Τζιχάντ, βία και κίτρινη δημοσιογραφία - Οι ταινίες της εβδομάδας από το Μάλι, την Αμερική, την Γαλλία, την Τουρκία, την Ελλάδα! (βίντεο)

«Τιμπουκτού» («Timbuktu», Μαυριτανία/ Γαλλία, 2014) του Αμπντεραχμάν Σισακό με τους Ιμπραίμ Αχμέντ, Αμπέλ Τζαφρί

Το υποψήφιο για το Οσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας «Τιμπουκτού» του πολύπλευρου  Μαυριτανού καλλιτέχνη Αμπντεραχμάν Σισακό, είναι μια άκρως πολιτική, επίκαιρη αλλά συγχρόνως διασκεδαστική δημιουργία στην οποία μικρά επεισόδια συνθέτουν την μεγάλη εικόνα: γυρισμένη στην ευρύτερη περιοχή του Τιμπουκτού στο Μάλι και χωρίς ίχνος «στράτευσης», η ταινία ακτινογραφεί την κατάσταση μιας χώρας σε παράνοια.
Μια οικογένεια που ζει κάτω από μια τέντα στην έρημο. Μια πόλη με ελάχιστους κατοίκους υπό την σκληρή επίβλεψη των φονταμενταλιστών της Τζιχαντ. Το ποδόσφαιρο απαγορεύεται, έτσι και πιάσουν κάποιον να παίζει με μπάλα μπορούν να τον μαστιγώσουν μέχρι θανάτου. Μια αγελάδα που την έχουν βαφτίσει GPS. Μια ιχυθοπώλις που αρνείται να φορέσει γάντια όπως οι Τζιχαντ επιβάλλουν. Ενας φόνος.
«Η ταπείνωση πρέπει να σταματήσει» ακούμε κάποια στιγμή στην ταινία. Και πράγματι, αν κάτι το «Timbuktu» καταδικάζει αυτό είναι ο φανατισμός που έχει φέρει μια χώρα στο κατώφλι του παραλογισμού και η άρνηση απέναντι στην χαρά της ζωής η οποία αντλείται από πολύ μικρά μα πολύ όμορφα πράγματα.

Και όλα αυτά όχι με μιζέρια, κακομοιριά και θλίψη αλλά με ιδέες, χιούμορ και ποίηση που στηρίζονται από το ευφάνταστο κινηματογραφικό βλέμμα του Σισακό. Γιατί υπάρχει κάτι βαθιά ποιητικό όταν βλέπεις παιδιά να παίζουν ποδόσφαιρο χωρίς μπάλα και υπάρχει κάτι βαθιά κωμικό να  βλέπεις έναν νεαρό να προσπαθεί να πει ότι με την βοήθεια του θεού κατάφερε να απαρνηθεί την ραπ  και να μην τα καταφέρνει.
Βαθμολογία: 4
ΑΘΗΝΑ: ΑΑΒΟΡΑ - ΑΙΓΛΗ ΧΑΛΑΝΔΡΙ - ΑΝΟΙΞΙΣ - ΑΤΛΑΝΤΙΣ - ΑΤΤΑΛΟΣ - ΔΙΑΝΑ - ΟΣΚΑΡ - ΤΡΙΑΝΟΝ
---------------------------------
Νυχτερινός ανταποκριτής (Nightcrawler, ΗΠΑ, 2014) του Νταν Γκίλροϊ, με τους Τζέικ Τζίλενχααλ, Ρενέ Ρούσο, Μπιλ Πάξτον

«Νυχτερινό ερπετό» θα ήταν προτιμότερος τίτλος  (crawl άλλωστε σημαίνει έρπω).  Διότι ο Λού Μπλουμ (Τζέικ Τζίλενχααλ), αυτό ακριβώς είναι. Ένα ερπετό της νύχτας που ζει ρουφώντας αίμα απ' όπου το βρει.  Θα μπορούσες να πεις ότι ο Μπλουμ θυμίζει σύγχρονο βρικόλακα έτσι όπως με τα βαθουλωμένα γουρλωμένα του αναζητεί κόκκινους λεκέδες στους δρόμους, στα σπίτια και στα σώματα κατοίκων του Λος Αντζελες. Για να τους βιντεοσκοπήσει φυσικά, όσο πιο γλαφυρά γίνεται και εν συνεχεία να πουλήσει το υλικό του σε κανάλια της τηλεόρασης, όσο πιο ακριβά γίνεται. Το κοινό διψά για αίμα εξ ου και  το μότο του Λου: «What bleads, leaks». Οτι τρέχει αίμα, πουλάει.

