Ένα εξαιρετικό άρθρο για τις παντοδύναμες Pilates & τα τεράστια οφέλη αυτής της παν- γυμναστικής

Αποτελεί, τα τελευταία χρόνια, ένα από τα πιο δημοφιλή προγράμματα εναλλακτικής άσκησης, τόσο διεθνώς όσο και στη χώρα μας, με πολυάριθμους φανατικούς οπαδούς, κυρίως γιατί γοητεύει με την απλότητά του αλλά και γιατί πραγματοποιεί όσα υπόσχεται.

Οπως μάλιστα έγραψε χαρακτηριστικά ο δημιουργός της μεθόδου στο βιβλίο του «Return to Life Through Contrology» (1945): «Υστερα από δέκα συνεδρίες, θα παρατηρήσετε μια αλλαγή στο σώμα σας. Υστερα από είκοσι θα τη δουν και οι άλλοι και ύστερα από τριάντα θα έχετε ένα ολοκαίνουργιο σώμα».
 
Τα οφέλη του σε σώμα και πνεύμα
Σε συνδυασμό με μια γενικά σωστή διατροφή και έναν υγιεινό τρόπο ζωής, η συστηματική ενασχόληση με το Pilates μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη, όπως:
* Ενίσχυση και περαιτέρω καλυτέρευση του επιπέδου υγείας.
* Βελτιωμένη λειτουργική απόδοση στην καθημερινότητα.
* Παρατεταμένο αίσθημα ευεξίας και υψηλή ενεργητικότητα.
* Προαγωγή σωματικού και πνευματικού ελέγχου, αρμονική εξισορρόπηση ανάμεσα στο σώμα και στο πνεύμα.
* Βελτίωση μυϊκής δύναμης, αρθρικής κινητικότητας, ισορροπίας, συντονισμού, συγκέντρωσης και αναπνοής.
* Ευθυγράμμιση και σταθεροποίηση σκελετού, σωστή στάση σώματος, πρόληψη μυοσκελετικών προβλημάτων που προκαλούνται από τον καθιστικό τρόπο ζωής.
* Ανακούφιση από χρόνιους πόνους πλάτης, ώμων και αυχένα, βελτίωση σε καταστάσεις λόρδωσης, σκολίωσης και κύφωσης.
* Χαλάρωση από την καθημερινή ένταση και φυσική εκτόνωση του στρες.
* Τόνωση και σχηματοποίηση του σώματος, ομοιόμορφη, συμμετρική ανάπτυξη των μυών χωρίς περιττό όγκο, ελάττωση του σωματικού λίπους.
* Αυξημένη αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, ποιοτικότερη σεξουαλική ζωή.
* Παράταση εσωτερικής νεότητας και νεανικό σφρίγος ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία!

Από το χθες στο σήμερα
Το Pilates ξεκίνησε αρχικά ως αυτοβιωματική μέθοδος εκγύμνασης, με την έννοια ότι ο δημιουργός του το εμπνεύστηκε για να βελτιώσει τη δική του φυσική κατάσταση, καθώς κατά καιρούς αντιμετώπιζε διάφορα προβλήματα υγείας.

Μέσα από τη συνεχή μελέτη και πρακτική, ο Pilates ανέπτυξε την ιδέα ενός ολοκληρωμένου συστήματος φυσικής αγωγής, με εστίαση στην ταυτόχρονη άσκηση πνεύματος και σώματος, ώστε να συνεργάζονται αρμονικά για τη συνολική καλή κατάσταση του ατόμου, το οποίο ονόμασε «Τέχνη του Ελέγχου» (Contrology). 
Η αρχική μέθοδος περιελάμβανε 34 βασικές ασκήσεις που αντιμετώπιζαν το σώμα ολιστικά, συμμετρικά και ως ενιαίο λειτουργικό σύνολο.

Με την πάροδο του χρόνου οι ασκήσεις αυτές εξελίχθηκαν, αυξήθηκαν και με τις διάφορες παραλλαγές, συμπεριλαμβανομένων παραλλαγών με διάφορα μικρά αξεσουάρ γυμναστικής (props), υπερβαίνουν πλέον τις 500, οι περισσότερες εκ των οποίων γίνονται στο έδαφος πάνω σε στρώμα γυμναστικής (matwork), ενώ άλλες απαιτούν τη χρήση μηχανημάτων ειδικής κατασκευής («κρεβάτια»).

Ο αυθεντικός τρόπος εφαρμογής
Ολες οι ασκήσεις Pilates είναι ταξινομημένες σε διαφορετικά επίπεδα εμπειρίας και δυσκολίας.

Αυτό διευκολύνει τη διαμόρφωση του προγράμματος ανάλογα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του συμμετέχοντος, παρέχοντας είτε μια πιο χαλαρή μορφή ασκήσεων ενδυνάμωσης είτε ένα πιο απαιτητικό πρόγραμμα για περισσότερο έμπειρους ασκούμενους.

