Top Woman η Rachel Held Evans - Η γυναίκα που αποφάσισε να ζήσει έναν χρόνο σύμφωνα με όσα επιτάσσει η Βίβλος, αφηγείται την εμπειρία της!

Ήταν μια παράξενη εβδομάδα για τα θρησκευτικά μου αισθήματα. Στην αρχή έπεσα πάνω σε αυτό το βιβλίο που κυκλοφορεί σε λίγες μέρες στην Αμερική. Λέγεται Ένας χρόνος βιβλικής θηλυκότητας: πώς μια απελευθερωμένη γυναίκα βρέθηκε να κάθεται τιμωρία στη στέγη, να καλύπτει το κεφάλι της και να αποκαλεί τον άνδρα της Αφέντη και το έγραψε η Αμερικανίδα μπλόγκερ Ρέιτσελ Χελντ  Έβανς για να θέσει υπό αμφισβήτηση τα περισσότερα κλισέ της Εκκλησίας για τις γυναίκες. Την εντόπισα στο Nτέιτον του Τενεσί και της μίλησα τηλεφωνικά για να μου πει περισσότερα αλλά αργότερα εκείνη τη μέρα έγινε και κάτι ακόμα: παρακολούθησα έξαλλες Ελληνίδες θρησκόληπτες να εμποδίζουν μια θεατρική παράσταση στην Αθήνα, είδα αποσβολωμένη σε βίντεο έναν ακροδεξιό βουλευτή να δίνει ρεσιτάλ ομοφοβικού υβρεολογίου και έμαθα για το συνάδελφό μου που ξυλοκοπήθηκε και προπηλακίστηκε μπροστά στα μάτια εξίσου ομοφοβικών αστυνομικών που σφύριζαν αδιάφορα.

Δεν είχα πια όρεξη να κάνω χιούμορ για τη Βίβλο.

Ήθελα μόνο να ξανατηλεφωνήσω στην  Έβανς και να τη ρωτήσω ποιο το όφελος να μελετάς τα αντιφεμινιστικά νοήματα των Γραφών (σιγά το νέο) ενώ ο κόσμος καίγεται και μήπως να έκανε καμιά σοβαρή έρευνα για το θρησκευτικό σκοταδισμό που αποβλακώνει γυναίκες σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης -αν και ως γνωστόν η αποβλάκωση είναι η λιγότερο επικίνδυνη συνέπεια του φονταμενταλισμού.

Ωστόσο, διαβάζοντας τα αποσπάσματα που μου έστειλε, ανακάλυψα στην Έβανς ένα είδος χριστιανής φεμινίστριας που δεν συναντάς πουθενά εδώ. Αν και μεγαλωμένη στο συντηρητικό Αμερικανικό Νότο σύμφωνα με τις παραδόσεις των Ευαγγελιστών και με κυριακάτικους εκκλησιασμούς και παρ' ότι είχε κίνητρα πολύ πιο θρησκευτικά απ' ό,τι περίμενα (δεν γράφει ένα βιβλίο για τις προκαταλήψεις της Εκκλησίας επειδή είναι άθεη αλλά επειδή είναι θρήσκα), διεκδικεί το δικαίωμά της στην πίστη και στα τελετουργικά με ένα σύγχρονο γυναικείο τρόπο που σε πολλά σημεία σου θυμίζει ακόμα και τους μονολόγους-προβληματισμούς της Κάρι Μπράντσο, όπως για παράδειγμα το γιατί όλοι πρέπει να γιορτάζουν το γάμο και τις γεννήσεις και όχι τη δημιουργική μοναχικότητα.  

