Joan Βaez: η τραγουδίστρια-σύμβολο της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σήμερα κλείνει τα 72! Αφιέρωμα

Η Τζόαν Μπαέζ Joan Chandos Baez γεννήθηκε στις 9 Ιανουαρίου του 1941 στο Στέιτεν Άιλαντ, στη Νέα Υόρκη.

 
H Αμερικανίδα στιχουργός και τραγουδίστρια της φολκ μουσικής, είναι ιδιαίτερα γνωστή για την ενεργό συμμετοχή της στο αντιπολεμικό κίνημα.

Kατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ συνελήφθη και φυλακίστηκε για τη συμμετοχή της στη διαμαρτυρία στο Armed Forces Induction Center και την υποστήριξη του κινήματος κατά των φυλετικών διακρίσεων.

Από το 1959 που ξεκίνησε την καριέρα της μέχρι σήμερα έχει ηχογραφήσει περισσότερα από τριάντα άλμπουμ.Ερμήνευσε τόσο δικά της τραγούδια όσο και τραγούδια άλλων δημιουργών.

Joan Baez - House of the Rising Sun

Οι στίχοι των τραγουδιών της είναι κυρίως στα Αγγλικά και στα Ισπανικά, αλλά έχει ερμηνεύσει τραγούδια και σε άλλες γλώσσες.
Πολλά από τα τραγούδια της μιλούν για τον πόλεμο και για μια σειρά από κοινωνικά προβλήματα.

Η ενασχόληση της με την μουσική άρχισε από μικρή ηλικία κυρίως αφού ένας φίλος του πατέρα της τής χάρισε ένα γιουκαλίλι.
Πάντως οι γονείς της αντιδρούσαν στην ιδέα να ασχοληθεί η κόρη τους με την μουσική επειδή φοβόταν μήπως έτσι οδηγηθεί στα ναρκωτικά.

Το 1957 αγόρασε την πρώτη ακουστική κιθάρα της και να παίζει σε διάφορα καφέ της περιοχής.

To 1959 γνωρίστηκε με τον Μπομπ Γκίμπσον (Bob Gibson), που την προσκάλεσε να τραγουδήσει μαζί του στο Newport Folk Festival.
Εκεί οι δύο τους τραγούδησαν σε ντουέτο το Virgin Mary Had One Son και το We Are Crossing Jordan River.

Joan Baez - Virgin Mary (Had One Son)

Μετά την εμφάνιση της στο Newport Folk Festival, που αποτέλεσε την έναρξη ουσιαστικά της καριέρας της, η Μπαέζ υπέγραψε συμβόλαιο με την Vanguard Records.
To 1960 ηχογράφησε το πρώτο της άλμπουμ (Joan Baez), μια συλλογή από παραδοσιακές μπαλάντες και μπλουζ.
Μεταξύ των τραγουδιών αυτού του άλμπουμ είναι η μπαλάντα Mary Hamilton και το El Preso Numero Nueve, που ήταν στα Ισπανικά.

Την επόμενη χρονιά κυκλοφόρησε το άλμπουμ Joan Baez, Vol.2, το 1962 το Joan Baez in concert, Part 1 και το 1963 το Joan Baez in concert, Part 2. Και αυτοί οι δίσκοι είχαν κυρίως παραδοσιακά τραγούδια. 

Στις 28 Αυγούστου του 1963 η Μπαέζ συμμετείχε, μαζί και με άλλους καλλιτέχνες, στην Πορεία στην Ουάσινγκτον (ή Πορεία στην Ουάσιγκντον για δουλειά και Ελευθερία) (The Great March on Washington ή March on Washington for Jobs and Freedom) στην οποία ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ άρχισε την ομιλία του με την φράση που έμεινε στην ιστορία Έχω ένα όνειρο... (I have a dream...).

Joan Baez with Bob Dylan at the civil rights March on Washington, August 28, 1963.

Εκεί η Μπαέζ τραγούδησε τα τραγούδια Oh Freedom και We shall overcome (το οποίο το ξανατραγουδήσε στη διάρκεια των διαδηλώσεων του Κινήματος ελευθερίας του λόγου- Free Speech Movement (1964–1965) στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ στην Καλιφόρνια) και μαζί με τον Μπομπ Ντύλαν, με τον οποίο είχε συναντηθεί για πρώτη φορά στον συναυλιακό χώρο Gerde's Folk City στην Νέα Υόρκη το 1961, το When the Ship Comes In.
Την ίδια χρονιά η Μπαέζ προσκάλεσε τον Μπομπ Ντίλαν να εμφανιστεί μαζί της στη σκηνή στο Newport Folk Festival, όπου ερμήνευσαν μαζί το τραγούδι του Ντίλαν With God on Our Side.

Joan Baez - With God on Our Side

Τα επόμενα χρόνια η Μπαέζ, είτε μόνη είτε ντουέτο με τον Ντίλαν, τραγούδησε πολλές δημιουργίες του τελευταίου.
Η Τζόαν Μπαέζ και ο Μπομπ Ντίλαν ήταν ζευγάρι μέχρι τα μέσα περίπου της δεκαετίας του εξήντα.

Bob Dylan and Joan Baez - It ain't me babe

Μετά το χωρισμό τους συνεργάστηκαν ξανά στο Rolling Thunder Revue που διοργάνωσε ο Ντίλαν στα τέλη του 1975-αρχές του 1976 καθώς και αργότερα, το 1984.

