Συγκλονιστικό ρεπορτάζ: Δημοσιογράφος πέρασε δύο απογεύματα με τους Ανώνυμους Αλκοολικούς & γράφει για τις δραματικές ιστορίες τους

Πριν προχωρήσω στο να κάνω το πρώτο τηλεφώνημα δίσταζα. Θεωρούσα πως θα πέσω πάνω σε τοίχο και πως οι Αλκοολικοί Ανώνυμοι, λόγω μιας εκ των βασικών παραδόσεών τους, δηλαδή την ανωνυμία τους, δε θα άνοιγαν την πόρτα τους σε ένα μέσο. Έκανα λάθος, καθώς οι ΑΑ άνοιξαν όχι μόνο την πόρτα τους, αλλά και τις καρδιές τους, τα δύο απογεύματα που βρεθήκαμε στον 6ο όροφο μιας πολυκατοικίας την Λεωφόρο Αλεξάνδρας.
Αρχικά παρευρεθήκαμε στην συνάντηση της Κυριακής που είναι ανοιχτή για τους συγγενείς των Αλκοολικών Ανωνύμων και κάθε πιθανό επισκέπτη.  Η εμπειρία αυτή σε βάζει κάπως μέσα στον κόσμο των συγκεντρώσεων της ομάδας.

Τα μέλη κάθονται περιμετρικά γύρω από ένα μακρύ τραπέζι. Κάθε φορά ένας από αυτούς αναλαμβάνει συντονιστής της συνάντησης, όπου κρατά χρόνους και αναλαμβάνει οργανωτικές αρμοδιότητες εν γένει. Στην αρχή της συνάντησης διαβάζονται από τον συντονιστή και ένα άλλο μέλος τα «12 Βήματα» και οι «12 Παραδόσεις» των ΑΑ, οι οποίες είναι εξίσου αναρτημένες σε μεγάλα πανό στην άκρη του τραπεζιού. Στους τοίχους του διαμερίσματος όπου διεξάγονται οι συναντήσεις, δεσπόζουν επίσης ξύλινα καδράκια με χαραγμένα τσιτάτα, όπως αυτό που αναφέρεται «στο πρώτο ποτήρι». Μετά το τέλος της ανάγνωσης των βημάτων, κάποια μέλη καλούνται να διηγηθούν την προσωπική τους ιστορία, με βάση μια θεματική. Αυτή την Κυριακή, η θεματική ήταν ο φόβος και η Ι. ήταν η πρώτη που μίλησε για τον αλκοολισμό της σε συνάρτηση με αυτό το φοβερό συναίσθημα. Αναρωτιόμαστε με τον Παναγιώτη, πόσες φορές μπορεί να έχουν πει την ιστορία τους. Πόσες Κυριακές όλα αυτά τα χρόνια. Αν τους έχει κουράσει. Αν τους έχει γίνει συνήθεια.

Πριν μιλήσει ένας αλκοολικός οφείλει να πει το όνομά του. Αν για παράδειγμα ήμουν μέλος τον ΑΑ θα έλεγα, «Γεια σας, είμαι η Φιλίππα και είμαι αλκοολική» και τα μέλη θα απαντούσαν «Γεια σου Φιλίππα», ακριβώς όπως τα βλέπουμε στις ταινίες δηλαδή. Αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι το γιατί να δηλώνω αλκοολική, αφού υποτίθεται πως έχω καθαρίσει.

Όταν τελειώνει η εξιστόρηση των προσωπικών εμπειριών των  μελών, ένα κουτί συνεισφορών περιφέρεται γύρω απ’ το τραπέζι, με σκοπό, υποθέτουμε, να καλυφθούν τα έξοδα του χώρου. Ο ήχος τον ψιλών, ξερός, μέσα στο χαρτόκουτο, σπάει τη σιωπή που είχε κυριέψει την αίθουσα.

Η συνάντηση κλείνει με μια προσευχή κατά την οποία τα μέλη σχηματίζουν έναν κύκλο, δίνουν τα χέρια και κουνώντας τα με κυκλική φορά λέγοντας την «Προσευχή της Γαλήνης». Οι ενωμένες φωνές τους δημιούργησαν μια κατανυκτική βαβούρα. Δε καταλάβαμε πολλά από τα λόγια της προσευχής.

