Όταν ο καλός σκοπός είναι ηλίθιος: Φωτογραφίζει μοντέλα σαν προσφυγοπούλες

Αυτό που δεν αναφέρεται στο βιογραφικό, ωστόσο, είναι πως ο Baksa ίσως να μην είναι και ο πιο έξυπνος άνθρωπος στον κόσμο. Το οποίο φυσικά δεν είναι κακό, δεν γίνεται να είμαστε όλοι μικρές ιδιοφυΐες. Όταν όμως οι, κάπως ανόητες, πράξεις σου θίγουν μία από τις πιο τραγικές ανθρωπιστικές κρίσεις που έχει γνωρίσει ο κόσμος μέχρι σήμερα, τότε ίσως να πρέπει να αρχίσεις να ανησυχείς λίγο για την κρίση σου.

Ο Baksa, λοιπόν, ζώντας στην Ουγγαρία και βιώνοντας καθημερινά την προσφυγική κρίση -λίγο πολύ όπως τη βιώνουμε και στην Ελλάδα- αποφάσισε να κάνει κάτι για να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο σχετικά με το θέμα. Και η καλύτερη ιδέα που είχε, ήταν να κάνει μια φωτογράφηση μόδας. Πιο συγκεκριμένα, πήρε μερικά εντυπωσιακά μοντέλα, τα έντυσε με πολυτελή ρούχα αλλά με τέτοιο τρόπο ώστε να παραπέμπουν σε πρόσφυγες (στο βαθμό που μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, τέλος πάντων), τα έβαλε να στηθούν σε πόζες «οδύνης» και δημιούργησε ένα editorial περιοδικού, σαν αυτά που βλέπουμε στη Vogue. Αλλά για καλό σκοπό.

«Ήλπιζα πως οι άνθρωποι θα συνειδητοποιήσουν πως η κατάσταση είναι πολύ περίπλοκη και θα δουν πως παίρνουν θέση βασισμένοι σε μερική ή μεροληπτική πληροφόρηση», εξηγεί στη σελίδα του. «Δεν καταλαβαίνω πώς οι άνθρωποι μπορούν να πάρουν μια ξεκάθαρη θέση (υπέρ ή κατά), ενώ καθημερινά πλημμυρίζουμε με αντιφατικές πληροφορίες από τα ΜΜΕ, με αποτέλεσμα να μην έχει κανείς μας εκτεταμένη γνώση της κατάστασης στο σύνολό της. Αυτό ακριβώς θέλαμε να απεικονίσουμε: βλέπεις μια γυναίκα που υποφέρει, η οποία όμως είναι επίσης όμορφη και, παρά την κατάστασή της, φορά μερικά κομμάτια υψηλής ποιότητας και έχει smartphone», συμπληρώνει.

Επίσης η γυναίκα-πρόσφυγας, κατά τον Baksa, πετυχαίνει τα τέλεια smoky-eyes, περιφέρεται στις προσφυγικές κατασκηνώσεις με ψηλοτάκουνες σουέντ μπότες και αβυσσαλέα ντεκολτέ και, όταν δεν την σέρνουν γυμνόστηθη στο χώμα, τραβά selfies δίπλα στα συρματοπλέγματα.

«Η φωτογράφηση δεν έχει σκοπό να ωραιοποιήσει αυτή τη ξεκάθαρα κακή κατάσταση, αλλά να επιστήσει την προσοχή στο πρόβλημα και να κάνει τους ανθρώπους να το σκεφτούν», λέει ο Baksa στο κείμενο που συνοδεύει τη φωτογράφηση. «Για όσους λένε πως είμαι ηλίθιος, το μόνο που μπορώ να πω είναι πως πρέπει να εξετάσουν το πρόβλημα από διαφορετικές οπτικές γωνίες, πολλώ δε μάλλον αν δεν ζουν στην Ουγγαρία, οπότε και δεν το βιώνουν από πρώτο χέρι. Είναι πολύ δύσκολο να καταλάβεις τι γίνεται από την ειδησεογραφική κάλυψη, αν αυτοί οι άνθρωποι είναι όντως πρόσφυγες ή κάτι άλλο». _ norbert baksa

Ακόμα κι αν ήθελε όντως να περάσει κάποιο κοινωνικό μήνυμα, ακόμα κι αν η συγκεκριμένη φωτογράφηση έγινε για καλό σκοπό και όχι επειδή ο Baksa αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την προσφυγική κρίση για να ακουστεί το όνομά του -το οποίο βέβαια έχει αρχίσει ήδη να γίνεται καθώς η φωτογράφηση έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων στα social media- η χρονική περίοδος κατά την οποία την παρουσίασε και ο τρόπος με τον οποίο την έστησε, δεν προσβάλουν μόνο στους πρόσφυγες, και μάλιστα με τον πιο ανόητο, αισχρό τρόπο, αλλά και κάθε άνθρωπο με βασική κοινή λογική και, για να λέμε και την αλήθεια, στοιχειώδη αισθητική. Το «Baksa» δεν γίνεται τόσο εύκολα «Banksy», αγαπητέ Norbert. Απαιτείται και λίγο μυαλό.