Σταδιακά θα γίνει διεθνές σύμβολο του αγώνα για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το βράδυ της 24ης Μαρτίου του 1965 η Μπαέζ τραγούδησε στο St. Jude στα προάστια του Μοντγκόμερυ, για τους διαδηλωτές που συμμετείχαν στην τρίτη πορεία από την Selma στο Μοντγκόμερυ της Αλαμπάμα. Οι τρεις αυτές πορείες είχαν οργανωθεί από την Southern Christian Leadership Conference και τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ και την Student Nonviolent Coordinating Committee, ύστερα από τη δολοφονία το Φεβρουάριο του 1965 του Τζίμμυ Λη Τζάκσον (Jimmie Lee Jackson), στη διάρκεια μιας ειρηνικής διαμαρτυρίας στην πόλη Μάριον (Marion) της Αλαμπάμα, ενάντια στα διάφορα εμπόδια που έβαζαν οι αρχές της περιοχής στους Μαύρους Αμερικανούς που ήθελαν να εγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους.
Το 1966 η Μπαέζ στάθηκε στο πλευρό του ιδρυτή της National Farm Workers Association Τσέζαρ Τσάβεζ (Cesar Chavez) και τους μετανάστες που εργαζόταν σε αγροτικές εργασίες στην Καλιφόρνια και που αγωνίζονταν για καλύτερους μισθούς και ασφαλείς συνθήκες εργασίας.

Τη χρονιά αυτή ξεκίνησε η συνεργασία της με τον συνθέτη Peter Schickele με το άλμπουμ Noel η οποία συνεχίστηκε τα επόμενα δύο χρόνια με τα άλμπουμ Joan (1967) και Baptism: A Journey Through Our Time (1968).
Σταδιακά θα γίνει διεθνές σύμβολο του αγώνα για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το 1971 θα δώσει συναυλία εναντίον της χούντας στο Greek Theatre του Μπέρκλεϊ με τη συμμετοχή της Μελίνας Μερκούρη, του Ζυλ Ντασσέν και άλλων Ελλήνων και θα αρχίσει τα ταξίδια στη Σοβιετική Ενωση, στο Ισραήλ, στην Αργεντινή, στη Χιλή, στο Λίβανο, στην Τυνησία, στην Ιρλανδία, στην Τσεχοσλοβακία, στην Καμπότζη, στην Παλαιστίνη.

Joan Baez, Diamonds and Rust - Live, 1975

Η φωνή της, τα τραγούδια της και η παρέμβασή της πήγαν παντού όπου υπήρξε πρόβλημα, χωρίς ποτέ να πάψει να προσπαθεί για τα προβλήματα των συμπατριωτών της.
Δημιούργησε ή ηγήθηκε δεκάδων ιδρυμάτων για τα δικαιώματα των μεταναστών, των μαύρων, των ομοφυλόφιλων, μπήκε στη φυλακή (όπως και ο άνδρας της Ντέιβιντ Χάρις), είχε προβλήματα με τη CIA και τη δικαιοσύνη και εξαργύρωσε τη φήμη της και την επιτυχία της, όσο κανείς άλλος, υπέρ του συνανθρώπου της.

Joan Baez - Oh Freedom - Turn Me Around – 1984

Η μεγάλη κυρία της φολκ εξακολουθεί να παίζει κιθάρα και να τραγουδάει προστατευμένη από το παρελθόν.
Το ένδοξο παρελθόν της. Υπήρξε ιέρεια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σταρ του Γούντστοκ, πολέμιος του Βιετνάμ, των ρατσιστικών διακρίσεων, της αστυνομικής αυθαιρεσίας. Υπήρξε σύντροφος του Ντίλαν. Υπήρξε πολλά που κρατάνε ακόμη. Είχε μια κρυστάλλινη φωνή και κάνει τα πάντα προκειμένου να την διατηρεί σε καλή κατάσταση. Βεβαίως, οι καιροί έχουν αλλάξει. Οι σταρ σήμερα αλλιώς προσεγγίζουν το κοινό. Η Τζόαν Μπαέζ παραμένει ρομαντική.

Bob Dylan, Joan Baez, Carlos Santana, performing in May 1984, Hamburg.

Η Μπαέζ εν τούτοις ποτέ δεν ξέχασε ότι είναι και γυναίκα, έτσι όταν γνώρισε τον νεαρό Ντένις που είχε έναν πύργο στη Νορμανδία δεν δίστασε, παρά τη διαφορά ηλικίας, να μείνει μαζί του για περισσότερα από δέκα χρόνια. Όταν μιλούσε για εκείνη την περίοδο της ζωής της χαρακτήριζε τον εαυτό της «βασίλισσα των τσιγγάνων στη χώρα του παραμυθιού». Το '91 ο Ντένις παντρεύτηκε άλλη και όλα πήραν τον πειθαρχημένο δρόμο τους.

Στα τέλη της δεκαετίας του '80 πέρασε την κρίση του μεσήλικου και την κρίση της καριέρας. Έκοψε τα μαλλιά της, απέκτησε μάνατζερ, άρχισε να τραγουδάει καινούργια τραγούδια, και βρήκε νέους συνεργάτες.

Joan Baez performs "We Shall Overcome" at the White House

Joan Baez performs "We Shall Overcome" at the White House in front of President Barack Obama, at a celebration of music from the civil rights era (February 9, 2010).

Σήμερα, εξακολουθεί να έχει μεγάλη δραστηριότητα, εξακολουθεί να έχει την ίδια σοπράνο φωνή και την ίδια «αυτοκρατορική» συμπεριφορά στη σκηνή, παρά τα 72 της χρόνια.