Ανεξαρτήτως όμως επιπέδου και προσωπικών στόχων, κατά την εκτέλεση των ασκήσεων απαιτείται πλήρης αυτοσυγκέντρωση, σωστή αναπνοή, εστίαση στη σωστή σωματική στάση, στη σταθεροποίηση σπονδυλικής στήλης, λεκάνης και ωμοπλατών, έλεγχος, ακρίβεια και ρευστότητα στις κινήσεις.
Αυτοσυγκέντρωση: Απόλυτη σύνδεση πνεύματος και σώματος. Με την εστίαση της σκέψης στην περιοχή του σώματος που εκτελείται η άσκηση, αντιλαμβανόμαστε και αποτυπώνουμε στη μνήμη μας το πώς οι μύες ανταποκρίνονται στις εντολές του εγκεφάλου.
Αναπνοή: Με τον κατάλληλο τρόπο εισπνοής και εκπνοής αέρα αφενός επιτυγχάνουμε πληρέστερη οξυγόνωση του οργανισμού, αφετέρου ελέγχουμε καλύτερα τη σταθεροποίηση του σώματος και τις κινήσεις μας, τόσο στις ασκήσεις όσο και στην καθημερινή μας ζωή.
Κέντρο: Ολη η ενέργεια και όλες οι κινήσεις πηγάζουν από το κέντρο του σώματος («Powerhouse»). Η ανατομική αυτή ζώνη, που ξεκινά από τους μυς που περιβάλλουν την κοιλιά και απλώνεται προς τα άκρα, πρέπει να είναι δυνατή, προστατευμένη και σωστά τοποθετημένη κάθε στιγμή. 
Ελεγχος και ακρίβεια κινήσεων: Με τη συνεχή συγκέντρωση στην τεχνικά άψογη εκτέλεση (και όχι στον αριθμό των επαναλήψεων!), τον κατάλληλο έλεγχο και τη δέουσα προσοχή κατά τη διάρκεια της πρακτικής, οι ασκήσεις γίνονται σωστά και αποτελεσματικά, ενώ προάγουμε τη μυϊκή μνήμη, αποκτάμε σωματική ενσυνείδηση και προστατευόμαστε από τραυματισμούς. 
Ρευστότητα: Επικέντρωση στην αρμονία των κινήσεων και τη συνέχεια των ασκήσεων. Δεν υπάρχουν περιττές, αφύσικες, μεμονωμένες, γρήγορες, βεβιασμένες και απότομες κινήσεις, παρά μόνο απολύτως φυσιολογικές κινήσεις που σέβονται το σώμα μας και γίνονται με τη μέγιστη δυνατή ακρίβεια και με αυστηρό μυϊκό έλεγχο, σύμφωνα με το vita.gr.

Ταιριάζει σε όλους;
Οταν γίνεται με την κατάλληλη μεθοδολογία και με σεβασμό στην ατομικότητα, το Pilates θεωρείται γενικώς ασφαλές για ενήλικα υγιή άτομα, γυναίκες και άντρες. Παρ’ όλα αυτά, όπως και σε κάθε άλλο είδος σωματικής άσκησης, πριν ξεκινήσετε απαιτείται η συμβουλή και η έγκριση γιατρού εάν είστε πάνω από 35 ετών, κάνετε καθιστική ζωή, έχετε καιρό να ασχοληθείτε με γυμναστική, αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας, π.χ. αρρύθμιστη υψηλή αρτηριακή πίεση, ή είστε σε κάποια ιδιαίτερη κατάσταση της φυσιολογίας σας, π.χ. εγκυμονούσα ή σε ανάρρωση ύστερα από τραυματισμό. 

Πού, πώς και πόσο;
Πού: Μπορείτε να κάνετε ομαδικά ή ατομικά μαθήματα Pilates σε εξειδικευμένους χώρους (Pilates studio), γυμναστήρια, personal training studios ή στο σπίτι σας, μόνη αν έχετε την ανάλογη εμπειρία ή με προσωπικό εκπαιδευτή. Αν προτιμήσετε κάποιο Pilates studio ή γυμναστήριο, βεβαιωθείτε ότι διαθέτει νόμιμη άδεια λειτουργίας και ότι τα μαθήματα καθοδηγούνται και επιβλέπονται από πιστοποιημένο στη μέθοδο εκπαιδευτή.
Πώς: Αν δεν έχετε καμία προηγούμενη εμπειρία, καλό είναι να ξεκινήσετε Pilates με ασκήσεις εδάφους σε τμήμα αρχαρίων με ολιγάριθμους συναθλούμενους και έμπειρο εκπαιδευτή, ενώ αργότερα θα πρέπει να δοκιμάσετε και τα ειδικά μηχανήματα. Τυπικά, οι ασκήσεις επιλέγονται με βάση το επίπεδο εμπειρίας και προσαρμόζονται στις σωματικές σας ιδιαιτερότητες, επομένως η αρχή θα γίνει με τις ευκολότερες και καθώς κάθε προηγούμενο μάθημα θα σας προετοιμάζει για το επόμενο, θα συνεχίσετε κλιμακούμενα, σε βάθος χρόνου, στις αμέσως δυσκολότερες και πιο απαιτητικές, σύμφωνα με τον δικό σας ρυθμό ανταπόκρισης και την πρόοδο που επιτυγχάνετε. 
Πόσο: Το ελάχιστο που απαιτείται είναι 2 συνεδρίες Pilates εβδομαδιαίως σε μη συνεχόμενες μέρες, από 30-50 λεπτά τη φορά. Παρότι ο ρυθμός βελτίωσης διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο, θα διαπιστώσετε άξια λόγου αποτελέσματα ύστερα από 15 περίπου συνεδρίες.

