Ένας χρόνος από το φευγιό του κορυφαίου Λευτέρη Βογιατζή: Το Eirinika.gr τον θυμάται με σπάνια βίντεο από την Στάμνα έως τον θρίαμβο του στην Επίδαυρο! (Αφιέρωμα)

Ενας χρόνος πέρασε από εκείνη την περυσινή Μεγάλη Πέμπτη, 2 Μαΐου 2013, που ο Λευτέρης Βογιατζής, ένας από τους σημαντικότερους ανθρώπους του θεάτρου και της τέχνης, έφυγε από τη ζωή.



Σήμερα, Παρασκευή, ανήμερα του θανάτου του, στη 1 μ.μ. έγινει το μνημόσυνο στον τάφο του στο Α' Νεκροταφείο, ενώ την Κυριακή (4 Μαΐου) στις 10.30 π.μ. θα τελεστεί επιμνημόσυνη δέηση στο Παρεκκλήσι της Μητρόπολης, στον Αγιο Ελευθέριο.

Διαμορφωτής της ελληνικής σκηνής, σπουδαίος θεατράνθρωπος, ο Λευτέρης Βογιατζής έμοιαζε να είχε πάρει τα ηνία από τον Κάρολο Κουν.

«Είμαι απρόβλεπτος, γιατί δεν ξέρω εμένα. Δεν ξέρω τι μπορεί να κρύβω μέσα μου.. Αλλες φορές υποκύπτω στην μοιραία κούραση κι άλλες με πιάνει ορμή ξεκινήματος» έχει πει ο ίδιος.

Για εκείνον κάθε παράσταση ήταν σαν ένας ακόμη δύσκολος τοκετός. Η λεπτομέρεια, όπως έλεγε συχνά, είναι η ραχοκοκαλιά. Πάσχιζε για το αποτέλεσμα, δικαιώνοντας κάθε φορά το κοινό. «Εξαιτίας αυτής της επιμονής, μπορεί να κερδίζω κάτι».

Νεότατος ο σκηνοθετης Λευτέρης Βογιατζής μιλάει για τον Τσέχωφ και τον Θείο Βάνια του!
 
Από τις τελευταίες του δουλειές ήταν η παράσταση του έργου «Αμφιτρύων» του Μολιέρου στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου 2012, από το Εθνικό Θέατρο. Ετοίμαζε δε τον «Οιδίποδα Τύραννο» για τα φετινά Επιδαύρια, καθώς και το ανέβασμα - μετά την παράσταση του 2011- του «Θερμοκηπίου» του Χάρολντ Πίντερ στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων.

Σαράντα χρόνια έχουν περάσει από το πρώτο του επαγγελματικό βήμα στο σανίδι. Όταν το 1973 ερμήνευσε τον ρόλο της γιαγιάς στον «Κυριακάτικο περίπατο» του Ζ. Μισέλ με το Ανοιχτό Θέατρο του Γιώργου Μιχαηλίδη. Αργότερα, με την ίδρυση της «Σκηνής» και της «Νέας Σκηνής» έβαλε την σφραγίδα του σε παραγωγές που ανέβασαν τον πήχη.



Γεννημένος στην Αθήνα το 1945, κι έπειτα από σπουδές στην αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Λευτέρης Βογιατζής αποφάσισε να κυνηγήσει τα όνειρά του στο... σανίδι. Παρακολούθησε λοιπόν το Σεμινάριο Ράινχαρτ στη Βιέννη καθώς και μαθήματα στη Σχολή Κωστή Μιχαηλίδη στην Αθήνα.

Επαιξε πολλούς ρόλους σε έργα του κλασικού κυρίως ρεπερτορίου, όπως: «Ιστορίες από το Δάσος της Βιέννης», «Λυσιστράτη», «Βατράχους», «Ταρτούφος». Το 1975 έγινε ιδρυτικό μέλος του θιάσου «Αμφι-Θέατρο» του Σπύρου Ευαγγελάτου.

Το 1981 ίδρυσε την Εταιρία Θεάτρου «Η Σκηνή» με τη συνεργασία έξι ηθοποιών. Από το 1982 έως το 1987, ο Λευτέρης Βογιατζής σκηνοθέτησε και έπαιξε στα έργα: «Η Σπασμένη στάμνα» του Κλάιστ, «Οι Αγροίκοι» του Γκολντόνι, «Συμφορά από το πολύ μυαλό» του Γκριμπογιέντοφ και το «Σε φιλώ στη μούρη...» του Γ. Διαλεγμένου για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο σκηνοθεσίας Κάρολου Κουν.