Παρατηρώντας λοιπόν  τον τρόπο λειτουργίας της ομάδας, μου γεννήθηκαν πολλές απορίες, τις οποίες κανονίσαμε να ξεκαθαρίσουμε σε ένα ακόμη ραντεβού με τον υπεύθυνο της Δημόσιας Πληροφόρησης και μερικά μέλη τα οποία δέχτηκαν να μοιραστούν τις ιστορίες τους με το ΓΚΡΕΚΑ. Οι ΑΑ είναι μια αυτοοργανομένη και αυτοδιοικούμενη ομάδα. Τα παλαιά μέλη αναλαμβάνουν ορισμένες αρμοδιότητες και ο Γ. είναι για κάποιους μήνες ο συντονιστής της πληροφόρησης του κοινού σχετικά με την δράση των ΑΑ.
«Είμαστε μια κατεξοχήν αυτοοργανομένη ομάδα. Για την καλύτερη λειτουργία της ομάδας ο καθένας μας αναλαμβάνει από μια υπηρεσία και η θέση μετακυλίεται ανά 6μηνο σε όλα τα μέλη.  Όλες οι ομάδες του κόσμου, ενώ η κάθε ομάδα είναι αυτόνομη και ανεξάρτητη απ’ τις άλλες, λαμβάνουν υπόψη ορισμένες αρχές. Οι ομάδες είναι ίδιες και ο σκοπός κοινός, δηλαδή τα μέλη τους να παραμένουν καθαρά και να μεταφέρουν το μήνυμα σε ανθρώπους που υποφέρουν από αλκοολισμό. Απλώς διαφέρουν σε θέματα κουλτούρας, η κάθε ομάδα με κάποιο τρόπο αναπτύσσει μια δική της κουλτούρα.

Μια από τις πιο σημαντικές αρχές μας είναι να μη δεχόμαστε καμία κρατική εμπλοκή, όχι μόνο οικονομική, αλλά πάσης φύσεως αιγίδα, διότι αυτό, σύμφωνα με τις παραδόσεις των ΑΑ, μπορεί να μας αποπροσανατολίσει από το σκοπό, να μπούμε δηλαδή σε άλλα πεδία και αυτό μπορεί να μας αναστατώσει, γιατί δεν ξεχνάμε ότι είμαστε άνθρωποι με πρόβλημα, είμαστε ασθενείς. Δεν έχουμε στελέχη που τρέχουμε προγράμματα για άλλους, είμαστε μια αυτοοργανομένη ομάδα, ανοιχτή στον κόσμο. Αν μας καλέσει κάποιος για να περάσουμε το μήνυμά μας, φυσικά θα πούμε ναι.

Το κουτί των συνεισφορών γυρνάει για ένα και μόνο λόγο, να μπορούμε να υπάρχουμε. Δεν πρέπει μάλιστα να ξεπερνάμε και κάποια ποσά. Θέλουμε ίσα – ίσα για να περνάμε και πάντα συμβαίνει να έχουμε τόσα χρήματα, όσα χρειάζονται για να πληρωθούν το ενοίκιο, το νερό και οι καφέδες.  Τα βασικά δηλαδή. Και η προϋπόθεση για να ρίξει κάποιος χρήματα στο κουτί είναι να θέλει και να έχει. Τον πρώτο καιρό που ήρθα εγώ εδώ, δεν είχα χρήματα για να βάλω και δεν ένιωσα ποτέ άσχημα γι αυτό.

Χαιρετιόμαστε με αυτόν τον τρόπο, αναφέροντας δηλαδή ότι είμαστε αλκοολικοί, γιατί δεν παύουμε ποτέ να είμαστε αλκοολικοί. Είναι χρόνια διαταραχή. Δεν είμαστε εν ενεργεία, αλλά ποτέ δεν παύουμε να πάσχουμε. Ένας σχιζοφρενής, παύει να είναι σχιζοφρενής; Μπορεί όμως να αναρρώσει, να κάνει, να δείξει. Το ίδιο ισχύει και για εμάς.

Η προσευχή στο τέλος είναι στα πλαίσια της πρότασης του πώς να αναρρώσουμε. Αν κάποιο μέλος δεν θέλει να κάνει την προσευχή, δε συμμετάσχει και είναι εξίσου αγαπητό με εκείνο το μέλος που θέλει πολύ να την κάνει. Αν προσέξετε την προσευχή, έχει μια σοφία. Αν τη δείτε ανά πρόταση. Αυτή η προσευχή μου θυμίζει την κατάστασή μου, έχει αυτογνωσία, απευθύνεται στην ομάδα που είναι κάτι ανώτερο από μένα και έχει αυτό το σκοπό, να μου δώσει τη γαλήνη, γιατί αυτή χρειάζομαι. Είναι τρεις οι πυρήνες του αλκοολισμού. Είμαι ευέξαπτος, είμαι ανήσυχος και είμαι ανικανοποίητος. Η προσευχή λοιπόν λέει είμαι ήρεμος, είμαι ευχαριστημένος και είμαι γεμάτος. Είναι ένα εργαλείο. Δεν είναι μια θεωρία. Ενώ ένα εργαλείο έχει αποτέλεσμα αμέσως.»

«Οι ΑΑ Ελλάδος ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του ’70. Ένας Ελληνοαμερικάνος, ο Αντρέας, ήταν πολύ ευγνώμων επειδή είχε καθαρίσει. Είχε πάρει το πρόγραμμα στις Η.Π.Α., ήταν πολύ ευγνώμων γι αυτό και είχε λαχτάρα να φέρει το πρόγραμμα και στην Ελλάδα. Έκανε κάποιες προσπάθειες να βρει έναν ακόμη αλκοολικό για να τρέξει το πρόγραμμα, καθώς για να δημιουργηθεί μια ομάδα ΑΑ χρειάζονται δύο. Έτσι ξεκίνησε και στην Αμερική δηλαδή. Ήταν δύσκολες βέβαια οι εποχές. Ήδη όμως λειτουργούσε αγγλόφωνη ομάδα στην Αμερικάνικη Βάση στο Ελληνικό και στη Ν. Μάκρη. Ξένοι αλλά και Έλληνες αγγλόφωνοι, ανάρρωναν εκεί. Κάποια στιγμή στα πλαίσια της παρουσίασης των Αλκοολικών Ανωνύμων στην Αθήνα, έγινε μια παρουσίαση σε ένα περιοδικό της εποχής, όπου για πρώτη φορά στην Ελλάδα, επικοινωνείται κάπως πιο επίσημα το θέμα του αλκοολισμού ως ασθένεια.. Το κείμενο αυτό διάβασε ένας αλκοολικός, ο Κυριάκος,  που υπέφερε και δεν έβρισκε λύση, εμπνεύστηκε, απευθύνθηκε στον Αντρέα και μαζί ξεκίνησαν οι πρώτες ελληνόφωνες ομάδες το ’81.

Οι άνθρωποι αυτοί ξεκίνησαν από το τίποτα. Δεν υπήρχαν επιχορηγήσεις και τέτοια πράγματα. Βρίσκονταν όπως μπορούσαν και όπου μπορούσαν. Οι συναντήσεις λοιπόν στην αρχή γίνονταν σε πολλά μέρη. Αρχικά, φιλοξενήθηκαν στην εκκλησία των Γερμανών στη Σίνα. Έπειτα σε ξενοδοχεία, σε καφέ, στο δρόμο, σε παγκάκια, προκειμένου να μείνουν καθαροί αρχικά και στη συνέχεια να μεταφέρουν και το μήνυμα.

Εμείς, οι Αλκοολικοί Ανώνυμοι, έχουμε παραδεχτεί ότι αυτό από το οποίο πάσχουμε είναι μια ασθένεια. Ήδη από το ’36 που ξεκίνησε το πρόγραμμα στην Αμερική, οι αλκοολικοί είδαν μέσα από την εμπειρία τους ότι πρόκειται για μια ασθένεια τρισυπόστατη. Ψυχική, πνευματική και σωματική. Παραδεχόμαστε ότι, αν ας πούμε εμένα μου δώσεις μια στάλα να πιω, θα ενεργοποιηθεί όλος ο μηχανισμός της τρέλας του να πάω να πιω. Κάποιοι από μας έχουν περάσει από μια ψυχιατρική δομή, αλλά για να βρισκόμαστε εδώ, μάλλον δε μας βοήθησε πολύ. Μόνο για μένα μπορώ να μιλήσω όμως. Εμένα λοιπόν, δε με βοήθησε. Χρειαζόμουν έναν άλλο αλκοολικό απέναντί μου και όχι έναν ειδικό. Χρειαζόμουν ταύτιση. Είχα κάνει κάποια άλλα εγχειρήματα για να νιώσω καλύτερα, δε μπορούσα όμως με τίποτα να παραδεχτώ ότι έχω πρόβλημα αλκοολισμού. Παρόλο που βρέθηκα οριακά στο δρόμο, άστεγος. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό της ασθένειάς μας, η άρνηση. Η άρνηση να δούμε και να παραδεχτούμε την ασθένεια. Μπορεί να παραδεχτούμε χίλια δυο άλλα, ότι έχουμε ψυχολογικά, δράματα στο σπίτι και τα λοιπά, προκειμένου να αρνηθούμε ότι πάσχουμε από αλκοολισμό. Από τη στιγμή που το παραδέχτηκα και μπήκα μέσα στον πυρήνα της ασθένειας, άρχισαν να αλλάζουν όλα γύρω μου.

Διαβάστε τη συνέχεια στο greakamag.gr