ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Τα γενέθλια του Μανόλη Γλέζου που έκλεισε τα 90 !!

Τα γενέθλια του Γλέζου που συνέπεσαν με την επαναδιεκδίκηση των Γερμανικών αποζημιώσεων

Ο Μανώλης  Γλέζος γεννήθηκε στ’ Απεράθου της Νάξου τον Σεπτέμβρη του 1922 από τη Μάχη Ναυπλιώτου και το Νίκο Γλέζο. 

To 1935 ήλθε στην Αθήνα.

Το 1940 πέτυχε στις εξετάσεις για την ΑΣΟΕΕ. Μαθητής ακόμη συμμετείχε στην δημιουργία αντιφασιστικής ομάδας (1939) για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου, ενώ την περίοδο της ναζιστικής κατοχής ανέπτυξε έντονη απελευθερωτική δράση.

 Τη νύχτα της 30ης προς 31η Μαΐου 1941, μαζί με τον Απόστολο Σάντα θα κατεβάσουν από την Ακρόπολη τη σβάστικα και θα καταδικαστούν ερήμην σε θάνατο. (Συνελήφθησαν στις 24 Μαρτίου του επόμενου έτους).

Μέχρι τις 21 Σεπτέμβρη του 1944, που δραπετεύει, βγαίνει από τη φυλακή και ξανασυλλαμβάνεται άλλες δύο φορές (από τους Ιταλούς το 1943 και από τους συνεργάτες των αρχών κατοχής το 1944).

Το 1945 γίνεται αρχικά συντάκτης και στη συνέχεια αρχισυντάκτης, διευθυντής και εκδότης της εφημερίδας «Ριζοσπάστης».

Τρία χρόνια μετά, συλλαμβάνεται, παραπέμπεται…    

Ο Μανώλης Γλέζος έχει καταδικαστεί 28 φορές για την πολιτική του δραστηριότητα, από τις οποίες, τρεις φορές σε θάνατο και παρέμεινε στη φυλακή και την εξορία 16 χρόνια συνολικά.

Η εκτέλεση των θανατικών ποινών δεν πραγματοποιήθηκε, έπειτα από τις έντονες διαμαρτυρίες του Ελληνικού λαού και της διεθνούς κοινής γνώμης. Έγιναν εννέα απόπειρες δολοφονίας εναντίον του.

Το 1951, αν και φυλακισμένος, εκλέγεται Βουλευτής Αθηνών της ΕΔΑ. Αποφυλακίζεται το 1954 και αναλαμβάνει οργανωτικός γραμματέας της. Το 1956 αναλαμβάνει διευθυντής της εφημερίδας «Αυγή». Δυο χρόνια μετά συλλαμβάνεται και καταδικάζεται ως κατάσκοπος.
Το 1961, αν και πάλι στη φυλακή, θα εκλεγεί Βουλευτής της ΕΔΑ και ένα χρόνο μετά αποφυλακίζεται μετά τις έντονες αντιδράσεις της κοινής γνώμης.

Συλλαμβάνεται ξανά στις 21 Απρίλίου του 1967 και κρατείται έως το 1971. Το 1974 συμμετέχει στην ανασυγκρότηση της ΕΔΑ, της οποίας γίνεται γραμματέας και πρόεδρός από το 1985 έως το 1989.

Το 1981 εκλέγεται πρώτος Βουλευτής Αθηνών, Ευρωβουλευτής το 1984 και Βουλευτής στη Β’ περιφέρεια Πειραιά το 1985 (συνεργαζόμενος με το ΠΑΣΟΚ και τις τρεις φορές).

Το 1986 εξελέγη Πρόεδρος της κοινότητας Απεράθου Νάξου.

Το 2002 εξελέγη νομαρχιακός σύμβουλος Αθηνών με το συνδυασμό “Ενεργοί Πολίτες”.

Λεωνίδας Κύρκος, Μανώλης Γλέζος, Γρηγόρης Λαμπράκης, σε πορεία ειρήνης στο Λονδίνο

Έχει τιμηθεί μεταξύ άλλων με το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Δημοσιογράφων (1958), το Χρυσό Μετάλλιο Ζολιό-Κιουρί του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης (1959), με το Χρυσό Βραβείο Λένιν για την Ειρήνη (1963), τον Μεγαλόσταυρο του Φοίνικα για τις υπηρεσίες του στην πατρίδα (1997), το Χρυσό Μετάλλιο της Τάξεως Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών της Ακαδημίας Αθηνών μαζί με τον Απόστολο Σάντα για την αντιστασιακή του δράση (2006) ενώ έχει πολλές άλλες διακρίσεις από Δήμους και διάφορους κοινωνικούς φορείς.

Επίσης το 1959 απεικονίστηκε σε γραμματόσημο της τότε ΕΣΣΔ.