Το 1988 τράβηξε τον δικό του δρόμο με την ίδρυση της Νέας Σκηνής, που στεγάστηκε στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων. Με τη συμμετοχή νέων ηθοποιών παρουσίασε κλασικά έργα με διαφορετική ματιά αφού οι εξαντλητικές αναγνώσεις του φανέρωσαν την κρυμμένη τους ουσία. Έφερε στη σκηνή το σύγχρονο έργο αιχμής ενώ στήριξε το νεοελληνικό έργο.

Με δύναμη από την Κηφισιά "νέα ΣΚΗΝΗ"

Παράλληλα, το 1989, στην απαρχή της ενασχόλησής του με το αρχαίο ελληνικό δράμα, ίδρυσε το Εργαστήριο Αρχαίου Δράματος, σκηνοθετώντας την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή. Μια «Αντιγόνη» κλειστού χώρου, όπου κυριάρχησε «η ένταση του τραγικού ψιθύρου». Στο έργο αυτό θα επιστρέψει το 2006 και το 2007 με παραστάσεις στην Επίδαυρο, ενώ η «Αντιγόνη» του εμφανίστηκε και σε φεστιβάλ της Βιέννης, της Λυών και του Παρισιού.

Βίντεο από την απονομή Μεγάλου βραβείου θεάτρου το 2011

Με τους μαθητές του εργαστηρίου, συνεχίζει τη διερεύνησή του στον ελληνικό ποιητικό λόγο και την «παιδική ηλικία του θεάτρου», ανεβάζοντας την αναγεννησιακή κρητική κωμωδία «Κατσούρμπος» του Γ. Χορτάτζη. Επιστρέφοντας στους επαγγελματίες ηθοποιούς, την περίοδο 1993 - 1995, ανέβασε ένα ακόμα σύγχρονο ελληνικό έργο, τη σατιρική κωμωδία των Δημήτρη Κεχαΐδη - Ελένης Χαβιαρά «Με δύναμη από την Κηφισιά».

Το καλοκαίρι του 1996, ερμήνευσε τον Μενέλαο στην παράσταση της «Ελένης» του Ευριπίδη σε σκηνοθεσία Γιάννη Χουβαρδά. Ως σκηνοθέτης συνεργάστηκε ακόμη με το Εθνικό Θέατρο («Πέρσες», «Πρίγκιπας του Χόμπουργκ») και με τον θίασο Πράξη της Μπέττυς Αρβανίτη.

Στάθηκε στο τιμόνι επιτυχημένων παραστάσεων έργων όπως: «Ο Μισάνθρωπος» του Μολιέρου, «Η νύχτα της κουκουβάγιας» του Γιώργου Διαλεγμένου - για την οποία τιμήθηκε με το βραβείο Κάρολος Κουν, καθώς και βραβείο της Ένωσης Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών - «Οι Πέρσες» του Αισχύλου (1999), «Τέφρα και σκιά» του Χάρολντ Πίντερ (2000).

Είναι ο πρώτος στην Ελλάδα που ανέβασε έργα της Σάρα Κέιν («Καθαροί πια» το 2001 και «Λαχταρώ» το 2003). Από τους σταθερούς του συνεργάτες ήταν η σύντροφος της ζωής του και μεταφράστρια, Ειρήνη Λεβίδη.



Το 2003, σκηνοθετεί το έργο της Λούλας Αναγνωστάκη «Σ' εσάς που με ακούτε». Ακολουθεί το 2004, ένας δεύτερος Μολιέρος, «Το Σχολείο των γυναικών».Το 2005 σκηνοθέτησε και έπαιξε σ' ένα ακόμα έργο του Γιώργου Διαλεγμένου, το «Bella Venezia», για το οποίο απέσπασε το βραβείο Κριτικών Θεάτρου και Μουσικής, Κάρολος Κουν.

Το 2007, σε συνεργασία με τον Γ. Σκεύα, ανεβάζει και πρωταγωνιστεί στην «Ημερη» του Ντοστογιέφσκι. Ακολουθούν τρία θεατρικά έργα: το «Υστατο σήμερα» του Χάουαρντ Μπάρκερ, το «Θερμοκήπιο» του Χάρολντ Πίντερ και «Ο Τόκος» του Δημήτρη Δημητριάδη, τα οποία σκηνοθετεί και ανεβάζει ο ίδιος στο ανακαινισμένο θέατρο της Οδού Κυκλάδων.

Στον κινηματογράφο συμμετείχε σε ταινίες του Νίκου Παναγιωτόπουλου, με τον οποίο διατηρούσε φιλικούς δεσμούς («Αθήνα- Κωνσταντινούπολη», «Ονειρεύομαι τους φίλους μου» - για τον ρόλο του απέσπασε βραβείο Α' Ανδρικού Ρόλου στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Σαν Ρενό - και «Μελόδραμα»).

Εχει παίξει και στις ταινίες «Ανατολική περιφέρεια» του Βασίλη Βαφέα, «Ακροπόλ» του Παντελή Βούλγαρη.