Ελληνικό δαιμόνιο: Πως μετέτρεψαν τον ΦΠΑ σε φθηνό δανεισμό

Η τρύπα που συνεχώς διευρύνεται στα έσοδα από το  Φόρο Προστιθέμενης Αξίας κρύβεται πίσω από τα σχέδια του υπουργείου Οικονομικών για την αλλαγή του τρόπου καταβολής του φόρου. Η υστέρηση αυτή μπορεί να οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος στην ύφεση, ωστόσο, έχει και μια ακόμη σημαντική αιτία. Πολλές επιχειρήσεις βρήκαν στον ΦΠΑ έναν τρόπο «δανεισμού» από το δημόσιο προκειμένου να διατηρήσουν τη ρευστότητά τους. 

Toυ Σπύρου Δημητρέλη



Όπως σημειώνουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, ολοένα αυξανόμενος αριθμός επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών επιλέγουν να μην υποβάλλουν δήλωση ΦΠΑ προκειμένου μέσω της τυπικής διαδικασίας εντοπισμού τους,  ελέγχου και βεβαίωσης του φόρου να καθυστερούν έως και έξι ή οκτώ μήνες την έναρξη καταβολής του φόρου και στη συνέχεια να τον καταβάλλουν και σε δόσεις, όπως τους επιτρέπει η νομοθεσία.

Τα στοιχεία που πήρε το οικονομικό επιτελείο για την πορεία των κρατικών εσόδων του Φεβρουαρίου δεν άφησαν περιθώρια για ικανοποίηση. Οι εισπράξεις από το ΦΠΑ ήταν κατά περίπου 18% χαμηλότερες σε σχέση με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα ενώ και το πρώτο  δίμηνο η μείωση ήταν αντίστοιχη. Η συνεχιζόμενη αυτή τάση,  που τείνει να παγιωθεί με δεδομένο ότι η πρόβλεψη του προϋπολογισμού είναι τα έσοδα από ΦΠΑ να μειωθούν κατά 9,1%, προκάλεσε κινητοποίηση στο υπουργείο Οικονομικών και πραγματοποιήθηκαν αλλεπάλληλες συσκέψεις του αρμόδιου υφυπουργού Γ. Μαυραγάνη, του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων Χ. Θεοχάρη και υπηρεσιακών παραγόντων.

Από την ενημέρωση που παρείχαν οι υπηρεσιακοί παράγοντες προέκυψε ότι το παράθυρο που είχαν ανακαλύψει πολλές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες προκειμένου να καθυστερούν την καταβολή του ΦΠΑ έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις προκαλώντας τεράστια υστέρηση στις εισπράξεις από το φόρο. Μάλιστα, να σημειωθεί ότι ο ΦΠΑ είναι και το μεγαλύτερο έσοδο του δημοσίου καθώς αντιπροσωπεύει περίπου το 30% των κρατικών εισπράξεων.

Τι ακριβώς κάνουν πλέον πάρα πολλοί; Δεν υποβάλλουν περιοδική δήλωση ΦΠΑ η οποία κανονικά πρέπει να υποβάλλεται κάθε μήνα για τις Ανώνυμες Εταιρείες και κάθε τρεις μήνες για τους υπόλοιπους φορολογούμενους. Το υπουργείο Οικονομικών έχει δημιουργήσει ειδικό μηχανισμό όπου εντοπίζει γρήγορα όσους δεν υποβάλλουν δηλώσεις και τους καλεί για εξηγήσεις (με email, τηλεφωνική όχληση κα) Πολλοί από όσους ειδοποιούνταν ζητούσαν να έρθουν ελεγκτές του ΥΠΟΙΚ, να τους ελέγξουν και να τους καταλογίσουν το ΦΠΑ. Η συνέχεια είναι η εξής: πηγαίνουν οι ελεγκτές, κάνουν έλεγχο, καταλογίζουν το ΦΠΑ και επιβάλουν προσαυξήσεις ύψους 3,5% μηνιαίως. Ο φορολογούμενος πρέπει εντός δυο μηνών από την κοινοποίηση του φύλλου ελέγχου να συμβιβαστεί καταβάλλοντας το 20% του ποσού και έχει δικαίωμα να εξοφλήσει το υπόλοιπο σε έξι δόσεις. Με αυτόν τον τρόπο οι επιχειρήσεις έχουν έναν νομιμότατο τρόπο να “δανείζονται” από το δημόσιο καθυστερώντας έξι έως οκτώ μήνες την εξόφληση του φόρου. 

Για να σταματήσει αυτή η “φάμπρικα” το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να αλλάξει άρδην το τοπίο αναφορικά με την εξόφληση του ΦΠΑ. Επειδή πολλοί που δεν υπέβαλαν δήλωση ΦΠΑ είχαν ως δικαιολογία ότι δεν διέθεταν το 40% του φόρου που έπρεπε να πληρώσουν μαζί με την υποβολή της δήλωσης, η υποβολή της δήλωσης αποσυνδέεται από την πληρωμή του φόρου. Ο φορολογούμενος θα πρέπει να πληρώσει μόνο 5 ή 10 ευρώ και να εξοφλήσει το σύνολο του φόρου μέσα σε 10 ή 20 ημέρες. Με το νέο σύστημα ο φορολογούμενος που δεν πληρώνει το φόρο θα επιβαρύνεται με προσαύξηση 1% μηνιαίως, αντί για 2% που επιβαρύνεται σήμερα εφόσον επιλέξει να καταβάλει το 40% με την υποβολή της δήλωσης, και το υπόλοιπο 60% σε δυο ισόποσες μηνιαίες δόσεις.

Με το νέο σύστημα ευελπιστούν στο ΥΠΟΙΚ ότι θα αυξήσουν τις εισπράξεις από το ΦΠΑ, καθώς θα εκλείψουν οι καθυστερήσεις για τους ελέγχους και τον καταλογισμό του φόρου.