Επιλογή εκπαιδευτή
Ο εκπαιδευτής («δάσκαλος») του Pilates πρέπει να διαθέτει αναγνωρισμένη πιστοποίηση στην αυθεντική μέθοδο και να είναι βαθύς γνώστης τόσο των ασκήσεων και των τεχνικών της όσο και της ανατομίας, της εμβιομηχανικής και της φυσιολογίας του ανθρώπινου σώματος. Συζητήστε μαζί του για τις ανάγκες, τους στόχους και τα προβλήματα υγείας που τυχόν αντιμετωπίζετε. Ζητήστε του επίσης να κάνετε ένα δοκιμαστικό μάθημα, για να δείτε εάν σας ταιριάζει η μεθοδολογία του και για να αντιληφθείτε εάν υπάρχει καλή επικοινωνία μεταξύ σας. 

Υβριδικά προγράμματα Pilates
Τα υβριδικά προγράμματα Pilates δημιουργήθηκαν από την ανάμειξη της αυθεντικής μεθόδου με άλλα είδη άσκησης, ενίοτε παρεμφερών, π.χ. yoga, και άλλοτε φαινομενικά ετερόκλητων, π.χ. ιμάντες. Μερικά από αυτά που αξίζει να δοκιμάσετε είναι:
Aqua Pilates: Ομαδική γυμναστική μέσα στο νερό (υδρογυμναστική), σε κατάλληλα διαμορφωμένη πισίνα, κλειστή ή ανοιχτή. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ποικιλία διαφορετικών ασκήσεων, από aerobics μέχρι tai chi, και όχι μόνο Pilates.   
Blindfolded Pilates: Συνδυασμός ασκήσεων matwork Pilates, τεχνικών χαλάρωσης και πρακτικών νευροβικής (brain fitness). Καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος οι ασκούμενοι έχουν καλυμμένα τα μάτια τους με ειδική μάσκα ύπνου ή μαύρο μαντίλι. 
CalIitonics: Συνδυασμός Pilates με ασκήσεις σωματικού βάρους από την καλλισθενική μέθοδο (Callisthenics), λειτουργικών ασκήσεων με ελαφριές αντιστάσεις και χαλάρωσης με yoga.
Cardio Pilates: Ιδιαίτερα δυναμικό πρόγραμμα με καρδιοαναπνευστικές ασκήσεις, όπως π.χ. χορευτικό aerobic ή spinning σε ειδικά ποδήλατα, ασκήσεις κινητικότητας Pilates και τέλος βαθιά χαλάρωση με διαλογισμό.
Chaise fitness: Μοναδικός συνδυασμός Pilates και λειτουργικής προπόνησης με χρήση ιμάντων (suspension training) πάνω σε ειδικό πάγκο-καρέκλα. Στο πρόγραμμα ενσωματώνονται επίσης ασκήσεις κλασικού και μοντέρνου χορού. 
Pilox: Οι ασκούμενοι φορούν ειδικά γάντια χωρίς δάχτυλα, μετακινούνται με βηματισμούς μποξέρ, πυγμαχούν με εικονικό αντίπαλο και δίνουν γροθιές στον αέρα ή σε ειδικό σάκο, ενώ στα ενδιάμεσα κάνουν ασκήσεις Pilates.
Salt training: Πρόγραμμα ευεξίας με ασκήσεις Pilates και yoga, τεχνικές πνευματικής αυτογνωσίας και σωματικής χαλάρωσης, ενίοτε και άλλες μορφές εναλλακτικών ή συμβατικών ασκήσεων, που γίνονται μέσα σε μικρά δωμάτια με ειδικό σχεδιασμό, τα salt champers (θάλαμοι αλατιού). 
Yogilates: Συνδυάζει πρακτικές, τεχνικές και ασκήσεις από τη hatha yoga και το Pilates, δομώντας έτσι μια συνεδρία γυμναστικής που προσφέρει ολοκληρωμένη μυϊκή κινητοποίηση και πνευματική συνειδητοποίηση.