ΤΟ LOVE AND TO HONOR

Το Ένας χρόνος βιβλικής θηλυκότητας ή, για την ακρίβεια, «γυναικοσύνης» αν προσπαθήσεις να μεταφράσεις καλύτερα το Α Year of Biblical Womanhood είναι σε πρώτη φάση αυτό που λέει. Η προσπάθεια μιας γυναίκας να ζήσει για ένα χρόνο ακολουθώντας όσο πιο πιστά μπορεί τις οδηγίες της Βίβλου: να σηκώνεται πριν την αυγή, να ράβει μόνη της τα ρούχα της, να μακραίνει τα μαλλιά της (ευτυχώς μόνο τα μαλλιά, οι Γραφές δεν έχουν συγκεκριμένες οδηγίες για το waxing), να μην αντιμιλάει στο σύζυγό της, να κοιμάται έξω από το σπίτι της όταν είχε περίοδο (!) και να μην αγγίζει άνθρωπο γιατί θεωρείται ακάθαρτη, να καλύπτει το κεφάλι της όταν προσεύχεται και να παραμένει αμίλητη στην εκκλησία, να αυτοτιμωρείται επειδή ενέδωσε στη συνήθεια του κουτσομπολιού και άλλα πολλά. Εξασκώντας κάθε μήνα και μία συγκεκριμένη γυναικεία αρετή, η Ρέιτσελ διαπίστωσε ότι το να είναι κάποια η τέλεια βιβλική γυναίκα «απαιτεί πολλά περισσότερα από ένα ευγενικό και ήσυχο πνεύμα» (κατά Πέτρον Ευαγγέλιο), στο μεταξύ όμως το βιβλίο της έχει καταγράψει και αναλύσει κάθε σημαντική γυναικεία αναφορά στις Γραφές, από τη χριστιανική αλλά και την εβραϊκή παράδοση, συνδυάζοντας την αντικειμενική προσέγγιση ενός μελετητή και κάποιας που ναι μεν συμμετέχει στην έντονη κοινωνική ζωή της ενορίας της αλλά δεν ανήκει καθόλου στο δόγμα του «Πίστευε και μη ερεύνα».

Η ΕΝ ΠΟΛΛAIΣ ΑΜΑΡΤΙAIΣ

Προφανώς, η μέση σύγχρονη Ελληνίδα που είναι χριστιανή ορθόδοξη μόνο το βράδυ της Ανάστασης, στη βάφτιση του παιδιού της και σε ρομαντικές εκδρομές σε γραφικά ξωκλήσια δεν μοιράζεται τις πνευματιστικές ανησυχίες της Έβανς. Παρά τις θεούσες που κατεβάζουν θεατρικές παραστάσεις και το ότι η ετήσια αεροπορική άφιξη της ιερής φλόγας από τα Ιεροσόλυμα εξακολουθεί να είναι πρώτη τηλεοπτική είδηση, η καθημερινότητά μας σε αυτό το μέρος του κόσμου, το 2012, ελάχιστα διέπεται από την απορία «τι πραγματικά περιμένει ο Θεός από τις γυναίκες» (θα έλεγα μάλλον ευτυχώς). Παρ' όλα αυτά θα ευχόσουν οι χριστιανές να έμοιαζαν στην Έβανς και ακόμα και για ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που, όπως κι εγώ, μάλλον ποτέ δεν κατόρθωσε να πιστέψει πραγματικά αλλά ούτε το έχει παραδεχτεί δημόσια, το βιβλίο της αποδεικνύεται διαφωτιστικό, άλλοτε για να σου θυμίσει ξεχασμένες ικανότητες (το ράψιμο είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο πράγμα που ελάχιστες ξέρουμε πια), άλλοτε για να σε κάνει να χαρείς για την εποχή στην οποία ζεις, όπου δεν θεωρείται ok οι γυναίκες να πεθαίνουν στη γέννα γιατί γι' αυτό προορίζονται.  

Παντρεμένη αλλά χωρίς παιδιά η ίδια, η Ρέιτσελ αρνείται μάλιστα να αποδεχτεί ότι καλή χριστιανή είναι αυτή που γεννάει. «Μεγαλώνοντας κοντά στην Εκκλησία είχα ακούσει χίλιες φορές ότι απώτερος σκοπός μου είναι να κάνω και να μεγαλώσω παιδιά. Οι γυναίκες της ενορίας διοργάνωναν δεκάδες γάμους και baby showers κάθε χρόνο, ποτέ όμως ένα πάρτι για μια single που άνοιξε δικό της σπίτι ή μια κοπέλα που αποφοίτησε από την ιατρική ή ορκίστηκε δικηγόρος. Είχα αρχίσει να πιστεύω ότι η προσφορά μου στην εκκλησία δεν μετρούσε χωρίς σύζυγο ή τεκνοποίηση». Τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι στο χριστιανισμό, υποστηρίζει η Έβανς. Τόσο ο Ιησούς όσο και ο Παύλος μιλούσαν πολύ για τα ιδανικά της μοναχικότητας και για αιώνες η Εκκλησία τιμούσε τόσο πολύ τη συνεισφορά των παρθένων αλλά και των μητέρων που απαρνήθηκαν τη μητρότητα ώστε οι  ιστορίες τους καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της χριστιανικής λογοτεχνίας: κορίτσια που προτίμησαν να πεταχτούν στα θηρία από το να παντρευτούν ειδωλολάτρες, κοπέλες που εκτελέστηκαν γιατί μοίρασαν την προίκα τους στους φτωχούς, γυναίκες που επέλεξαν κάποιο φρικτό μαρτύριο αντί να γυρίσουν στο μωρό τους.