Η ταινία εξιστορεί τις ανομολόγητες περιπέτειές του με την βοήθεια μιας απλής βιντεοκάμερας ,ενός βοηθού που δεν πιστεύει τελείως σε αυτό που κάνει (Ριζ Αχμέντ) και ενός ανιχνευτή κλήσεων της αστυνομίας (σύστημα που πρωτοδοκίμασε με επιτυχία ο φωτορεπόρτερ Γουίτζι στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1940).

Και στην συνέχεια, φυσικά, έρχεται η στιγμή του εμπορίου: ο «δημιουργός» παίρνει σβάρνα τα τηλεοπτικά κανάλια που προσφέρουν ανάλογο θέαμα και βρίσκει την θέση του δίπλα στη παραγωγός (Ρενέ Ρούσο) που του λέει «σκέψου μια γυναίκα να τρέχει στον δρόμο με κομμένο τον λαιμό. Αυτό θέλουμε.» Η σκηνή με το παζάρι για το πόσο μπορεί να πουληθεί το αιμοσταγές υλικό, ο θάνατος, είναι απελπιστικά ωμή.
Στην ουσία ο «Νυχτερινός ανταποκριτής» χωρίς να είναι θρίλερ, είναι μια ταινία τρόμου. Ο τρόμος δεν προέρχεται από τα ίδια τα εγκλήματα, τα οποία δεν βλέπουμε ποτέ να διαπράττονται αλλά από τον κυνισμό του «δημοσιογράφου», ο οποίος ως επιχειρηματικό μυαλό είναι μια διάνοια και πάνω στην δουλειά είναι ο καλύτερος γιατί γουστάρει στ' αλήθεια αυτό που κάνει. Κι αυτό τον μετατρέπει σε ακόμα πιο αποτρόπαιο τέρας.
Βαθμολογία: 3 ½
ΑΘΗΝΑ: VILLAGE MALL - VILLAGE PΕΝΤΗ - ODEON KOSMOPOLIS - ODEON STARCITY - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS ΓΛΥΦΑΔΑ - ΑΕΛΛΩ - ΝΑΝΑ - SPORTING Ν.ΣΜΥΡΝΗ  - ΣΙΝΕΑΚ ΠΕΙΡΑΙΑΣ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: VILLAGE COSMOS - STER ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ - ΒΑΚΟΥΡΑ
--------------------------------------------
«Στα χρόνια της βίας» («A most violent year», ΗΠΑ, 2014 ) του Τζ. Σ. Τσάντορ με τους Οσκαρ Αϊζακ, Αλμπερ Μπρουκς, Τζέσικα Τσαστέιν

Εγκλήματα σε κοινή θέα, μέρα μεσημέρι μέσα στην καρδιά της χειμωνιάτικης Νέας Υόρκης του 1981 κατακλύζουν την ταινία του Τζέι Σ. Τσάντορ ο οποίος εξελίσσεται σε έναν από τους πιο ενδιαφέροντες Αμερικανούς σκηνοθέτες της γενιάς του. Μετά το μινιμαλιστικό «Όλα χάθηκαν» με τον Ρόμπερτ Ρέντφορντ χαμένο στον ωκεανό, εδώ ο Τσάντορ καταφέρνει να σκιαγραφήσει θαυμάσια μια ολόκληρη εποχή πλάθοντας ήρωες με τεράστιο ενδιαφέρον σε μια ιστορία ηχηρά επίκαιρη και ελκυστικά κινηματογραφημένη: αφορά την προσπάθεια ενός νεουρκέζου επιχειρηματία ονόματι Αμπελ Μοράλες (Οσκαρ Αϊζακ) να εξαπλώσει την επιχείρησή του (διανομή πετρελαίου) πολεμώντας τα θηρία του διεφθαρμένου ανταγωνισμού με μόνα όπλα την λογική, την σκληρή δουλειά και το όραμα. Ο (διόλου τυχαία) λατινικής καταγωγής Μοράλες θέλει να κοιτάζει μπροστά γιατί όπως ο ίδιος λέει μόνον αυτό μπορεί να ελέγχξει, ενώ δεν φοβάται τίποτε και κανέναν πέρα από την αποτυχία. Και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να λειτουργήσει παράνομα. Αρνείται την βοήθεια του οργανωμένου εγκλήματος που μπορεί να του προσφέρει ο πεθερός του και δεν χάνει ποτέ την αξιοπρέπειά του ακόμα και όταν αναγκάζεται να ζητήσει δάνειο από τον ανταγωνισμό. Ολα αυτά σε μια εποχή που τα ραδιόφωνα και οι τηλεοράσεις μεταδίδουν διαρκώς ειδήσεις για παντός τύπου εγκλήματα καθότι το 1981 είναι μια χρονιά που θεωρείται μια από τις πιο βίαιες στην Ιστορία της πόλης.

