Γιάννης Βαρουφάκης: Γιατί τελικά ψήφισα "ΝΑΙ" στο μνημόνιο

Στην θέση του, ως προϋποθέσεις για την επιτυχημένη αξιολόγηση, υπήρχε αναφορά σε κατάλογο δικών μας μεταρρυθμίσεων οι οποίες έπρεπε να κατατεθούν τρεις μέρες αργότερα και να γίνουν αμέσως μετά αποδεκτές από τους θεσμούς.
 
Πράγματι, την 23η Φεβρουαρίου, με δική μου υπογραφή, κατατέθηκε ο κατάλογός μας. Το Σαββατοκύριακο μεταξύ 20ης και 23ης Φεβρουαρίου εργαστήκαμε πυρετωδώς και ήμασταν, βέβαια, σε συνεχή επικοινωνία με τους εκπροσώπους των θεσμών ώστε να μην υπάρξει εμπλοκή την επομένη, την 24η Φεβρουαρίου, στο teleconference όπου το Eurogroup θα ενέκρινε, μετά από πρόταση των θεσμών, τον κατάλογό μας.
Ο τελικός κατάλογος που εν τέλει έστειλα στους θεσμούς αργά το βράδυ της 23ηςΦεβρουαρίου περιείχε τις δικές μας προτεραιότητες (π.χ. αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων, αλλαγή φιλοσοφίας όσον αφορά την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, μη περικοπή των επικουρικών συντάξεων κλπ) και κάποιες δικές τους απαιτήσεις.
 
Στις δικές τους απαιτήσεις, που είχα συνηγορήσει να τις δεχθούμε ως αντάλλαγμα των δικών μας προτεραιοτήτων, συμπεριλαμβάνονταν τα δύο μέτρα που καλείται απόψε να ψηφίσει το Κοινοβούλιο: (Α) Τροποποιήσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ΚΠΔ) και (β) Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/59 της ΕΕ σχετικά με την «εξυγίανση» τραπεζών και πιστωτικών ιδρυμάτων (BRRD).
 
Από τότε γνώριζα ότι οι τροποποιήσεις στον ΚΠΔ έσφυζαν από κινδύνους σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα των ασθενέστερων μερών σε περιπτώσεις πτώχευσης επιχειρήσεων ή νοικοκυριών, ενώ το καλύτερο που μπορούσε να πει κανείς για την οδηγία περί «εξυγίανσης» των τραπεζών ήταν ότι, επί της ουσίας, ήταν μια τρύπα στο νερό (καθώς εξασφάλιζαν νομικά τις εγγυημένες καταθέσεις χωρίς να εξασφαλίζουν την χρηματοδότηση του ταμείου που θα τις... εξασφάλιζε). Όμως, έκρινα ότι, στο πλαίσιο μιας έντιμης συμφωνίας, αν ήταν να διαφυλάξουμε σημαντικές κόκκινες γραμμές μας (π.χ. πρωτογενή πλεονάσματα που να μην ξεπερνούσαν το 1%, το πολύ 1,5%, τις συντάξεις, τα εργασιακά δικαιώματα,  χαμηλό ΦΠΑ), ΚΠΔ και BRRD δεν αντιπροσώπευαν μεγάλες υποχωρήσεις. Για αυτό τον λόγο συμπεριέλαβα αυτά τα δύο προαπαιτούμενα στον δικό μας κατάλογο.
Σήμερα βέβαια τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά.

Σήμερα πλέον δεν υπάρχει δικός μας κατάλογος μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο μιας έντιμης συμφωνίας.

Σήμερα υπάρχει μια λίστα που υπαγόρευσε η τρόικα εξ ολοκλήρου.

Σήμερα βρισκόμαστε στον πρόσφατο απόηχο ενός ταπεινωτικούς πραξικοπήματος στην θέση της έντιμης συμφωνίας.

 
Τον Φεβρουάριο δώσαμε ΚΠΔ και BRRD για να πάρουμε σημαντικά πράγματα. Τώρα δίνουμε ΚΔΠ και BRRD για να «λάβουμε» ακόμα πιο δηλητηριώδη μέτρα σε μερικές εβδομάδες.
 
Επί πλέον, στο κείμενο που είχα στείλει στους θεσμούς τον Φεβρουάριο δεσμευόμουν «σε έναν νέο ΚΠΔ» (to a new Civil Code) και όχι βέβαια στον ΚΠΔ που θα μας υπαγόρευαν εκείνοι. Ούτε θα διανοούμην ποτέ ότι η κυβέρνησή μας θα δεχόταν την διαδικασία του κατεπείγοντος, αρνούμενη (καθ’ υπαγόρευσιν της τρόικας) όλες τις τροποποιήσεις, καταργώντας ουσιαστικά το Κοινοβούλιο.
 
Την περασμένη Τετάρτη δεν είχα επιλογή παρά ένα βροντερό ΟΧΙ. Ήταν το δικό μου «όχι», που ήρθε να προστεθεί στο 61,5% των συμπολιτών μας, σε συνθηκολόγηση που βασίζεται στην λογική της ανυπαρξίας εναλλακτικής (στην γνωστή TINA – there is no alternative) την οποία απορρίπτω τριανταπέντε χρόνια τώρα και στις τέσσερις ηπείρους που έχω ζήσει.  Σήμερα, απόψε, τα δύο μέτρα που είχα τον Φεβρουάριο προτείνει ο ίδιος έρχονται στην Βουλή με τρόπο που δεν μπορούσα να έχω φανταστεί τότε και που δεν μας τιμά ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.
 
Όπως όμως εξήγησα σε πρόσφατο άρθρο μου στην «Εφημερίδα των Συντακτών», με τίτλο Γιατό καταψήφισα, στόχος μου είναι, παρά την θεμελιώδη διαφωνία μου όσον αφορά τους μετά το Δημοψήφισμα χειρισμούς μας, η διατήρηση της ενότητας του ΣΥΡΙΖΑ, η υποστήριξη του Αλέξη Τσίπρα, κι η στήριξη του Ευκλείδη Τσακαλώτου. Σήμερα λοιπόν ψηφίζω ΝΑΙ σε δύο μέτρα τα οποία τα είχα προτείνει ο ίδιος, αν και υπό ριζοσπαστικά διαφορετικές συνθήκες και προϋποθέσεις.

 
Είμαι, δυστυχώς, βέβαιος ότι η ψήφος μου δεν θα βοηθήσει την κυβέρνηση στον κοινό μας σκοπό. Κι αυτό επειδή η Συμφωνία του Euro Summit, στην οποία εντάσσονται τα δύο αποψινά μέτρα, είναι σχεδιασμένη να αποτύχει. Την δίνω όμως στους συντρόφους μου με την ελπίδα να κερδίσουν χρόνο ώστε, όλοι μαζί ενωμένοι, να σχεδιάσουμε την νέα αντίσταση στον αυταρχισμό, στον μισανθρωπισμό, και στην υποκινούμενη επιτάχυνση και εμβάθυνση της κρίσης.