουμε πολύ στενή σχέση με τους συγγραφείς μας, τους θεωρούμε συνεργάτες", αναφέρει ο Κ. Παπαδόπουλος.

Ποια είναι η σχέση λοιπόν του εκδοτικού οίκου με τους συγγραφείς του;

"Οι συγγραφείς μας γνωρίζουν τα πάντα για τις πωλήσεις του βιβλίου. Πρωτοπορούμε φτιάχνοντας μια εφαρμογή με την οποία ο συγγραφέας χρησιμοποιώντας τον δικό του κωδικό θα μπορεί να μπαίνει και να βλέπει πώς κινούνται οι πωλήσεις του βιβλίου του".

Η επόμενη ερώτηση έχει να κάνει με τα βιβλία που εκείνος ξεχωρίζει

"Νομίζω πως δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο βιβλίο των εκδόσεων μας. Ο πατέρας μου είχε απαντήσει όταν τον είχα ρωτήσει ποιο είναι το αγαπημένο του βιβλίο από όσα είχε βγάλει: "Είναι σαν να μου λένε να διαλέξω ανάμεσα σε σένα και την αδερφή σου".

Σαφώς και έχουμε κυκλοφορήσει κάποια βιβλία-σταθμούς, σαν τον "Γλάρο Ιωνάθαν", την "Ουράνια Προφητεία", τη "Δύναμη του Υποσυνείδητου", το "Τι να περιμένεις όταν είσαι έγκυος" που είναι η Βίβλος της εγκυμοσύνης, αλλά και τα "Μυστικά του μοναχού που πούλησε τη Ferrari του". Από εκεί και πέρα, το τι αρέσει στον καθένα είναι υποκειμενικό, τα παραπάνω εμένα με χάραξαν".

Τι ζητάει όμως τελικά για να διαβάσει ο Έλληνας; Και τι ζημιά μπορεί να προκαλέσει η κατάρρευση της ενιαίας τιμής;

"Οι περισσότεροι θέλουν να διαβάσουν κάτι που θα τους χαλαρώσει. Το δυστύχημα είναι ότι δεν έχουμε πάρα πολλούς αναγνώστες ενώ οι περισσότεροι δεν διαβάζουν πάνω από τρία βιβλία τον χρόνο. Και πολύ φοβάμαι ότι θα συρρικνωθεί κι άλλο.

Η κατάρρευση της ενιαίας τιμής θα οδηγήσει σε μονοπώλια στη χώρα μας.

Δεν έχω καταλάβει γιατί έγινε την ώρα που ισχύει σε όλα τα κράτη που θέλουν να προστατεύσουν τη γλώσσα τους. Μαθηματικώς οδηγούμαστε στα μονοπώλια. Στην Αγγλία δεν υπάρχουν βιβλιοπωλεία πλέον, το ίδιο και στις ΗΠΑ. Στη Γερμανία και στη Γαλλία έχουν ενιαία τιμή και την προστατεύουν ως κόρη οφθαλμού. Εδώ στην Ελλάδα την καταργούμε, είναι θλιβερό αυτό".

Φοβάστε τα μονοπώλια;

"Όπως είπα και παραπάνω, με την παύση της ενιαίας τιμής οι εκδοτικοί οίκοι και στην Ελλάδα θα αρχίσουν να κλείνουν. Δεν πρέπει να υπάρχουν μεγάλες τιμές αλλά πρέπει να υπάρχουν τέτοιες που να διασφαλίζουν το έργο των συγγραφέων. Εάν ο καθένας ορίζει ό,τι ποσό θέλει, τότε τα best sellers θα πωλούνται στα super markets και στα site. Έτσι το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς ή της επαρχίας θα χάσει το μερίδιο του και δεν θα μπορεί να έχει την γκάμα που θα έπρεπε, άρα δεν θα μπορεί να επιβιώσει και να κλείσει. Αν επίσης οι χώροι πώλησης είναι τα super markets, οι νέοι συγγραφείς και οι πιο ποιοτικοί δύσκολα θα βρίσκουν βήμα για να δείξουν το έργο τους. Η ενιαία τιμή κράτησε τα βιβλιοπωλεία στην Ελλάδα και τους εκδοτικούς οίκους, αλλά πλέον έχουν μεγάλο πρόβλημα. Η χώρα δεν αντέχει τόσους πολλούς. Στην Αμερική υπάρχουν πέντε-έξι που κινούν τα νήματα".

Μπαίνοντας στην νέα εποχή. Τα ebooks θα αντικαταστήσουν τα παραδοσιακά βιβλία;

"Τα ebooks δεν είναι μετρήσιμο ποσοστό στην Ελλάδα. Στην Αγγλία και στις ΗΠΑ είναι γύρω στο 20%. Οι ρυθμοί αύξησης στην Ελλάδα είναι μηδαμινοί.