Βαθμολογία: 3 ½
ΑΘΗΝΑ: ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE - ODEON KOSMOPOLIS - ODEON STARCITY - STER IΛION - ΑΒΑΝΑ - ΙΝΤΕΑΛ  - ΓΑΛΑΞΙΑΣ - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS ΓΛΥΦΑΔΑ - ΚΗΦΙΣΙΑ - NANA - ΑΝΟΙΞΗ - GAZARTE - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: VILLAGE COSMOS - VILLAGE ΛΙΜΑΝΙ - ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ - STER MAKEΔONIA
--------------------------------------
«Οχθες» (Ελλάδα, 2015) του Παναγιώτη Καρκανεβάτου, με τους Ανδρέα Κωνσταντίνου, Ελενα Μαυρίδου

Θα πρέπει να είσαι σκηνοθέτης επιπέδου Κάθριν Μπίγκελοου για να ασχοληθείς επιτυχημένα με εκρηκτικούς μηχανισμούς που μπορούν ανά πάσα στιγμή να τεθούν σε λειτουργία και να στείλουν κόσμο στον άλλο κόσμο. Θέλω να πω οι «Οχθες» του Παναγιώτη Καρκανεβάτου δεν είναι «Hurt locker» παρότι οι κεντρικοί ήρωες και των δυο ταινιών είναι στρατιώτες με αυτοκτονικές τάσεις. Στην περίπτωση βέβαια των «Οχθών» η ιστορία δεν εκτυλίσσεται σε πόλεμο και ίσως εδώ να βρίσκεται και το πρόβλημα της ταινίας.

Για ποιόν λόγο ο στρατιώτης Γιάννης (Ανδρέας Κωνσταντίνου) αρέσκεται να τρέχει σε ναρκοπέδια; Κανείς ποτέ δεν θα μάθει πέρα από το ότι ο Γιάννης δεν έχει κανέναν και τίποτε στον κόσμο. Ο σαφώς προβληματικός αυτός νεαρός όμως θα αποκτήσει σχέση με μια γυναίκα, την Χρύσα (Ελενα Μαυρίδου) που μεταφέρει λαθρομετανάστες στην Ελλάδα από την Τουρκία διασχίζοντας τα σύνορα του Εβρου. Η γυναίκα θα κάνει κάποιο σφάλμα, κάποιοι θα πεθάνουν. Το αφεντικό της πρέπει να πληρώσει. Ένα αγόρι μετανάστης θα μείνει μόνο του στην Ελλάδα.
Όλα αυτά (ψηφίδες σε ένα έργο με όραμα από το οποίο όμως λείπει η ταυτότητα) ο Καρκανεβάτος θα προσπαθήσει να τα συνδέσει σε μια σειρά αξιόλογων πλάνων αλλά και σε ένα σύνολο που δεν πείθει. Όπως αντιλαμβάνεσαι την προσπάθεια και την ανάγκη του καλλιτέχνη να εκφραστεί, έτσι αντιλαμβάνεσαι ότι τελικά ο έρωτάς του με την εικόνα του είναι τόσο έντονος που αποδυναμώνει όλα τα υπόλοιπα σε σημείο να νιώθεις ότι από πολύ νωρίς η ταινία πάτησε νάρκη.
Βαθμολογία: 2
ΑΘΗΝΑ: ODEON ΟΠΕΡΑ - ΑΤΛΑΝΤΙΣ - ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ - ΦΟΙΒΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ - ODEON ΓΛΥΦΑΔΑ - ODEON KOSMOPOLIS - ODEON STARCITY
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΟΛΥΜΠΙΟΝ
---------------------------------------
«Η μαχαιριά» («The cut», Γερμανία/ Γαλλία/ Πολωνία/ Τουρκία/ Καναδάς/ Ρωσία/ Ιταλία, 2014) του Φατίχ Ακίν ,με τους Ταχάρ Ραχίμ, Σιμόν Αμπκαριάν