Πληθωρικό και εξακτινούμενο σε ποικίλα πεδία είναι και το συγγραφικό έργο του που αποτυπώνεται στα βιβλία:

- Η ιστορία του βιβλίου.
- Από τη Δικτατορία στη Δημοκρατία.
- Το φαινόμενο της αλλοτρίωσης στη γλώσσα.
- Βίγλα Μνήμης.
- Η συνείδηση της πετραίας γης.
- Υδωρ, Αύρα, Νερό.
- Ο άνθρωπος και η φύση.

Έχουν δημοσιευθεί δεκάδες άρθρα και συνεντεύξεις του σε ημερήσιες εφημερίδες και περιοδικά τόσο στην Ελλάδα όσο και στο Εξωτερικό, ενώ έχει επισκεφθεί πολλές χώρες για συμπαράσταση σε καταπιεσμένους και αδικημένους λαούς.
Έχει πρωτοστατήσει για δημιουργία βιβλιοθηκών σε απομονωμένα νησιά και χωριά της πατρίδας μας.
Ήταν και είναι πάντα παρών σε πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες του Λαού μας τα τελευταία 70 χρόνια.
Το 2006 εκδόθηκε και δόθηκε στη δημοσιότητα το δίτομο έργο του : “Εθνική Αντίσταση 1940-1945”, στην παρουσίαση του οποίου παρευρέθηκαν τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και ο Πρωθυπουργός της χώρας.

Η πανεπιστημιακή κοινότητα της χώρας μας, τον έχει αναγορεύσει τέσσερις φορές σε επίτιμο διδάκτορα. Συγκεκριμένα:
1994: Διδάκτωρ του Τμήματος Γεωλογίας Πανεπιστημίου Πατρών για την έρευνά του στο περιβάλλον.
2001: Διδάκτωρ Υδάτινων Πόρων Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για την έρευνά του στον αντίστοιχο τομέα.
2003: Διδάκτωρ του Τμήματος Μεταλλειολογίας Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για την έρευνά του στη γη και στα μέταλλα.
2007: Διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής, για το πολυετές έργο και την έρευνά του στη μελέτη της Ελληνικής Γλώσσας και του Λεκτικού Συμβολισμού.

 
1974-σήμερα

Ο Μανώλης αναλώθηκε σε μια ανεπιτυχή προσπάθεια να αναβιωθεί η ΕΔΑ, στην οποία ήταν γραμματέας έως το 1985 και Πρόεδρος, (μετά τον θάνατο του Ηλία Ηλιού) από το 1985 έως το 1989. Για ένα χρονικό διάστημα ανέλαβε πρόεδρος στην κοινότητα Απειράνθου, (της γενέτειράς του), όπου προσπάθησε να εφαρμόσει ένα τοπικό πείραμα δημοκρατίας σε επίπεδο βάσης. Κατόπιν, κατάργησε ουσιαστικά τα προνόμια του συμβουλίου και εισήγαγε ένα σύστημα με ένα «σύνταγμα» και μια τοπική συνέλευση που είχε το συνολικό έλεγχο της κοινοτικής διοίκησης. Αυτό το πρότυπο λειτούργησε για αρκετά έτη, αλλά μακροπρόθεσμα το ενδιαφέρον των συγχωριανών του μειώθηκε και η συνέλευση εγκαταλείφθηκε.

Στις βουλευτικές εκλογές του 1981 και του 1985, ο Γλέζος εκλέχτηκε βουλευτής Αθηνών, αυτή τη φορά με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ. Το 1984 έγινε μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Στις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου του 1985 εξελέγη βουλευτής Β΄ Πειραιώς επίσης με το ψηφοδέλτιο του ΠΑΣΟΚ.
Στις 7 Απριλίου 1999 συμμετείχε στην αποστολή της ΑΕΚ στο Βελιγράδι, η οποία αγωνίστηκε εν μέσω βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ, απέναντι στην Παρτιζάν.

Στις βουλευτικές εκλογές του 2000 ήταν υποψήφιος με το ψηφοδέλτιο του Συνασπισμού. Το 2002, διαμόρφωσε την πολιτική ομάδα Ενεργοί Πολίτες. Η πολιτική αυτή ομάδα σε συνεργασία με τον Συνασπισμό και άλλα μικρότερα κόμματα της Αριστεράς, μέσω του ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχε στις βουλευτικές εκλογές του 2004. Στις διπλές βουλευτικές εκλογές του 2012 (Μάιο και Ιούνιο)εκέχτηκε βουλευτής ως επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ. Στις 5 Μαρτίου του 2010, εξαιτίας του αναίτιου ψεκασμού με χημικές ουσίες στο πρόσωπό από αστυνομικούς των ΜΑΤ[8] κατά τη διάρκεια της απεργίας, ενάντια στα επιβαλλόμενα από την Ε.Ε. μέτρα που αποφάσισε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, παρουσίασε αναπνευστικά προβλήματα και υψηλή πίεση. Την επίθεση καταδίκασε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και άλλοι πολιτικοί.[9]. Ο Μανώλης Γλέζος μαζί με άλλα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ετοιμάζονταν να αναρτήσουν πανό κοντά στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη.[10][11]. Στις 6 Μαΐου 2012 εξελέγη βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Μάιος 1941
Στα τέλη Μαΐου του 1941 είχε συμπληρωθεί ένας μήνας από την παράδοση της Αθήνας στους Γερμανούς, που ολοκλήρωναν τις επιχειρήσεις τους στην Ελλάδα με την κατάληψη της Κρήτης. Ο Μανώλης Γλέζος (9/9/1922) και ο Λάκης Σάντας (22/2/1922) ήταν δύο νεαροί φοιτητές, που δάκρυζαν, όπως και χιλιάδες Αθηναίοι, βλέποντας τη γερμανική σβάστικα να κυματίζει στην Ακρόπολη. Το χιτλερικό σύμβολο προκαλούσε την ελληνική υπερηφάνεια. Έπρεπε, λοιπόν, να κατέβει…

Το παράτολμο σχέδιο γεννήθηκε στο μυαλό τους ένα ανοιξιάτικο σούρουπο στο Ζάππειο, καθώς αντίκριζαν την Ακρόπολη και στρώθηκαν στη δουλειά για να το υλοποιήσουν. Πήγαν στην Εθνική Βιβλιοθήκη και διάβασαν ό,τι σχετικό με τον Ιερό Βράχο. Στη Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια ανακάλυψαν όλες τις σπηλιές και τις τρύπες της Ακρόπολης. Γρήγορα, αντιλήφθηκαν ότι η μόνη διαδρομή που έπρεπε να ακολουθήσουν για να μην γίνουν αντιληπτοί από τους γερμανούς φρουρούς ήταν μέσω του Πανδρόσειου Άντρου.

Το πρωί της 30ης Μαΐου 1941, ο Γλέζος και ο Σάντας πληροφορήθηκαν από το ραδιόφωνο ότι η Κρήτη είχε πέσει. Οι Γερμανοί με προκηρύξεις κόμπαζαν για το κατόρθωμά τους. Οι δύο νέοι αποφάσισαν να δράσουν το ίδιο βράδυ. Όπλα δεν είχαν, παρά μόνο ένα φαναράκι κι ένα μαχαίρι. Η ώρα είχε φθάσει 9:30 το βράδυ. Η μικρή φρουρά της Ακρόπολης ήταν μαζεμένη στην είσοδο των Προπυλαίων και διασκέδαζε με νεαρές Ελληνίδες, που πουλούσαν τον ερωτά τους, πίνοντας μπύρες και μεθοκοπώντας.

Με άγνοια κινδύνου, πήδηξαν τα σύρματα, σύρθηκαν ως τη σπηλιά του Πανδρόσειου Άντρου και άρχισαν να σκαρφαλώνουν από τις σκαλωσιές, που είχαν φτιάξει οι αρχαιολόγοι για τις ανασκαφές. Φθάνοντας σε απόσταση ολίγων μέτρων από τον ιστό της σημαίας δεν αντιλήφθηκαν κανένα φρουρό και με γρήγορες κινήσεις κατέβασαν από τον ιστό το μισητό σύμβολο του ναζισμού. Ήταν μία τεράστια σημαία, διαστάσεων 4×2 μ. Είχαν φθάσει πια μεσάνυχτα. Οι δύο «κομάντος» δίπλωσαν και πήραν μαζί τους τη σημαία και ακολουθώντας το ίδιο δρομολόγιο απομακρύνθηκαν από την Ακρόπολη, χωρίς και πάλι να γίνουν αντιληπτοί από τους Γερμανούς, που συνέχιζαν τη διασκέδασή τους.

Με έκπληξη η γερμανική φρουρά αντιλήφθηκε νωρίς το πρωί ότι η σβάστικα έλειπε από τον ιστό. Οι γερμανικές αρχές πανικοβλημένες διέταξαν ανακρίσεις. Μόλις στις 11 το πρωί ανάρτησαν μια νέα σημαία στον κενό ιστό.

Γλέζος και Σάντας καταδικάσθηκαν ερήμην σε θάνατο, οι άνδρες της φρουράς εκτελέστηκαν, οι έλληνες διοικητές των αστυνομικών τμημάτων της περιοχής απαλλάχθηκαν από τα καθήκοντά τους, ενώ για τους φύλακες της Ακρόπολης δεν προέκυψε κάποιο ενοχοποιητικό στοιχείο.

Η υποστολή της σβάστικας από την Ακρόπολη αποτέλεσε ουσιαστικά την πρώτη αντιστασιακή πράξη στην κατεχόμενη Αθήνα, μία ενέργεια με συμβολικό χαρακτήρα, αλλά τεράστια απήχηση στο ηθικό των δοκιμαζόμενων Ελλήνων. Το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς ιδρύθηκαν οι δύο μεγάλες αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ και ΕΔΕΣ.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ο Μανώλης Γλέζος συνελήφθη τρεις φορές από τους Γερμανούς, φυλακίστηκε και κατόρθωσε να δραπετεύσει, ενώ ο Λάκης Σάντας ξέφυγε από τους διώκτες του και κατετάγη στον ΕΛΑΣ.

Πηγές: www.youtube.com, www.wikipedia.org,