Και τώρα η αλήθεια σε ένα χρόνιο ερώτημα: Τελικά οι άνδρες έχουν βιολογικό ρολόι ή όχι; Την απάντηση δίνει η εμβρυολόγος-γενετίστρια Έλενα Κοντογιάννη

Διαβάστε τι λέει η εμβρυολόγος-γενετίστρια Έλενα Κοντογιάννη για το βιολογικό ρολόι των ανδρών
Για χρόνια η υπογονιμότητα θεωρούνταν ότι ήταν θηλυκού γένους.  Επίσης, διαφαινόταν καθαρά ότι υπήρχε γυναικείος “παράγοντας” πίσω από τη γέννηση παιδιών με προβλήματα υγείας εξαιτίας της προχωρημένης ηλικίας της μητέρας.  

Πρόσφατα ερευνητικά στοιχεία δείχνουν όμως ότι το βιολογικό ρολόι μετρά αντίστροφα και για τους άντρες. Kάθε χτύπος του ρολογιού σημαίνει επιπλέον μεταλλάξεις στο DNA των σπερματοζωαρίων, αυξημένα προβλήματα στειρότητας και γενετικές ή άλλες ανωμαλίες στα παιδιά που γεννιούνται.  Η καθυστέρηση της πατρότητας φαίνεται πως είναι ένας παράγοντας που θα πρέπει οι άντρες να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη μια και υπάρχουν τώρα δεδομένα για το ρόλο τους στη γονιμότητα και στην υγεία του παιδιού.  Παλιότερα η ηλικία του πατέρα δεν αναφερόταν καν στο ιστορικό της κύησης, της θεραπείας υπογονιμότητας ή της προγεννητικής διάγνωσης.
Προβλήματα υπογονιμότητας
Στο παρελθόν όταν ένα ζευγάρι ήθελε να κάνει παιδιά αλλά δεν μπορούσε ο συνήθης ύποπτος ήταν η γυναίκα. Οι στατιστικές όμως διαφωνούν.  Στα υπογόνιμα ζευγάρια περίπου το 40% των προβλημάτων οφείλεται στον άντρα, το 40% στη γυναίκα και ένα 20% και στους δύο.  Σχετικά με το σπέρμα, οι παράμετροι του αριθμού των σπερματοζωαρίων, της κινητικότητας και της φυσιολογικής μορφολογίας έχουν ελαττωθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια.  Έρευνες που γίνονται σε ζευγάρια που υπόκεινται σε θεραπεία υποβοηθούμενης αναπαραγωγής δείχνουν ότι η πιθανότητα κύησης ενός άντρα 45 ετών μειώνεται στο μισό απ’ ότι για έναν άντρα στα 25, όταν η σύζυγος είναι παρόμοιας ηλικίας.  Επίσης, μία μεγάλη έρευνα σε 8.500 ζευγάρια Βρετανών έδειξε ότι ο χρόνος που ένας άντρας 25 ετών χρειάζεται για να καταστήσει έγκυο τη σύζυγό του είναι ο μισός απ’ ότι ενός άντρα πάνω από τα 35 έτη.  Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η προχωρημένη ηλικία του άντρα αυξάνει τον κίνδυνο αποβολών.  Είναι γνωστό ότι ο κίνδυνος αποβολής είναι υψηλότερος εάν η γυναίκα είναι πάνω από 35, αλλά η αύξηση του κινδύνου μεγαλώνει ακόμη περισσότερο σε ζευγάρια με γυναίκα άνω των 35 και άντρα άνω των 40 ετών.  
Έρευνες δείχνουν ότι άντρες άνω των 35 έχουν διπλάσιες πιθανότητες να είναι υπογόνιμοι σε σύγκριση με άντρες μικρότερους των 25.  Επίσης, σε περιπτώσεις ζευγαριών που έκαναν ενδομήτρια σπερματέγχυση είδαν ότι οι άντρες άνω των 35 είχαν 50% μικρότερο ποσοστό επίτευξης εγκυμοσύνης απ’ ότι οι άντρες κάτω των 30 (με διόρθωση φυσικά για την ηλικία της γυναίκας).