Από την μια στιγμή στην άλλη όλα θα αλλάξουν στην γαλήνια ζωή του Αρμένιου Ναζαρέτ (Ταχάρ Ραχίμ), ενός ευγενούς σιδηρουργού, συζύγου και πατέρα δυο κορών στην Μαρντίν του 1915. Λίγο πριν ξεσπάσει η γενοκτονία των Αρμενίων, οι Τούρκοι τον συλλαμβάνουν. Καταλήγει να κάνει καταναγκαστικά έργα και γλιτώνει παρά τρίχα από τον θάνατο όταν ο άνθρωπος που διατάσσεται να του κόψει τον λαιμό διστάζει με αποτέλεσμα να του κόψει μόνο τις φωνητικές χορδές. Και έτσι, μόνος, χωρίς καν φωνή, σαν ήρωας του βωβού κινηματογράφου την εποχή που μόνον βωβός κινηματογράφος υπήρχε, ο Ναζαρέτ θα αρχίσει ένα ταξίδι που δείχνει χωρίς τελειωμό προκειμένου να βρει τις δυο κόρες του. Το μόνο που έχει είναι πείσμα, θάρρος και κουράγιο. Μια αμόλυντη ψυχή αντιμέτωπη με έναν άκαρδο κόσμο.
Πολλοί οι σταθμοί του: Ρας Αλ Αίν, Αφρική, Κούβα, Μιζέαπολις, Βόρεια Ντακότα. Πολλά τα συμβάντα που θα βιώσει, πολλοί οι άνθρωποι που θα βρεθούν στο διάβα του. Ενδεικτικά: τον σώζει ένας πλανόδιος σαπουνάς, βλέπει για πρώτη φορά σινεμά (το «Χαμίνι» του Τσάρλι Τσάπλιν), ψάχνει σε παραπάνω από 100 (!!) ορφανοτροφεία, γίνεται λοστρόμος, λατζέρης, καρβουνάς, ληστής και το πρώτο πράγμα που δέχεται όταν πατά το πόδι του στην Αμερική είναι οι σφαίρες ρατσιστών.

Παντού κτηνωδία και η μουσική του Αλεξάντερ Χάκε που θυμίζει γρανζούνισμα κιθάρας α-λά Νιλ Γιανγκ διαρκώς από πάνω. Ο Φατίχ Ακίν παρακολουθεί και καταγράφει, παρακολουθεί και καταγράφει, παρακολουθεί και καταγράφει. Με επιμονή και υπομονή κτίζει την πιο φιλόδοξη ταινία της καριέρας του, ένα έπος που στην πραγματικότητα είναι η Οδύσσεια ενός ξεριζωμένου του Στέλιου Τατασόπουλου μέσα από την ματιά ενός σκηνοθέτη που θέλει αλλά δεν μπορεί να κάνει τον δικό του «Λόρενς της Αραβίας».
Βαθμολογία: 2
ΑΘΗΝΑ: CINERAMA - ODEON KOSMOPOLIS - ΑΕΛΛΩ - ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS ΓΛΥΦΑΔΑ - ΑΙΓΛΗ - ΔΑΝΑΟΣ - ΕΛΛΗ - ΚΗΦΙΣΙΑ - ΝΑΝΑ -  ΣΠΟΡΤΙΓΚ - ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
-

Πηγή: BHMA