«Ο Μαρτίνος Λούθηρος και οι Μεταρρυθμιστές ήταν αυτοί που προώθησαν τις οικογενειακές και οικιακές αξίες όπως τις ξέρουμε ενάντια στον ασκητισμό», εξηγεί η Ρέιτσελ. «Ο Λούθηρος δεν θα μπορούσε να είναι πιο ξεκάθαρος: οι γυναίκες είναι προορισμένες να γίνουν είτε σύζυγοι είτε πόρνες». Στο κεφάλαιο όπου επιχειρεί να ασκήσει τα μητρικά της καθήκοντα η  Έβανς, θέλοντας να κάνει ξεκάθαρη τη θέση της, αντί να μείνει έγκυος υιοθετεί μια κούκλα που μιλάει.

Με μεγάλη προσπάθεια καταφέρνει να φέρεται υποτακτικά στο σύζυγό της για όλη τη διάρκεια του χρόνου, όπως απαιτεί το πείραμά της για βιβλική ζωή, μέχρι και να τον αποκαλεί Αφέντη όπως η Σάρρα τον Αβραάμ: «Μέχρι τότε είχαμε μια πολύ νορμάλ σχέση, ισότιμη, κανείς δεν ήταν από πάνω. Το να έχει εκείνος τον έλεγχο ήταν πραγματικά περίεργο, έμοιαζε λάθος, κάτι δεν πήγαινε καλά. Ούτε εκείνος το απολάμβανε καθόλου, πίστεψέ με».

Κάπως πιο καλοπροαίρετα, η  Έβανς θέλει να αποδείξει ότι «αν διαβάσουμε τα εδάφια με προσοχή και σε βάθος, θα δούμε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις μιλούν για αμοιβαία συγκατάβαση και αφοσίωση» παρά να τονίσει το μισογυνισμό που διέπει αναμφισβήτητα τα περισσότερα Ευαγγέλια.

«Δεν ήθελα να σατιρίσω τη θρηκεία», μου λέει, αυτό όμως δεν την εμποδίζει να τραβάει στα άκρα τα βιβλικά της καθήκοντα ή να κάνει πλάκα με αυτά: «Το πιο παράξενο απ' όλα τα τεστ ήταν ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου μου θεωρούμουν ακάθαρτη: δεν έπρεπε να αγγίξω κανένα, ούτε καν τον άνδρα μου, ούτε να κάνω χειραψία με κανένα. Το άβολο ήταν ότι έπρεπε να κουβαλάω παντού μαζί μου ένα μαξιλαράκι στο οποίο καθόμουν. Και προσπάθησε εσύ να εξηγήσεις στους φίλους σου που σε φωνάζουν, π.χ., να σηκωθείς για να χορέψεις σε ένα πάρτι γάμου ότι "εμ, δεν μπορώ να αγγίξω κανένα γιατί έχω περίοδο"».

ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΟ ΛΙΒΑΔΙ

Το μεγάλο όφελος για την Έβανς, όπως και για κάθε μέση Αμερικανίδα που θεωρεί ότι η κατεψυγμένη πίτσα είναι μαγειρεμένο δείπνο, ήταν ότι με αφορμή την ενσάρκωση της βιβλικής γυναίκας εντρύφησε στα οικιακά της καθήκοντα στα οποία, παραδέχεται, δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα καλή. «Στην πορεία πραγματικά άρχισα να απολαμβάνω την εξάσκησή μου στη μαγειρική, το να διαβάζω τους οδηγούς μαγειρικής της Μάρθας Στιούαρτ και να ετοιμάζω το δείπνο κάθε βράδυ».