Δεν φοβάμαι τα ebooks. Όλα βοηθούν για να προχωρήσουμε παραπέρα. Και τα ebooks είναι μια μορφή ανάγνωσης που μπορεί να αυξήσει τους αναγνώστες, δεν πιστεύω πάντως ότι θα χαθεί το έντυπο. Μακάρι να βοηθήσει στο να αρχίσουν να διαβάζουν περισσότερο τα νέα παιδιά. Στη χώρα μας ο νέος δεν διαβάζει".

Πώς μπορεί κανείς να ερμηνεύσει την αποχή των νέων από την αναγνωστική δραστηριότητα;

"Το βρίσκω λογικό να σκέφτεσαι λιγότερο την πνευματική σου τροφή με τέτοια ανεργία κυρίως στις νέες ηλικίες", απαντάει ο Κ. Παπαδόπουλος.

"Οι νέοι στη χώρα μας ωστόσο κοιτάζουν για πιο "ψαγμένη" λογοτεχνία. Διευκρινίζω πως δεν διαχωρίζω τα βιβλία σε "ψαγμένα" και “εύκολα”, είμαι υπέρ όλων των βιβλίων. Οι νέοι ηλικιακά αναγνώστες μας στοχεύουν πάντως στα όχι και τόσο “εύκολα” βιβλία. Σε κάθε περίπτωση να υπογραμμίσω πως είμαι υπέρ της ανάγνωσης ό,τι κι αν διαβάζει εκείνος που θα επιλέξει μια έκδοση. Είναι προτιμότερο από το να βλέπει τηλεόραση. Το στοίχημα είναι να διαβάσει ο κόσμος ανεξαρτήτου ηλικίας για να διευρύνει τους ορίζοντες του".

Πώς θα αλλάξουμε όμως τη νοοτροπία και την αναγνωστική κουλτούρα στη χώρα;

"Θα ξεκινήσω από τα σχολεία. Στην Αγγλία έχουν ολόκληρο σύστημα που κινητοποιεί τα παιδιά να διαβάσουν ένα βιβλίο. Εδώ δεν ασχολείται κανείς με το βιβλίο στα δημοτικά σχολεία. Δυστυχώς δεν υπάρχει στρατηγική. Όλα τα σχολεία χτίζονται με ένα δωμάτιο που προοριζόταν για βιβλιοθήκη και το κάνουν αποθήκη, γιατί δεν υπάρχει πλάνο. Είναι πολύ εύκολο κάποιος υπουργός να γίνει ήρωας και να τον θυμόμαστε για πάντα αν μας πει, “κύριοι εκδότες ελάτε να φτιάξουμε μια πιλοτική βιβλιοθήκη στα σχολεία” και θα του δώσουμε δωρεάν τα βιβλία μας. Και σήμερα στέλνουμε δωρεάν αλλά δεν ξέρουμε ποιος τα παίρνει και τι γίνονται. Δεν υπάρχει μηχανογράφηση, δεν διασφαλίζεται τίποτα.

Επίσης, η κουλτούρα του διαβάσματος ξεκινάει από τους γονείς. Θα σας το πω απλά. Αν δε με δει εμένα το παιδί μου να διαβάζω στο σπίτι, θα έχει πολύ λιγότερες επιρροές για να διαβάσει απ' ότι θα είχε αν με έβλεπε με ένα ανάγνωσμα στο χέρι στο σαλόνι μου. Το μέλλον της χώρας πρέπει να το κοιτάξουμε και από αυτή την πλευρά. Αν είμαι γονιός, ας πιέσω τον εαυτό μου να διαβάσει κάτι για να παραδειγματίσω".

Ζώντας με το βιβλίο μέσα στην κρίση

Πώς αντιμετώπισε η Διόπτρα την οικονομική ύφεση;

"Η Διόπτρα μεγάλωσε μέσα στην κρίση λόγω των δομών της. Η λογική μας είναι “άλλαξε ή πέθανε” και αυτό ακολουθούμε. Κάθε χρόνο γινόμαστε και καλύτεροι. Και όταν λέω αλλαγή εννοώ αλλαγή στον τρόπο σκέψης, στην κουλτούρα, στο πώς αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες. Από το 2010 και μετά παρατηρήσαμε μια μείωση στις πωλήσεις αλλά φέτος είμαστε και πάλι σε ανοδική τροχιά.

Υπήρξαν ξέρετε, στιγμές που αισθάνθηκα αβέβαιος αλλά αυτό ήταν μια πολύ μικρή περίοδος και τότε έμαθα πάρα πολλά πράγματα για μένα.