Όταν τα προβλήματα γονιμότητας αυξάνονται με την ηλικία και παράλληλα οι παράμετροι του σπέρματος πέφτουν τα τελευταία χρόνια, γίνεται πιο δύσκολο για έναν άντρα μεγαλύτερης ηλικίας να γίνει πατέρας σε σύγκριση με έναν νεότερο.  Ειδικά στις περιπτώσεις που προϋπάρχουν προβλήματα γονιμότητας, η ηλικία του είναι ένας παράγοντας που ένας άντρας θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη όταν σκέφτεται να προγραμματίσει την οικογένειά του.  Η γνώση της μειούμενης γονιμότητας σύμφωνα με την ηλικία των αντρών είναι κάτι το οποίο είναι γνωστό στους επιστήμονες, αλλά θα πρέπει να γίνει ευρέως γνωστό ώστε να μην υπάρχουν ψευδαισθήσεις σχετικά με τις δυνατότητες αναπαραγωγής ενός άντρα και να περνά πολύτιμος χρόνος μέχρι το ζευγάρι να σκεφτεί να προχωρήσει σε τεκνοποίηση.
Πώς συνδέεται η υγεία του παιδιού με την ηλικία του πατέρα;
Μια πολύ σημαντική μελέτη έχει εμφανιστεί στην επιστημονική επιθεώρηση Nature και έδειξε ότι οι άντρες μεταβιβάζουν πολύ περισσότερες γενετικές μεταλλάξεις στα παιδιά τους σε σύγκριση με τις γυναίκες καθώς μεγαλώνουν. Σε μία μεγάλη έρευνα από την Ισλανδία φάνηκε ότι οι μεταλλάξεις στο DNA των παιδιών που σχετίζονταν με τον αυτισμό και τη σχιζοφρένεια στο 97% τους προέρχονταν από τον πατέρα.  Άλλη μελέτη από το νοσοκομεία Καρολίνσκα της Σουηδίας σε 2,6 εκατομμύρια ανθρώπους έδειξε ότι όταν οι άντρες τεκνοποιούν σε μεγαλύτερη ηλικία έχουν πολύ υψηλότερες πιθανότητες να φέρουν στον κόσμο παιδιά με διαταραχές όπως είναι ο αυτισμός, η διπολική διαταραχή, η σχιζοφρένεια, η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητα, και μεγαλύτερη τάση για κατάχρηση ουσιών και απόπειρες αυτοκτονίας.  Η μελέτη αυτή είναι η μεγαλύτερη και άριστα σχεδιασμένη, και έδειξε ότι τα παιδιά ενός 45χρονου αντιμετωπίζουν τριπλάσιο κίνδυνο αυτισμού, 13πλάσιο κίνδυνο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, 25πλάσιο κίνδυνο διπολικής διαταραχής και 2,5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο κατάχρησης ουσιών και αυτοκτονικής συμπεριφοράς.  Η αιτία για τα σοβαρά αυτά προβλήματα υγείας αποδόθηκε από τους ερευνητές στις συσσωρευμένες μεταλλάξεις στα σπερματοζωάρια μεγαλύτερης σε ηλικίας αντρών.  Με όλα τα τελευταία δεδομένα ερευνητές ανά τον πλανήτη προειδοποιούν ξεκάθαρα ότι η καθυστέρηση της πατρότητας δεν βλάπτει μόνο τη γονιμότητα του ζευγαριού αλλά πιθανά και την υγεία των απογόνων που θα έρθουν στον κόσμο.  
Τα γονίδια του πατέρα είναι εξίσου σημαντικά με αυτά της μητέρας.  Η ηλικία του πατέρα δεν είναι ο πιο καθοριστικός παράγοντας για την υγεία του παιδιού αλλά είναι μία πολύ σημαντική παράμετρος την οποία στο παρελθόν είχαμε παραβλέψει.
* Η Ελένη Κοντογιάννη είναι εμβρυολόγος-γενετίστρια, με εξειδίκευση στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας.