Πάμε να πιούμε και να φάμε Βόρειο Αιγαίο; Ούζο Μυτιλήνης, η Χιώτικη μαστίχα, το Σαμιώτικο κρασί ή το αλεύρι της Λήμνου!

Από τα πιο γνωστά προϊόντα της ελληνικής παράδοσης -όπως το ούζο Μυτιλήνης, η χιώτικη μαστίχα, το σαμιώτικο κρασί ή το αλεύρι της Λήμνου- μέχρι τα πιο άγνωστα και σπάνια βρίσκει κανείς σ' αυτά τα νησιά του Αιγαίου, που μόνο γεωγραφικά θα έλεγε κανείς ότι αποτελούν ενότητα. 

Σε αντίθεση με άλλες νησιωτικές περιοχές, όπως οι Κυκλάδες ή τα Ιόνια, εδώ το κάθε νησί έχει μια διαφορετική γευστική ταυτότητα,  που οφείλεται στις ανόμοιες εδαφικές συνθήκες αλλά και στην ιστορία του. Όλα, όμως, έχουν να επιδείξουν κάτι αποκλειστικό και μοναδικό, ενώ διατηρούν σε μεγάλο βαθμό μια γνησιότητα στα προϊόντα και τα φαγητά τους. Αυτή η σύντομη περιήγηση στις κουζίνες τους αποκαλύπτει προϊόντα και συνήθειες από τη βαθειά αρχαιότητα, ευρωπαϊκές επιρροές που μετέφερε η ναυτική παράδοση και, βέβαια, μια έντονη επίδραση από τα απέναντι μικρασιατικά παράλια, που ήταν πάντα "γειτονιά", ακόμα και πριν μεταφέρουν τις γευστικές τους συνήθειες οι πρόσφυγες. Χαρά μας, η διαπίστωση ότι πολλές είναι οι οικοτεχνίες που συνεχίζουν αυτή την παράδοση και μάλιστα έχοντας στο τιμόνι τους νέους ανθρώπους.

Tης Ντίνας Γκρουμούτη, Αθηνόραμα

Λέσβος

Απέραντοι ελαιώνες, δάση καστανιάς, πλούσια χλωρίδα, πληθώρα αρωματικών φυτών, εκπληκτικό ανάγλυφο ακτών, αξιόλογη κτηνοτροφία  καθορίζουν την παραγωγή προϊόντων και τον χαρακτήρα της κουζίνας στο τρίτο σε μέγεθος νησί της Ελλάδας.
Πήγαινέ με σε παραδοσιακό παλιό καφενείο της Μυτιλήνης ή σε τραπεζάκι πάνω στη θάλασσα στο Μόλυβο, φέρε μου ούζο φτιαγμένο από το πιο αρωματικό γλυκάνισο που βγάζει το Λισβόρι, βάλε μου δίπλα αντζούγιες ή παστή σαρδέλα Καλλονής, λαδοτύρι, φέτα, κρεμμυδοτηγανίτες, σαρδέλες γεμιστές, κολοκυθολούλουδα γεμιστά να μοσχομυρίζουν μάραθο, κέρασέ με χτενάκια ψητά με λίγο ελαιόλαδο μυτηλινιό, φτιάξε μου αν σου βρίσκεται κι έναν αστακό μαγιάτικο με φρέσκια ντομάτα  και χάρισέ μου τον Παράδεισο… Κάνε μου το τραπέζι με πέρδικα σαλμί, μοσχαράκι με γιαούρτι, σουγάνια ( κρεμμύδια γεμιστά), "κτσά κρομδάτα" (φρέσκα κουκιά γιαχνί με κρεμμύδια), ερίφι γεμιστό με συκωταριά, κάστανα και άρωμα κανέλας, χοιρινό με κυδώνια, κέρασέ με στο τέλος μπαλεζέ, αμυγδαλωτά ή μια μπακλαβού με ασπρισμένα αμύγδαλα και πείσε με ότι βρίσκομαι σ' ένα νησί ευνοημένο από προϊόντα, με μια από τις πιο ενδιαφέρουσες νησιώτικες κουζίνες της Ελλάδας. Στη μαγειρική, αλλά και στις γευστικές συνήθειες, η επιρροή των μικρασιατών προσφύγων που κατέκλυσαν το νησί μετά την καταστροφή είναι παραπάνω από εμφανής.
Προϊόντα: Π.Ο.Π.εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο Λέσβου. Γίνεται από τις ποικιλίες Κολοβή και Αδραμυτινή και χαρακτηριστικά του είναι η λεπτόρευστη υφή, το χρυσοκίτρινο χρώμα, η λεπτή, φινετσάτη γεύση.
Τυροκομικά: λαδοτύρι Π.Ο.Π., φέτα Μυτιλήνης Π.Ο.Π., κασέρι Π.Ο.Π. είναι τα τρία τυριά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης από το αιγοπρόβειο (κυρίως καστικίσιο) γάλα του νησιού, αλλά εξίσου φημισμένο είναι και το ανθότυρο Λέσβου, που σκληραίνει ωριμάζοντας.
Αλίπαστα: αντζούγιες και σαρδέλες παστές είναι τα κλασικά, από τον κόλπο της Καλλονής.

Τα προϊόντα που αγαπήσαμε

Secos organic olive  Π.Ο.Π. Tο βιολογικό ε.π. ελαιόλαδο Secos (Σηκός) είναι δημιούργημα νέων ανθρώπων, που στοχεύουν στην απόλυτη ποιότητα. Έχει απαλά αρώματα ελιάς, γρασιδιού, φρέσκου αμύγδαλου και κάποιες νότες εσπεριδοειδών. Είναι λεπτόρρευστο και φίνο, χαρακτηριστικό των ελαιολάδων της Μυτιλήνης. Στη γεύση είναι ελαφρύ, με το άρωμα του φρέσκου αμύγδαλου να κυριαρχεί και μια ανεπαίσθητη ορεκτική πικράδα στο τελείωμα που του προσθέτει χαρακτήρα. Οι ελιές συλλέγονται με το χέρι και η παραγωγή γίνεται με ψυχρή έκθλιψη και αποκλειστικά με μηχανικά μέσα. Η οξύτητα του δεν ξεπερνάει το 0,2%.  Αξίζει μια αναφορά στην πρωτότυπη κομψή συσκευασία του, που το  κάνει στολίδι για το τραπέζι.

Γαλακτοκομική Λέσβου: λειτουργεί από το 1966, και στην τρίτη γενιά σήμερα παράγει όλα τα γνωστά τυριά της Λέσβου από το γάλα ντόπιων αιγοπροβάτων ελεύθερης βόσκησης. Η χρήση του πρόβειου γάλακτος, η διατήρηση της κρέμας κατά την τυροκόμηση, η χρήση αποκλειστικά θαλασσινού αλατιού και οι υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις είναι τα «μυστικά» της σύγχρονης πλέον μονάδας στα Χύδηρα  για την παραγωγή αυθεντικών, γευστικών τυριών σε πολύ προσεγμένες συσκευασίες. Προϊόντα: λαδοτύρι ΠΟΠ, λαδοτύρι παραφινωμένο ΠΟΠ, μυζήθρα, φέτα ΠΟΠ, βούτυρο, κασέρι ΠΟΠ, καλουπάκι Λέσβου, σκληρό τυρί μυτιληνιό.
 

Ούζο Βαρβαγιάννη.  Πριν από 150 χρόνια, ο Ευστάθιος Βαρβαγιάννης έφερε από την Οδησσό τα μυστικά της απόσταξης. Σήμερα παράγονται στις εγκαταστάσεις τους στο Πλωμάρι,με αποκλειστικές συνταγές, μερικά από τα πιο ονομαστά και αναγνωρίσιμα ούζα της Λέσβου. Το ούζο Βαρβαγιάννη κυκλοφορεί σε 5 τύπους με διαφορετικά αρώματα και αλκοολικό βαθμό, ενώ για την παρασκευή του χρησιμοποιούνται αποκλειστικά γλυκάνισος και αρωματικά φυτά από το νησί.

Ούζο Ματαρέλλη. Ιστορική ποτοποιία στο Πλωμάρι μικρής παραγωγής, που αποστάζει το ούζο στους χάλκινους άμβυκες (καίνε ξύλο ελιάς και κάθε καζανιά διαρκεί γύρω στις 11 ώρες). Χρησιμοποιούν το δικό τους βιολογικό γλυκάνισο που καλλιεργούν στο Λισβόρι που το μουλιάζουν προηγουμένως στη θάλασσα και το έντονο άρωμά του είναι χαρακτηριστικό στο ιδιαίτερο αυτό ούζο. Το ούζο Ματαρέλλη έχει έντονο, πυκνό, ξεκάθαρα γλυκανισάτο άρωμα, με λεμονάτες νότες, και το στόμα του είναι πλούσιο, ισορροπημένο, και σαφώς απαλό.

ΛΕΒΑ Α.Ε. Από το 1950 παράγει τις γνωστότατες σαρδέλες Καλλονής, τις ατζούγιες (γαύρος) παστές ή σε ελαιόλαδο, που θα συναντήσει κανείς στα τραπέζια όλης της Ελλάδας. Το στρογγυλό μπλέ κουτί τους, που το συναντάς χρόνια τώρα και στο παραμικρό καφενείο χωριού,  είναι από τις πιο εμβληματικές συσκευασίες ελληνικών προϊόντων. Σήμερα παράγουν και κολιό στο αλάτι, σκουμπρί στο λάδι, εκλεκτό ούζο.

Aeolian Gold, εξαιρετικά παρθένο βιολογικό ελαιόλαδο Π.Ο.Π. Παράγεται σττις εγκαταστάσεις του Βασίλειου Κοκκινοφόρου, στα Μόρια της Μυτιλήνης, ένα ελαιοτριβείο με 100 χρόνια παράδοση. Δίπλα στους πέτρινους τοίχους του παλιού ελαιοτριβείου υπάρχουν οι σύγχρονες εγκαταστάσεις για την παραγωγή εξαιρετικών ελαιολάδων, με κατεργασία σε χαμηλές θερμοκρασίες. Ειδικά το βιολογικό Aeolian Gold έχει όλα τα χαρακτηριστικά του λεσβιακού ελαιολάδου: λεπτόρευστη υφή, χρυσαφένιο χρώμα, φινετσάτη, λεπτή γεύση. Το Έξτρα Παρθένο Ελαιόλαδο Aeolian Gold συμβατικής ή βιολογικής καλλιέργειας (0,3 –0,7 οξύτητα) και το Παρθένο Ελαιόλαδο Aeolian Gold (1,3 –1,7 οξύτητα) συμβατικής ή βιολογικής καλλιέργειας διατίθενται μόνο στο ελαιοτριβείο.

Ποτοποιία ΕΒΑ Μυτιλήνης, ούζο Δίμηνο. Γλυκάνισο από το Λισβόρι, μάραθος, αστεροειδής γλυκάνισος, κανέλα, καρδάμωμο, κόλιαντρος και βέβαια μια μυστική συνταγή συμμετέχουν στην παραγωγή του ονομαστού ούζου της ΕΒΑ (Ελληνικής Εταιρείας Αποσταγμάτων). Πλάι στις παραδοσιακές τεχνικές έχουν τη θέση τους νέες, που επιτρέπουν την ειδική επεξεργασία των αρωματικών σπόρων και δίνουν βάση στη διαδικασία της ωρίμανσης. Εκτός από το ούζο, διάσημο είναι και το τσίπουρο της εταιρείας.

Πατήστε εδώ για να δείτε τη συνέχεια - athinorama.gr