«Δεν είμαι ψυχρός άνθρωπος, απλά φοβάμαι μην πληγωθώ»: Γιατί υψώνουμε τείχη, όταν ερωτευόμαστε; - Οι ψυχολόγοι εξηγούν

Η δειλία μας γερνάει περισσότερο από το χρόνο- τα χρόνια ρυτιδιάζουν μόνο το δέρμα, αλλά ο φόβος ρυτιδιάζει την ψυχή. -Facundo Cabral-

Ζούμε σε μια κοινωνία που φαίνεται να στερείται οικειότητας. Είναι κακό για τα αγόρια να κλαίνε γιατί το κλάμα είναι μόνο για τα κορίτσια και δείχνει αδυναμία. Οι νέοι προτιμούν επιφανειακές σχέσεις για να μην πληγωθούν. Οι ενήλικες έχουν σχέσεις με ανθρώπους που δεν τους αγαπούν. Οι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι επειδή θεωρούνται ενοχλητικοί. Ήρθε η ώρα να ξεπεράσουμε τον φόβο του να αισθανόμαστε. Πού έχει πάει η ανθρωπιά μας;

Γράφει το PsycologyNow

Δε βλέπεις εύκολα δύο ανθρώπους στο δρόμο να αγκαλιάζουν ο ένας τον άλλο χωρίς να είναι ζευγάρι. Να λέμε “Σ’ αγαπώ” χωρίς να ακούγεται παράξενο. Να κλαίμε χωρίς να αισθανόμαστε ενοχή ή αμηχανία. Φαίνεται ότι ζούμε σε μια κουλτούρα “χωρίς συναίσθημα” γιατί αν μιλάμε για τα συναισθήματά μας θεωρούμαστε αδύναμοι. Έτσι, αντί να αγκαλιαζόμαστε με ενσυναίσθηση και αγάπη, καταφεύγουμε σε αστεία.

Ο φόβος του να πληγωθούμε

Φανταστείτε ότι περπατάτε μέσα σε ένα δάσος ενώ σκοτεινιάζει. Βλέπετε ξαφνικά μια σκιά και κάτι να κινείται. Ο εγκέφαλός σας θέτει το σώμα σας σε επιφυλακή, πριν καν αναγνωρίσει εάν είναι κάποιο ζώο ή απλά ο αέρας. Αυτός ο τρόπος αντίδρασης οφείλεται στο ένστικτο επιβίωσης. Στον εγκέφαλο, υπάρχει μια μικρή δομή που ονομάζεται αμυγδαλή, η οποία επεξεργάζεται τις εμπειρίες του φόβου.

Η αμυγδαλή δρα σαν ένα κουμπί έκτακτης ανάγκης που ενεργοποιείται όταν παραμονεύει ο κίνδυνος. Ένας καθηγητής Ψυχοβιολογίας στο πανεπιστήμιο Luis Carretié της Μαδρίτης υποστηρίζει ότι το σύστημα αυτό είναι σε θέση να ενεργοποιήσει την απόκριση ακόμη και προτού γνωρίσουμε τον κίνδυνο.

Δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν το 2010 στο περιοδικό Nature, οι οποίες διεξήχθησαν από μία ομάδα νευροβιολόγων με επικεφαλής τον David J. Anderson στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (CalTech) και τον καθηγητή Andreas Lüthi από το Ινστιτούτο Friedrich Miescher (FMI) εξέτασαν τη λειτουργία του “κύκλου του φόβου”.

Μελέτες έχουν δείξει την ύπαρξη δύο τύπων νευρωνικών κυττάρων στην περιοχή της αμυγδαλής, οι οποίες ανοίγουν και κλείνουν εναλλάξ τις “πύλες” του φόβου. Αλλά το Πανεπιστήμιο του Carretié ισχυρίζεται ότι οι μελέτες αυτές πρέπει να εξεταστούν με προσοχή επειδή υπάρχουν και άλλοι παράγοντες στους ανθρώπους που σχετίζονται με το φόβο. Για παράδειγμα, διαδραματίζει επίσης σημαντικό ρόλο ο προμετωπιαίος φλοιός που εξετάζει την κατάσταση πιο προσεκτικά και καθιστά την απόκριση όχι τόσο αυτόματη, αλλά πιο σύνθετη.

