Made in Greece ο Γιώργος Σκρέκας, ο μόνος Έλληνας επιστήμονας που πρωτεύει στις καινοτόμες έρευνες για τη μυοτροφική σκλήρυνση (βίντεο)

Ο ερευνητής Γιώργος Σκρέτας, επικεφαλής της ελληνικής εταιρείας βιοτεχνολογίας «ResQ Biotech», είναι ο μόνος επιστήμονας από ελληνικό ερευνητικό φορέα που λαμβάνει χρηματοδότηση «Proof of Concept» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (ERC) για το 2023. Πρόκειται για μια σημαντική χρηματοδότηση που στόχο έχει να βοηθήσει καινοτόμες έρευνες, όπως της «ResQ Biotech» για την πλάγια μυοτροφική σκλήρυνση, να φτάσουν γρηγορότερα στην κοινωνία.

Το ERC ανακοίνωσε τη χρηματοδότηση 102 ερευνητών στον τρίτο γύρο επιχορηγήσεων «Proof of Concept» για το 2023, ανάμεσα στους οποίους και ο Γιώργος Σκρέτας. Ο συνολικός αριθμός ερευνητών που λαμβάνουν επιχορήγηση για το 2023 και στους τρεις γύρους χρηματοδοτήσεων που διεξήχθησαν ανέρχεται σε 240. 

Η επιχορήγηση «Proof of Concept» («Απόδειξης της ιδέας») υποστηρίζει πρωτοποριακές ιδέες που έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε πραγματική καινοτομία και οι οποίες έχουν ήδη χρηματοδοτηθεί από το ERC μέσω άλλων επιχορηγήσεων εκκίνησης, εδραίωσης, προηγμένης έρευνας ή συνέργειας. Ο στόχος είναι μέσω της επιπλέον επιχορήγησης να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ των αποτελεσμάτων της πρωτοποριακής έρευνας και των πρώτων σταδίων της εμπορικής αξιοποίησής τους. 

Λίγο μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ο Γιώργος Σκρέτας, διευθυντής του Ινστιτούτου Βιοκαινοτομίας του Ερευνητικού Κέντρου Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλέξανδρος Φλέμινγκ» και συνεργαζόμενος ερευνητής του Ινστιτούτου Χημικής Βιολογίας του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Αυτό το χρηματοδοτικό εργαλείο έχει δύο στοιχεία πολύ σημαντικά για μένα. Πρώτον, ότι για να είναι κάποιος επιλέξιμος θα πρέπει προηγουμένως να έχει αξιολογηθεί θετικά σε κάποιο άλλο πρότζεκτ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας και αυτό είναι ένας δείκτης επιστημονικής και ερευνητικής αριστείας. Δεύτερον, η χρηματοδότηση σού επιτρέπει να διερευνήσεις περαιτέρω τις δυνατότητες της έρευνάς σου να ακολουθήσει τα μονοπάτια της επιχειρηματικότητας και να μπει στην αγορά. Οπότε, η χρηματοδότηση προωθεί τη μετατροπή της έρευνας σε καινοτομία, άρα περισσότερες τέτοιες χρηματοδοτήσεις στην Ελλάδα δείχνουν ότι τα αποτελέσματα της άριστης επιστημονικής έρευνας μπορούν να μετατραπούν και σε καινοτομία».

Η «ResQ Biotech» είναι μια εταιρεία- τεχνοβλαστός του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών που ιδρύθηκε το 2019 στο Επιστημονικό Πάρκο Πατρών, με επικεφαλής τον Γιώργο Σκρέτα. Η εταιρεία εφαρμόζει καινοτόμες βιοτεχνολογικές προσεγγίσεις για την ανακάλυψη και την προκλινική ανάπτυξη φαρμάκων κατά ασθενειών που προκαλούνται από την προβληματική αναδίπλωση πρωτεϊνών. Πρόκειται για ασθένειες που μέχρι σήμερα δεν θεραπεύονται, όπως το Αλτσχάιμερ, η πλάγια μυοτροφική σκλήρυνση (ALS), η κυστική ίνωση και η συστημική αμυλοείδωση. 

Περιγράφοντας την απόφασή του να ασχοληθεί με τον τομέα αυτό, ο κ. Σκρέτας εξηγεί ότι «οι ασθένειες αυτές αποτελούν ένα τεράστιο πρόβλημα για την ανθρωπότητα σήμερα. Υπάρχουν πάρα πολλές ασθένειες, και διαφορετικές μεταξύ τους, που σχετίζονται με την προβληματική αναδίπλωση πρωτεϊνών, από νευροεκφυλιστικές νόσους, όπως το Αλτσχάιμερ και το ALS, ασθένειες μεταβολικές, όπως ο διαβήτης τύπου 2, μέχρι και ασθένειες των οφθαλμών, όπως ο καταρράκτης. Με εντυπωσίασε ότι παθολογικά διαφορετικές ασθένειες σχετίζονται με ένα κοινό μοριακό φαινόμενο και σκέφτηκα ότι η μηχανιστική ενοποίηση των ασθενειών αυτών είναι μια πολύ μεγάλη ευκαιρία να φτιάξουμε τεχνολογίες πλατφόρμες, όπου θα μπορούμε με μια παρόμοια προσέγγιση να “ χτυπάμε” ασθένειες φαινομενικά πολύ διαφορετικές». 

Η τεχνολογία και τα πρώτα μόρια-δυνητικά φάρμακα που αναπτύσσει η «ResQ Biotech», βασίζονται σε τροποποιημένα βακτήρια που λειτουργούν ως μια αυτόνομη και υψηλής απόδοσης πλατφόρμα ανακάλυψης ενώσεων-«οδηγών» με εν δυνάμει θεραπευτικές ιδιότητες κατά των ασθενειών προβληματικής αναδίπλωσης πρωτεϊνών. Η χρηματοδότηση από το ERC θα υποστηρίξει την προσπάθεια της «ResQ Biotech» να μελετήσει και να αποτιμήσει τα μόρια που έχει ανακαλύψει και τα οποία αναπτύσσει ως δυνητικά φάρμακα για την πλάγια μυοτροφική σκλήρυνση σε ζωικά μοντέλα που προσομοιάζουν στην ανθρώπινη ασθένεια. Ο στόχος είναι να επιλεγούν τα πλέον αποτελεσματικά μόρια για περαιτέρω ανάπτυξη που θα οδηγήσουν στο προσεχές μέλλον σε κλινικές μελέτες και χορήγηση σε πειραματικό στάδιο σε ασθενείς.

Η επιχορήγηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας δεν είναι η πρώτη επιτυχία για τη «ResQ Biotech». Το 2020, το επιστημονικό περιοδικό «Nature» την επέλεξε ανάμεσα στις πιο συναρπαστικές εταιρείες-τεχνοβλαστούς από όλον τον κόσμο, στο πλαίσιο του διαγωνισμού καινοτομίας «The Spinoff Prize 2020». Επιπλέον, ήταν η νικήτρια στους διαγωνισμούς καινοτόμου επιχειρηματικότητας «MIT Enterprise Forum Greece 2020» και «MIT Global startup Workshop 2023». 

Λίγο πριν από την εκπνοή του 2023, ήρθε να προστεθεί η ανακοίνωση της επένδυσης στην εταιρεία του γνωστού επενδυτή και συνιδρυτή των Google Maps, Λαρς Ράσμουσεν. «Είναι μια πολύ σημαντική επένδυση για εμάς», τονίζει ο κ. Σκρέτας, «γιατί μας δίνει μία σημαντική “ ένεση” ρευστότητας για να συνεχίσουμε τη διαδικασία της προκλινικής ανάπτυξης, αλλά και γιατί ο Λαρς είναι μια εξέχουσα προσωπικότητα της καινοτομίας παγκοσμίως. Αυτό μάς βοηθάει σε πολλά επίπεδα, γιατί αποτελεί πηγή έμπνευσης για εμάς, μας δίνει πολύ χρήσιμες συμβουλές και μας βοηθάει στην οικοδόμηση του διεθνούς brand της εταιρείας». 

Και στους τρεις γύρους για την επιχορήγηση «Proof of Concept» για το 2023 αξιολογήθηκαν 564 προτάσεις και επιλέχθηκαν τελικά 240 έργα. Οι ερευνητές που επιχορηγούνται εργάζονται σε 20 διαφορετικές χώρες σε όλη την Ευρώπη. Ο μεγαλύτερος αριθμός επιχορηγήσεων εντοπίζεται στη Γερμανία (40), και ακολουθούν η Ισπανία (30), το Ηνωμένο Βασίλειο (26), η Ιταλία (25) και η Γαλλία (22). 

ΑΠΕ/ΜΠΕ

Στον τρίτο κύκλο επιχορηγήσεων «Proof of Concept» για το 2023 συγκαταλέγονται και οι Έλληνες ερευνητές σε φορείς άλλων ευρωπαϊκών χωρών: Κωνσταντίνος Δημητριάδης από το Ινστιτούτο «Max Planck Society» για το έργο «inhibiTOR», και Δημήτρης Παυλόπουλος από το Πανεπιστήμιο VU στο Άμστερνταμ για το έργο «COMBINE». 

Στους δύο προηγούμενους κύκλους «Proof of Concept» που ανακοινώθηκαν για το 2023 περιλαμβάνονται και οι: Ιωάννης Παπακωνσταντίνου από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου για το έργο «CoolGlass», Δημήτριος Ζευγώλης από το Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Δουβλίνου για το έργο «DECIPHER», και Μάριος Κοτσώνης από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Delft για το έργο «DELAH».