Όμως η μαγειρική ήταν μάλλον το εύκολο κομμάτι: «Υπάρχει ένα απόσπασμα στις Παροιμίες (31) που περιγράφει την προκομμένη σύζυγο. Αυτό περιλαμβάνει πολύ ράψιμο, πλέξιμο, αργαλειό και 27 οικιακές εργασίες που δεν είχα ιδέα πώς γίνονται. Δεν ήξερα να ράβω ούτε κουμπί». Η Ρέιτσελ χρειαζόταν σοβαρή βοήθεια από άλλες γυναίκες, οπότε αποφάσισε να κάνει ένα «πάρτι ραψίματος», στο οποίο κάλεσε φίλες και συγγενείς που ήξεραν κάτι παραπάνω και αυτές έφεραν τις ραπτομηχανές τους και της έκαναν μάθημα με μάλλον αμφίβολα αποτελέσματα: «Κατάλαβα ότι το ράψιμο είναι κάτι που μισώ αλλά οι υπόλοιπες πέρασαν καλά. Τελικά με τη βοήθεια της μητέρας μου έφτιαξα ένα φόρεμα το οποίο έδειχνε χάλια πάνω μου».

Ωστόσο ανακάλυψε μια δύναμη και σοφία στις ικανότητες των παλιών γυναικών. «Κάποτε θα έλεγα ότι υποτιμούσα τις νοικοκυρές. Σκεφτόμουν "εντάξει, πόσο δύσκολο μπορεί να είναι αυτό;"  Όμως είναι: απαιτεί δημιουργικότητα και δεξιότητες που διαπίστωσα ότι εγώ δεν είχα. Συχνά οι εργαζόμενες γυναίκες λέμε "είμαι γυναίκα καριέρας, δεν είμαι καλή στις δουλειές" και εγκαταλείπουμε την προσπάθεια. Κι όμως, η ενασχόληση με το σπίτι σε αποζημιώνει. Εντάξει, δεν διασκέδασα τρίβοντας με χλωρίνη την τουαλέτα αλλά υπήρχε ψυχική ανταμοιβή σε πολλά πράγματα».

Το ότι τα τελευταία χρόνια η Ρέιτσελ έβλεπε τις γνωστές της να εγκαταλείπουν η μία μετά την άλλη τη δουλειά τους για να ακολουθήσουν πιο παραδοσιακούς οικογενειακούς ρόλους ήταν και ένας από τους λόγους που έγραψε το βιβλίο. Τη ρωτάω αν πιστεύει ότι ο φεμινισμός έχει αποτύχει όταν οι γυναίκες επιστρέφουν οικειοθελώς στο σπίτι ακόμα και στις προοδευτικές κοινωνίες. «Όχι, αντίθετα, πιστεύω ότι ο φεμινισμός είναι στα καλύτερά του ακριβώς όταν μπορούμε να επιλέγουμε τι θέλουμε να κάνουμε. Ο πλούτος του καλού φεμινισμού είναι η πολυφωνία. Είναι να αγκαλιάζεις τα διάφορα χαρίσματα της γυναίκας».

Η Έβανς αγκάλιασε τα χαρίσματα της γυναίκας, όπως τη φιλανθρωπία (πέρασε ένα μήνα στη Βολιβία με τον οργανισμό World Vision), και προσπάθησε να απαρνηθεί άλλα, όπως τη ροπή προς το κουτσομπολιό για το οποίο υπάρχουν πολλές απαγορεύσεις στις Γραφές. Μου είπε ότι ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι του πειράματος. Για μένα νομίζω θα  ήταν να κρατάω το στόμα μου κλειστό. Χθες βράδυ σχεδόν έβρισα το στεφάνι μου γιατί τόλμησε να υπαινιχθεί ότι το αγαπημένο του παντελόνι έχει ξεχαστεί στα άδυτα του πάτου των απλύτων για πάνω από μία εβδομάδα. Υποθέτω ότι δεν θα τον πείραζε και τόσο αν δοκίμαζα για ένα μήνα να χαμηλώνω τα μάτια και να απαντάω «ναι, Αφέντη μου».  

Πηγή: marieclaire.gr