Διαβάστε ακόμα: Περνάει η σχέση σας κρίση; - Αυτά είναι τα 5 βήματα για να την ξεπεράσετε – Τι προτείνουν οι ψυχολόγοι

Εάν κάποιος μας πληγώσει, είτε πρόκειται για τον/τη σύζυγο, για το αφεντικό ή έναν συγγενή μας, ακόμα και με απλά λόγια που μας στεναχωρούν, η απόκριση της αμυγδαλής θα ενεργοποιηθεί αυτόματα. Ωστόσο, είναι ο προμετωπιαίος φλοιός μας που εξετάζει την κατάσταση πιο προσεκτικά και μας κάνει να σκεφτούμε, αν μπορούμε, προτού να ενεργήσουμε.

Από την άλλη πλευρά, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι ο φόβος επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις εμπειρίες μας και μπορεί να μπλοκάρει τα συναισθήματά μας.

Πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε το φόβο ότι θα πληγωθούμε

Κάποια στιγμή στη ζωή μας, ή ίσως πολλές φορές, έχουμε πληγωθεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα συμβαίνει πάντα, ούτε σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο συμπεριφοράς μας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ακολουθούν κάποιες ιδέες ως ένας τρόπος για να συλλογιστούμε καλύτερα και να βγούμε από το καβούκι που καλύπτει τα συναισθήματά μας:

1. Αναγνωρίζοντας τι είναι αυτό που μας τρομάζει

Το πρώτο βήμα, και ίσως το πιο δύσκολο για να ξεπεραστεί ο φόβος, είναι η αναγνώρισή του. Τι συνέβη στο παρελθόν που μας προκαλεί φόβο στο παρόν; Τι φοβόμαστε και γιατί; Ένας ουσιαστικός αυτοστοχασμός πάνω σε αυτό θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε τι συμβαίνει και να έχουμε μια ρεαλιστική άποψη του προβλήματος.

2. Γνωρίζοντας τα συναισθήματά μας

Αισθανόμαστε πολλά πράγματα και μερικές φορές κρατάμε αυτά τα συναισθήματα βαθιά μέσα μας εξαιτίας της ντροπής ή του φόβου. Το κάνουμε χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι αυτό το “τείχος προστασίας” μας βλάπτει. Ίσως χρειαζόμαστε βοήθεια από κοντινά μας πρόσωπα για να μιλήσουμε ή να επισκεφτούμε έναν ειδικό ψυχικής υγείας, αλλά το σημαντικό είναι να μάθουμε να γνωρίζουμε τον εαυτό μας και να ζούμε αυτό που νιώθουμε.

3. Έκφραση μέσα από την τέχνη

Ο χορός, η ζωγραφική, η συγγραφή και πολλές άλλες μορφές τέχνης μπορούν να μας βοηθήσουν να εκφράσουμε τον εαυτό μας και να απελευθερώσουμε αυτό που νιώθουμε με θάρρος και χωρίς φόβο. Το σημαντικό είναι να βρούμε μια δραστηριότητα που μας αρέσει και να ενθαρρύνουμε τον εαυτό μας να εκφράζεται και να αισθάνεται.

Τα αισθήματα και συναισθήματα είναι η παγκόσμια γλώσσα που χρήζει σεβασμού. Είναι η αυθεντική έκφραση του ποιοι είμαστε.

-Judith Wright-

Διαβάστε ακόμα: Αυτά είναι τα 2 είδη θυμού που προκαλούν προβλήματα σε μια σχέση – Πως να τα αντιμετωπίσετε πριν γίνουν αισθήματα αβεβαιότητας & δυσαρέσκειας;