Όπως είπα όμως, αλλάζουμε.

Κάναμε στρατηγικές αλλαγές ως προς τις τιμές, ως προς τους διαγωνισμούς και τις προσφορές και το ψηφιοποιημένο κομμάτι μας.

Πλέον ό,τι βιβλίο βγάζουμε κυκλοφορεί και σε ebook. Είμαστε ο πρώτος εκδοτικός οίκος στο Twitter και από τους πρώτους στο Facebook, έχουμε ένα site που βραβεύτηκε και προσπαθούμε να καινοτομούμε συνεχώς και να βρίσκουμε νέους τρόπους όντας λιτοί και με όσο το δυνατόν καλύτερη πληροφορία για τον αναγνώστη.

Επίσης, θέλω να σημειώσω ότι έρχονται συνέχεια νέοι συγγραφείς και μας φέρνουν δείγμα τους. Χαίρομαι να ξεφυλλίζω νέα έργα. Απαντάμε σε όλους μέσα σε δύο μήνες".

Και τέλος, προσωπικά τι σημαίνει για εσάς "βιβλίο" ή αλλιώς, διευθύνω έναν εκδοτικό οίκο;

"Βιβλίο για εμένα σημαίνει ένας κόσμος. Κάθε βιβλίο έχει έναν δικό του κόσμο, γι' αυτό και δύσκολα απεικονίζεται σε ταινία ή μια σειρά. Για τον καθένα, παίρνει μια άλλη μορφή.

Το να διευθύνω έναν εκδοτικό οίκο, σημαίνει να διευθύνω μια επιχείρηση ειδικά στην Ελλάδα που αυτή τη στιγμή μια τέτοια δουλειά χρειάζεται ψυχραιμία και να μην χάνεις τον προσανατολισμό σου. Ζούμε σε μια ατμόσφαιρα που είναι γεμάτη προκλήσεις αλλά έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον".

Οι νέες κυκλοφορίες που θα συζητηθούν. Το νέο βιβλίο της Βικτόρια Χίσλοπ για την Αμμόχωστο και η αναβίωση του Ηρακλή Πουαρό

Μετά το "Νησί", τώρα έρχεται η "Ανατολή"

Η κατεχόμενη από τον Τουρκικό στρατό εδώ και 40 χρόνια πόλη της Αμμοχώστου είναι το θέμα του νέου μυθιστορήματος, με τίτλο "Ανατολή" της διακεκριμένης συγγραφέως, Βικτόριας Χίσλοπ, το οποίο θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά στις 22 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Σε ένα από τα πιο θεαματικά ξενοδοχεία του νησιού δουλεύουν αρμονικά ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι. Δύο οικογένειες, μία από κάθε πλευρά, μετακομίζουν στην Αμμόχωστο, όπως και τόσοι άλλοι που προσπαθούν να ξεφύγουν από την ένταση και την εθνικιστική βία που ξεσπά στο υπόλοιπο νησί. Τοποθετημένη μέσα στο ιστορικό πλαίσιο της ελληνικής δικτατορίας και της τουρκικής απόβασης στην Κύπρο, αυτή είναι η ιστορία των δύο οικογενειών.

"Θα πω μόνο πως γράφει πάνω στο δέρμα σου. Είναι απλά, συγκλονιστικό", μας λέει ο Κ. Παπαδόπουλος.

"Έγκλημα με Υπογραφή": Η μεγάλη επιστροφή του Ηρακλή Πουαρό

Η συγγραφέας Sophie Hannah, 39 χρόνια μετά το τελευταίο βιβλίο της Agatha Christie, αναλαμβάνει να αναβιώσει τον μυθικό χαρακτήρα και το πνεύμα της εποχής του και το επιτυγχάνει με μια ιστορία που μοιάζει να γράφτηκε από την ίδια την Christie. Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα στις 8 Οκτωβρίου και κάπως έτσι η ιστορία του Ηρακλή Πουαρό θα συνεχιστεί από εκεί που σταμάτησε.

Μάκης Μάτσας – Πίσω από την μαρκίζα

Η πορεία του Μάκη Μάτσα θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει ταινία. Γιος του Μίνωα Μάτσα, στα 18 του ήθελε να γίνει γιατρός, ανέλαβε όμως την δισκογραφική εταιρεία Odeon και ασχολήθηκε με το δεύτερο πάθος του, τη μουσική. Τα χρέη της τον ανάγκασαν να την αντικαταστήσει με μία νέα εταιρεία που θα διοικούσε μόνο ο πατέρας του κι αυτός. Κι έτσι γεννήθηκε η Μίνως Μάτσας και Υιός… Ένα βιβλίο μέσα από το οποίο ο αναγνώστης θα έρθει σε επαφή με τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες.